Οι αρνητικές ειδήσεις εξακολουθούν να κυριαρχούν στην Ευρώπη καθώς οι διαδοχικές ανακοινώσεις οικονομικών στοιχείων διευκρινίζουν το πόσο βαθιά προς την ύφεση θα σπρώξουν τις οικονομίες της περιοχής η πανδημία και τα lockdowns, όπως σημειώνει η Oxford Economics σε νέα της έκθεση.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της, το ΑΕΠ της ΕΕ θα βυθιστεί κατά 13% στο α’ τρίμηνο, ωστόσο μια σταδιακή ανάκαμψη είναι ήδη σε εξέλιξη καθώς οι κυβερνήσεις στις περισσότερες χώρες έχουν αρχίσει να ανοίγουν τις οικονομίες τους, επιτρέποντας έτσι όλο και περισσότερα άτομα να επιστρέψουν στη δουλειά, οι καταναλωτές να ξοδέψουν μέρος της υπερβολικής εξοικονόμησης λόγω του "εγκλεισμού" και τα μέτρα δημοσιονομικής τόνωσης να "περάσουν" στην οικονομική δραστηριότητα, όπως αναφέρει το capital.gr.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Κράτη υπό χρεοκοπία εξαιτίας της πανδημίας
της Ελευθερίας Κούρταλη
Ωστόσο, η ανάκαμψη θα είναι ασύμμετρη, θα διαφέρει σημαντικά μεταξύ των χωρών και θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τρεις παράγοντες: α) τη ζημιά που υπέστη η οικονομία κατά τη διάρκεια του lockdown μέσω της απώλειας εισοδήματος και των λουκέτων των εταιρειών, β) το πόσο ευάλωτη είναι δομικά η κάθε χώρα στην πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα που έλαβαν οι κυβερνήσεις, και γ) το μέγεθος της δημοσιονομικής χαλάρωσης που λαμβάνουν οι κυβερνήσεις έτσι ώστε να ξεκινήσει η ανάκαμψη και να αντισταθμιστεί εν μέρει η οικονομική ζημιά από το lockdown.
Η διάρκεια και η σοβαρότητα των περιοριστικών μέτρων είναι ένας χρήσιμος δείκτης για τη ζημιά της πανδημίας στην οικονομία, όπως επισημαίνει η Oxford Economics. Ένα μεγαλύτερο σε διάρκεια lockdown είναι πιθανό να εξαντλήσει τη ρευστότητα και τα αποθέματα κεφαλαίου περισσότερων εταιρειών και να προκαλέσει μεγαλύτερη απώλεια εισοδημάτων, ακόμη και αν πολλές χώρες έχουν θεσπίσει βραχυπρόθεσμα προγράμματα εργασίας. Αυτό θα περιορίσει την ζήτηση.
Παρά τη γεωγραφική εγγύτητά τους, οι χώρες έχουν δείξει μεγάλη διακύμανση στο μήκος (διάρκεια) και την αυστηρότητα των lockdowns. Στη Φινλανδία, τη Δανία και τη Γερμανία ήταν από τα συντομότερα και τα λιγότερο αυστηρά και επιβλήθηκαν αρκετά έγκαιρα. Αντίθετα, στο άλλο άκρο, η Ισπανία, η Ιρλανδία, η Ρουμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Πορτογαλία έπρεπε να εφαρμόσουν ιδιαίτερα μακρά σε διάρκεια και "σκληρά" lockdowns.
Τα παραπάνω αντικατοπτρίστηκαν ευρέως στα στοιχεία του ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου, με το ΑΕΠ να υποχωρεί κατά 5,8% στη Γαλλία, 5,2% στην Ισπανία και 4,7% στην Ιταλία σε σύγκριση με το 2,2% της Γερμανίας. Ορισμένες ιδιαιτερότητες μπορεί να βοηθήσουν στην εξήγηση της χαμηλής απόδοσης της Γαλλίας, αλλά σύμφωνα με την Oxford Economics αυτές οι χώρες θα είναι επίσης μεταξύ των χειρότερων επιδόσεων του δεύτερου τριμήνου. Αυτό θα τους θέσει σε ιδιαίτερα μειονεκτική θέση στον αγώνα αντιστάθμισης αυτών των απωλειών στο β’ εξάμηνο του έτους.
