Σε μια σημαντική εξέλιξη για τις διμερείς εμπορικές σχέσεις, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ιαπωνία κατέληξαν σε εμπορική συμφωνία που προβλέπει την επιβολή δασμών 15% στις ιαπωνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας. Η συμφωνία συνοδεύεται από τη δημιουργία επενδυτικού ταμείου ύψους 550 δισεκατομμυρίων δολαρίων, με ιαπωνική χρηματοδότηση, για την ενίσχυση επενδύσεων εντός των Ηνωμένων Πολιτειών.
Η συμφωνία επιτεύχθηκε έπειτα από καθοριστική συνάντηση διάρκειας 75 λεπτών στο Οβάλ Γραφείο μεταξύ του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και του επικεφαλής Ιάπωνα διαπραγματευτή Ριοσέι Ακαζάβα. Ο Τραμπ χαρακτήρισε τη συμφωνία «εξαιρετική για όλους», ενώ απέτρεψε την επιβολή δασμού 25% που επρόκειτο να τεθεί σε ισχύ την επόμενη εβδομάδα.
Σύμφωνα με ανώτερο Αμερικανό αξιωματούχο, τα ιαπωνικά αυτοκίνητα και ανταλλακτικά θα υπόκεινται στον ίδιο δασμό 15% με τις υπόλοιπες εξαγωγές της χώρας. Σε αντάλλαγμα, η Ιαπωνία θα αποδέχεται οχήματα κατασκευασμένα σύμφωνα με τα αμερικανικά πρότυπα ασφαλείας, χωρίς πρόσθετες απαιτήσεις, διευκολύνοντας την πρόσβαση αμερικανικών οχημάτων στην ιαπωνική αγορά.
Κεντρικό στοιχείο της συμφωνίας αποτελεί η δέσμευση για επενδύσεις ύψους 550 δισ. δολαρίων, με χαρακτηριστικά κρατικού επενδυτικού ταμείου. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ θα έχει τη δυνατότητα να κατευθύνει τις επενδύσεις σε έργα εντός της χώρας. Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας, περιλαμβανομένων των νομικών πτυχών και του χρονοδιαγράμματος υλοποίησης, παραμένουν υπό διαμόρφωση.
Η προέλευση της ιαπωνικής χρηματοδότησης δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως, ωστόσο ο Ιάπωνας Πρωθυπουργός Σιγκέρου Ισίμπα δήλωσε ότι μέρος της θα προέλθει από εγγυήσεις δανείων. Το αρχικό ποσό των 400 δισ. δολαρίων αυξήθηκε σταδιακά, με τον Τραμπ να παρεμβαίνει προσωπικά για την τελική διαμόρφωση του ύψους της επένδυσης.
Η Ιαπωνία δεσμεύτηκε επίσης για την αγορά 100 αεροσκαφών της Boeing, την αύξηση των εισαγωγών ρυζιού κατά 75%, την αγορά γεωργικών προϊόντων αξίας 8 δισ. δολαρίων και την αύξηση των αμυντικών δαπανών με αμερικανικές εταιρείες στα 17 δισ. δολάρια ετησίως. Επιπλέον, θα συμμετάσχει σε έργο αγωγού LNG στην Αλάσκα, αξίας 44 δισ. δολαρίων.
Η συμφωνία περιλαμβάνει και ρήτρα ασφαλείας για την Ιαπωνία, διασφαλίζοντας ότι δεν θα αντιμετωπιστεί δυσμενέστερα από άλλες χώρες σε μελλοντικούς τομεακούς δασμούς, όπως σε ημιαγωγούς και φαρμακευτικά προϊόντα.
Η ανακοίνωση της συμφωνίας είχε άμεσο αντίκτυπο στις αγορές: οι μετοχές των ιαπωνικών αυτοκινητοβιομηχανιών σημείωσαν άνοδο, με την Toyota να καταγράφει αύξηση άνω του 11%, ενώ το γεν ενισχύθηκε μετά τις σχετικές αναφορές.
Η συμφωνία με την Ιαπωνία έρχεται σε μια περίοδο έντονης εμπορικής δραστηριότητας από την πλευρά των ΗΠΑ, καθώς λίγες ώρες νωρίτερα είχε ανακοινωθεί αντίστοιχη συμφωνία με τις Φιλιππίνες, με δασμό 19% στις εξαγωγές της χώρας. Η προθεσμία της 1ης Αυγούστου για την επιβολή «αμοιβαίων» δασμών πλησιάζει, με τον Τραμπ να έχει ήδη προχωρήσει σε μονομερείς επιβολές δασμών σε αρκετούς εμπορικούς εταίρους.
Παρά τις αρχικές ενδείξεις για πολυμερείς διαπραγματεύσεις, η αμερικανική στρατηγική φαίνεται να προκρίνει διμερείς συμφωνίες, με τον Πρόεδρο να επιλέγει την άμεση επιβολή δασμών ως μέσο πίεσης. Οι συνομιλίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ινδία συνεχίζονται, ενώ περίπου 150 μικρότερες χώρες αναμένεται να επηρεαστούν από δασμούς μεταξύ 10% και 15%.
Η εμπορική συμφωνία ΗΠΑ–Ιαπωνίας αποτελεί σημαντικό σταθμό στις διεθνείς οικονομικές σχέσεις, με ευρύτερες γεωοικονομικές και πολιτικές προεκτάσεις, τόσο για τις δύο χώρες όσο και για το παγκόσμιο εμπόριο.