Στην Ελλάδα του 2025, οι πολίτες ζουν υπό το βάρος μιας αδυσώπητης οικονομικής πίεσης, που τους αναγκάζει να περιορίσουν ακόμα και τις πιο βασικές καθημερινές τους δαπάνες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έξυπνης εφαρμογής διαχείρισης χρημάτων Plum, τον Ιούνιο του 2024, οι Έλληνες έσφιξαν το ζωνάρι, μειώνοντας δραματικά τις δαπάνες τους σε εστίαση, προσωπική φροντίδα και άλλες κατηγορίες, σε μια απελπισμένη προσπάθεια να επιβιώσουν μέσα σε ένα τοπίο αβεβαιότητας.
Η εστίαση, κάποτε πηγή χαράς και κοινωνικής επαφής, πλήττεται πρώτη και πιο σκληρά, καθώς οι Έλληνες στρέφονται σε σπιτικά γεύματα και αποταμίευση, εγκαταλείποντας τις μικρές πολυτέλειες που κάποτε θεωρούνταν δεδομένες.
Η κατανάλωση συρρικνώνεται
Τα στοιχεία της Plum αποκαλύπτουν μια ζοφερή εικόνα: τον Ιούνιο, η μέση δαπάνη ανά χρήστη κατέρρευσε σε βασικές κατηγορίες, σηματοδοτώντας μια στρατηγική υποχώρηση των νοικοκυριών μπροστά στην οικονομική καταιγίδα.
Η εστίαση υπέστη το πιο βαρύ πλήγμα, με τις δαπάνες να μειώνονται κατά 50% σε σχέση με τον Μάιο, συνεχίζοντας μια πτώση πέντε συνεχόμενων μηνών. Η προσωπική φροντίδα και η γυμναστική ακολούθησαν με αντίστοιχη μείωση 50%, ενώ η ένδυση και τα αξεσουάρ υποχώρησαν κατά 45%. Ακόμα και οι λογαριασμοί (-41%), οι μεταφορές (-23%) και τα σούπερ μάρκετ (-4%) δεν γλίτωσαν από τις περικοπές, αποτυπώνοντας μια κοινωνία που αναθεωρεί ακόμα και τα απολύτως απαραίτητα για να τα βγάλει πέρα.
Η Μαίριλυ Μητροπούλου, Marketing Manager Ελλάδας της Plum, περιγράφει την κατάσταση με σπαρακτική ειλικρίνεια: «Η έξοδος για φαγητό, που κάποτε ήταν πηγή χαράς, έχει γίνει η πρώτη πολυτέλεια που εγκαταλείπεται. Οι Έλληνες αντικαθιστούν τα εστιατόρια με σπιτικά γεύματα, τα ταξί με περπάτημα και τις συνδρομές με αποταμίευση, σε μια προσπάθεια να επιβιώσουν». Η εικόνα αυτή δεν είναι απλώς μια αντίδραση στις θερινές εκπτώσεις ή την εποχική μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης – είναι μια κραυγή αγωνίας από νοικοκυριά που παλεύουν να ισορροπήσουν σε ένα τεντωμένο σχοινί.
Από την πολυτέλεια στην επιβίωση
Η μείωση των δαπανών δεν περιορίζεται στις προαιρετικές κατηγορίες. Το γεγονός ότι ακόμα και βασικές ανάγκες, όπως τα ψώνια στο σούπερ μάρκετ και οι λογαριασμοί, πλήττονται, υποδηλώνει μια βαθύτερη κρίση. Οι Έλληνες, αντιμέτωποι με την παρατεταμένη πίεση του πληθωρισμού και την αβεβαιότητα για το μέλλον, υιοθετούν μια νέα, πιο συντηρητική νοοτροπία. «Οι χρήστες μας απομακρύνονται από την ασυνείδητη κατανάλωση», σημειώνει η Μητροπούλου. «Σκέφτονται πιο προσεκτικά τι έχει αξία, αντανακλώντας όχι μόνο την οικονομική δυσπραγία, αλλά και μια αυξανόμενη επίγνωση της ανάγκης για επιβίωση».
Η εστίαση, που κάποτε αποτελούσε τον πυρήνα της ελληνικής κοινωνικής ζωής, έχει γίνει ο πρώτος στόχος των περικοπών. Εστιατόρια, καφετέριες και χώροι διασκέδασης βλέπουν τη δραστηριότητά τους να συρρικνώνεται, καθώς οι καταναλωτές στρέφονται σε σπιτικές λύσεις για να εξοικονομήσουν χρήματα για τις διακοπές ή απλώς για να καλύψουν τα βασικά. Η διασκέδαση (-14%) και η προσωπική φροντίδα (-50%) ακολουθούν την ίδια μοίρα, με τους Έλληνες να εγκαταλείπουν κάθε τι που δεν κρίνεται απολύτως απαραίτητο.
Η έκθεση Money Unwrapped της Plum, βασισμένη σε πραγματικές συναλλαγές, αποτυπώνει μια κοινωνία που ζει σε καθεστώς οικονομικής ασφυξίας. Παρά την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, η σταθερή υποχώρηση της κατανάλωσης δείχνει ότι οι Έλληνες δεν εμπιστεύονται ακόμα την οικονομική σταθερότητα. Η στροφή σε πιο συνειδητές καταναλωτικές συνήθειες μπορεί να αποτελεί ένδειξη ωριμότητας, αλλά κρύβει και έναν βαθύ φόβο για το αύριο. Η εστίαση, ως ο πρώτος κλάδος που πλήττεται, γίνεται ο καθρέφτης μιας κοινωνίας που παλεύει να διατηρήσει την αξιοπρέπειά της. Το ερώτημα που πλανάται είναι σπαρακτικό: πώς θα συνεχίσουν οι Έλληνες να ζουν, όταν ακόμα και οι μικρές καθημερινές χαρές γίνονται πολυτέλεια;