Μια κρίσιμη συνάντηση πραγματοποιείται την Πέμπτη στη Βιέννη, καθώς οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης συγκεντρώνονται για να χαράξουν κοινή στρατηγική ενόψει των διετών διαπραγματεύσεων για τον νέο προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος ανέρχεται στο αστρονομικό ποσό των 1,816 τρισεκατομμυρίων ευρώ. Ο στόχος είναι σαφής: να δημιουργηθεί ένα συνεκτικό και ισχυρό μπλοκ απέναντι σε κράτη-μέλη που τάσσονται υπέρ της αύξησης των δαπανών, όπως η Πολωνία, η Ισπανία και η Ιταλία.
Η πρώτη μεγάλη συνάντηση των ισχυρών της ΕΕ
Η συνάντηση αυτή σηματοδοτεί την πρώτη επίσημη συγκέντρωση κορυφαίων αξιωματούχων από τις πλουσιότερες χώρες της Ένωσης – ανάμεσά τους η Γαλλία, η Γερμανία και οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης. Στο επίκεντρο βρίσκεται η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον επταετή προϋπολογισμό, η οποία έχει ήδη προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Τα σημεία τριβής είναι γνωστά και διαχρονικά: οι γεωργικές επιδοτήσεις και η χρηματοδότηση των φτωχότερων περιοχών της ΕΕ.
Συντονισμός πριν την επίσημη μάχη
Αν και οι επίσημες διαπραγματεύσεις μόλις ξεκίνησαν, ο συντονισμός μεταξύ χωρών με κοινά συμφέροντα έχει ήδη αρχίσει σε κλειστούς κύκλους. Οι υπουργοί δεν θα συμμετάσχουν στη συνάντηση της Βιέννης, καθώς οι επίσημες συνομιλίες σε επίπεδο ΕΕ έχουν προγραμματιστεί για τον Οκτώβριο. Η στρατηγική είναι ξεκάθαρη: συνένωση δυνάμεων για κοινή γραμμή επίθεσης και διαπραγμάτευση με την Επιτροπή από θέση ισχύος.
Δύο στρατόπεδα με αντίθετες προσεγγίσεις
Η διαδικασία αυτή αναδεικνύει δύο βασικά στρατόπεδα εντός της ΕΕ:
- Από τη μία πλευρά, οι «καθαροί πληρωτές» – χώρες όπως η Σουηδία και η Γαλλία – που συνεισφέρουν περισσότερα στον προϋπολογισμό απ’ όσα λαμβάνουν και επιθυμούν μικρότερες δαπάνες.
- Από την άλλη, οι «Φίλοι της Συνοχής», μια συμμαχία νότιων και ανατολικών χωρών όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Πολωνία, που επιδιώκουν μεγαλύτερο προϋπολογισμό, με έμφαση στη στήριξη των φτωχότερων περιοχών.
Εσωτερικές αντιθέσεις και πολιτικές αποχρώσεις
Παρά την ομαδοποίηση, οι εσωτερικές διαφορές εντός των στρατοπέδων είναι εμφανείς. Για παράδειγμα, η Γαλλία και η Ολλανδία, αν και ανήκουν στους καθαρούς πληρωτές, διαφωνούν ως προς τη διαχείριση του χρέους σε επίπεδο ΕΕ. Επιπλέον, η Γαλλία εμφανίζεται πιο κοντά στην Πολωνία σε θέματα γεωργικών επιδοτήσεων, παρά στους υπόλοιπους συμμάχους της.
Ηγετικές δυνάμεις και διπλωματικές εντάσεις
Τη συνάντηση στη Βιέννη θα καθοδηγήσουν η Γαλλία και η Γερμανία, οι δύο ισχυρότερες χώρες της Ένωσης. Στην αντίπερα πλευρά, η Πολωνία αναμένεται να ηγηθεί των χωρών που επιδιώκουν αυξημένες δαπάνες, καθώς είναι ο μεγαλύτερος αποδέκτης κονδυλίων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Ωστόσο, η συνεργασία της Πολωνίας με την Ουγγαρία έχει κλονιστεί, λόγω των εντάσεων με τον πρωθυπουργό Όρμπαν, γεγονός που ανοίγει τον δρόμο για πιο δυναμικές διαπραγματεύσεις από τις μεσογειακές χώρες.
Τεχνικές συναντήσεις και παρασκηνιακές αποφάσεις
Στις 1 Σεπτεμβρίου, η Μάλτα φιλοξένησε συνάντηση εμπειρογνωμόνων του προϋπολογισμού από τους Φίλους της Συνοχής, θέτοντας τα θεμέλια για την πρώτη τεχνική συνάντηση των 27 χωρών της ΕΕ την επόμενη ημέρα. Οι έμπειροι διαπραγματευτές επισημαίνουν ότι οι κρίσιμες αποφάσεις λαμβάνονται σε αυτές τις κλειστές συναντήσεις, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
Ο προϋπολογισμός ως πολιτικό παζάρι
Ο προϋπολογισμός της ΕΕ είναι διαχρονικά προϊόν πολιτικών συμφωνιών και παρασκηνιακών συνεννοήσεων. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο Στέφαν Ίμχοφ, γενικός γραμματέας του αυστριακού υπουργείου Οικονομικών:
«Αυτή η πρόταση της Επιτροπής δεν θα είναι η τελική συμφωνία. Όλοι θα χρειαστεί να κάνουν βήματα προς τα εμπρός. Πάντα υπήρξε συμφωνία και έτσι θα συμβεί και αυτή τη φορά».
