Η Ελλάδα βυθίζεται σε μια στεγαστική κρίση που στοιχειώνει χιλιάδες οικογένειες, μετατρέποντας το βασικό δικαίωμα της στέγης σε απρόσιτο όνειρο.
Η Deutsche Welle, σε ρεπορτάζ της (27/10), καταρρίπτει τα κυβερνητικά αφηγήματα και θέτει το καίριο ερώτημα: Θέλει πραγματικά η κυβέρνηση να λύσει το πρόβλημα; . Σε μια χώρα που σπαράσσεται ούτως ή άλλως από ακρίβεια , η στέγαση γίνεται η νέα βόμβα που απειλεί να διαλύσει την κοινωνική συνοχή.
Μια αδυσώπητη πραγματικότητα
Για τους Έλληνες, ειδικά στην Αθήνα, η εύρεση σπιτιού – ενοίκιο ή αγορά – είναι αποστολή αδύνατη.
- 17,7% των ενοικιαστών δεν πλήρωσαν ενοίκιο το 2024 – ρεκόρ ΕΕ με στοιχεία από την Eurostat.
- Ενοίκια +52,1% από 2018-2023, +10,9% από Μάιο 2024-2025με στοιχεία από την ΕΛΣΤΑΤ.
- 28,5% νοικοκυριών υπερχρεωμένα λόγω στέγασης – 3 φορές ο ευρωπαϊκός μέσος όρος (8,8%).
- Έλληνες δαπανούν 35,2% εισοδήματος σε ενοίκιο – πρωτιά ΕΕ με στοιχεία από την Eurostat.
Ένας μέσος μισθωτός στην Αθήνα χρειάζεται 12 χρόνια πλήρους αποταμίευσης για 60 τ.μ. – ενώ τιμές ακινήτων +71% από 2017-2024, μισθοί μόνο +17%.
Golden Visa: Η βόμβα που σκάει στους ντόπιους
Η πολιτική golden visa είναι ο βασικός ένοχος, γιατί ξένα κεφάλαια αγοράζουν μαζικά, αφήνοντας μηδενική διαθεσιμότητα οικονομικών κατοικιών.
- Κατασκευαστές στρέφονται σε πολυτελή projects για ξένους .
- Ζήτηση για λίγα προσιτά ακίνητα εκτοξεύει τιμές και ενοίκια.
«Πουλήσαμε assets για ρευστότητα – και τώρα είμαστε σε δυσχερέστερη θέση», λέει ο Κοσμάς Μαρινάκης (Greekonomics) στην DW. Η πολιτική αυτή δεν είναι λάθος, είναι καταστροφή.
«Προκειμένου να εισέλθει ρευστό στη χώρα, εμείς οι Έλληνες πουλήσαμε πραγματικά assets, κάτι το οποίο στο άμεσο αλλά και στο απώτερο μέλλον, θα μας φέρει σε πιο δυσχερή θέση» σχολιάζει μιλώντας στην DW ο Κοσμάς Μαρινάκης, senior lecturer Οικονομικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Διοίκησης Επιχειρήσεων της Σιγκαπούρης και δημιουργός του δημοφιλούς καναλιού Greekonomics. Σύμφωνα με τον ίδιο, η πολιτικής της golden visa «είναι λανθασμένη – και έχουμε αρχίσει ήδη να βλέπουμε αποτελέσματα που το στοιχειοθετούν πάρα πολύ πειστικά αυτό».
Όπως παρατηρείται επιπλέον σε πρόσφατη έκθεση του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών για τις Χρυσές Βίζες που ξεκίνησαν το 2019, πολλοί κατασκευαστές στρέφονται πλέον σε έργα πολυτελών ακινήτων (με στόχο να αγοραστούν αυτά από ξένα κεφάλαια), η διαθεσιμότητα οικονομικών ενοικιάσεων για τους ντόπιους παραμένει περιορισμένη και ως αποτέλεσμα η ζήτηση για τις σχετικά λίγες, προσιτές μονάδες στην αγορά αυξάνεται ολοένα περισσότερο. Ως εκ τούτου τα ενοίκια και οι τιμές αγοράς «σκαρφαλώνουν» όλο και πιο ψηλά.