Για να εντοπίσει σε πόσο καλή ή κακή θέση βρίσκονται οι χώρες της ΕΕ να αντιμετωπίσουν την πανδημία, η Oxford Economics δημιούργησε τον δείκτη Structural Pandemic Vulnerability Score ο οποίος λαμβάνει υπόψη τις εξωτερικές και εσωτερικές αδυναμίες των χωρών.
Η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία – οι τρεις χώρες που είχαν από τα πιο αυστηρά lockdowns — είναι επίσης μεταξύ των πιο ευάλωτων. Η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα αναμένεται να υποφέρουν περισσότερο λόγω των αδύναμων οικονομικών δομών τους και τη μεγάλη εξάρτηση των οικονομιών τους στον τουρισμό. Η Ιρλανδία είναι εκτεθειμένη κυρίως μέσω του πολύ μεγάλου μεταποιητικού κλάδου που βασίζεται στις εξαγωγές, γεγονός που αποτελεί επίσης "βάρος" για τη Σλοβενία και την Τσεχική Δημοκρατία. Οι τελευταίες κινδυνεύουν επιπλέον από την εξάρτησή τους σε βιομηχανικές αλυσίδες εφοδιασμού, οι οποίες ενδέχεται να αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα λόγω της μη συντονισμένης χαλάρωσης των lockdowns.
Αντίθετα, η Γαλλία, η Δανία, η Σουηδία και η Γερμανία μπορεί να είναι κάπως προστατευμένες, αν και αυτός ο δείκτης της Oxford Economics υποτιμά την εξάρτηση από τις εξαγωγές και τη μεταποίηση στις τρεις τελευταίες χώρες, ιδίως τη Γερμανία, και κυρίως στην αυτοκινητοβιομηχανία, η οποία είναι πιθανό να αντιμετωπίσει μια περίοδο υποτονικής ζήτησης.
To τελευταία σημείο που επισημαίνει η Oxford Economics είναι η δημοσιονομική απάντηση των χωρών. Μια ισχυρή δημοσιονομική απάντηση μπορεί να αντισταθμίσει μερικές από τις απώλειες εισοδήματος που προέρχονται από την ύφεση και μπορεί να βοηθήσει στην εκκίνηση της ανάκαμψης. Έχοντας εξετάσει λεπτομερώς το μέγεθος των δημοσιονομικών απαντήσεων, αυτό που ξεχωρίζει, είναι ότι οι χώρες με βαθύτερη ύφεση φέτος και γενικά ασθενέστερα δημόσια οικονομικά μεγέθη αναμένεται να έχουν και μία πιο αδύναμη δημοσιονομική απάντηση. Αντίθετα, ορισμένες από τις χώρες που σημειώνουν σχετικά καλές επιδόσεις, όπως η Πολωνία, η Ιρλανδία, η Δανία, η Τσεχική Δημοκρατία και η Γερμανία, επωφελούνται επίσης από τη σταθερή δημοσιονομική στήριξη.
Συνδυάζοντας η Oxford Economics όλους τους παραπάνω παράγοντες σε έναν ενιαίο δείκτη, το Composite Recovery Score, το συμπέρασμά της είναι ότι οι περισσότερες χώρες που αντιμετωπίζουν/αντιμετώπισαν αυστηρότερα lockdowns και υψηλότερες διαρθρωτικές αδυναμίες, κινδυνεύουν επίσης από μια μέτρια δημοσιονομική απάντηση, ενώ το αντίθετο ισχύει για τις χώρες που βρίσκονται στο άλλο άκρο.
Οι χώρες με υψηλότερο (χαμηλότερο) σκορ σε αυτόν τον δείκτη, όπως τονίζει, είναι πιθανό να δουν τις οικονομίες τους να συγκλίνουν ταχύτερα (πιο αργά) στην προηγούμενη πορεία ανάπτυξής τους.
Η Ελλάδα σε αυτόν τον δείκτη, βρίσκεται λίγο μετά τη μέση, με τις χειρότερες επιδόσεις να σημειώνουν η Ισπανία, το Βέλγιο, η Γαλλία, η Ολλανδία, η Σλοβακία και η Ιταλία. Οι χώρες με τις καλύτερες επιδόσεις και άρα αυτές που αναμένεται να σημειώσουν την ταχύτερη επιστροφή στην κανονικότητα είναι οι Δανία, Πολωνία, Γερμανία, Σουηδία, Φινλανδία Τσεχική Δημοκρατία και Ιρλανδία.