Μακροπρόθεσμα η πολιτική αυτή θα οδηγήσει σε μία πολύ μεγαλύτερη δυσαναλογία των περιουσιακών στοιχείων που έχουν οι Έλληνες στα χέρια τους και της ακίνητης περιουσίας που θα έχουν πλέον οι ξένοι. Με άλλα λόγια, βραχυπρόθεσμα η πολιτική με τις Χρυσές Βίζες φέρνει ρευστό στη χώρα και βελτιώνει τους οικονομικούς δείκτες, μακροπρόθεσμα όμως «η κατάσταση γίνεται χειρότερη, όχι καλύτερη».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μητροπολίτης Μόρφου Νεόφυτος: Όσοι κατοικούν σε πόλεις ας αναλάβουν το ρίσκο (βίντεο)
Ημίμετρα το «Ανακαινίζω-Νοικιάζω» και η επιστροφή ενοικίου
Η κυβέρνηση μιλά για «ύψιστη προτεραιότητα», αλλά προσφέρει ημίμετρα:
- «Ανακαινίζω-Νοικιάζω»: Ανεβάζει έμμεσα τιμές.
- Επιστροφή ενός ενοικίου: Σταγόνα στον ωκεανό.
Ο Μαρινάκης: «Το πρόβλημα δεν είναι μόνο στεγαστικό – είναι οικονομικό. Εισοδήματα στάσιμα, ενοίκια εκρηκτικά». Στη ΔΕΘ, ο πρωθυπουργός μίλησε για «δύο πλευρές» – αλλά οι πολίτες βλέπουν μόνο μία: την απόγνωση.
Από την άλλη πλευρά ωστόσο το μέτρο επιστροφής ενός ενοικίου κάθε Νοέμβριο «δεν βοηθάει στη βελτίωση της κατάστασης, διότι απλώς ανεβάζει αυτομάτως τις τιμές. Όταν οι ιδιοκτήτες βλέπουν ότι υπάρχει μεγαλύτερη ρευστότητα στην αγορά, θα αυξήσουν και τις τιμές, επειδή διαπιστώνουν πως έχουν το περιθώριο να το πράξουν, πως ο κόσμος ούτως ή άλλως πρέπει να βρει ένα σπίτι να μείνει».
Η αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης απαιτεί εν τέλει δραστικά μέτρα, τα οποία μάλιστα δεν αρκεί να περιοριστούν στον κλάδο των ακινήτων. «Το πρόβλημα της στεγαστικής κρίσης στην Ελλάδα δεν είναι κυρίως… στεγαστικό. Το πρόβλημα έγκειται κυρίως στο ότι η οικονομία και τα εισοδήματα έχουν μείνει συνολικά πίσω και εξαιτίας αυτών δεν υπάρχουν ίδιες δυνατότητες πρόσβασης στην κατοικία, όπως αυτές που υπήρχαν πριν από κάποια χρόνια», τονίζει ο Μαρινάκης.
Η κοινωνική βόμβα έτοιμη να σκάσει: Χιλιάδες οικογένειες είναι στο χείλος της απόγνωσης και δεν αντέχουν άλλο
- Νέοι δεν φεύγουν από το σπίτι.
- Μεσαία τάξη συρρικνώνεται.
- Ηλικιωμένοι απειλούνται με έξωση.
Η στέγαση δεν είναι πολυτέλεια, είναι δικαίωμα. Και η κυβέρνηση, αντί να χτίζει κοινωνική κατοικία, προωθεί ξένα κεφάλαια.
Η στεγαστική κρίση δεν είναι στατιστική είναι εφιάλτης. Χιλιάδες Έλληνες στοιχειώνονται από το ερώτημα: Πού θα μείνουμε; Η κυβέρνηση, με ημίμετρα και golden visa, δεν λύνει αλλά βαθαίνει το πρόβλημα. Αν δεν δράσει τώρα, η Ελλάδα θα δει κοινωνική έκρηξη, και το όνειρο της κατοικίας θα γίνει εφιάλτης για πάντα.
