Το μέλλον της βιομηχανικής «καρδιάς» της Ουκρανίας στα ανατολικά της χώρας παραμένει αβέβαιο, μετά τις πληροφορίες ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν απαίτησε να παραδοθεί στη Ρωσία, κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον Ντόναλντ Τραμπ στην Αλάσκα την Παρασκευή.
Ο Ρώσος ηγέτης ζήτησε την αποχώρηση των ουκρανικών δυνάμεων από το Ντονέτσκ στο πλαίσιο οποιασδήποτε συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, λέγοντας ότι θα ήταν διατεθειμένος να σταματήσει τις μάχες στο υπόλοιπο μέτωπο εάν το Κίεβο υπέκυπτε σε αυτήν την απαίτηση και αντιμετώπιζε τις «ριζικές αιτίες της σύγκρουσης».
Ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε ότι ο Πούτιν θέλει να καταλάβει το υπόλοιπο 30% της ανατολικής περιοχής, η οποία αποτέλεσε πεδίο μερικών από τις σφοδρότερες μάχες στον πόλεμο, που μετρά ήδη πάνω από τρία χρόνια διάρκειας.
Ωστόσο, η απώλεια του Ντονέτσκ θα έδινε στη Ρωσία τον έλεγχο σχεδόν ολόκληρου του Ντονμπάς, της συλλογικής ονομασίας της βιομηχανικής καρδιάς της ανατολικής Ουκρανίας, την οποία ο Πούτιν επιθυμεί εδώ και καιρό.
Νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα, ο Ζελένσκι υποσχέθηκε ότι η Ουκρανία «ποτέ δεν θα εγκαταλείψει» το Ντονμπάς και προειδοποίησε ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να το χρησιμοποιήσει ως εφαλτήριο για μια μελλοντική εισβολή.
Ωστόσο, πηγές είπαν στην Independent ότι η δραματική αυτή κίνηση φαίνεται να έχει εγκριθεί από τον Τραμπ ως τρόπος τερματισμού του πολέμου.
Καθώς το Κίεβο μάχεται να διατηρήσει τον έλεγχο του Ντονμπάς ενάντια στη λεγόμενη «ανταλλαγή εδαφών» του Τραμπ, ακολουθούν όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για την περιοχή.
Πού βρίσκεται το Ντονμπάς;
Κατά μήκος των ανατολικών συνόρων της Ουκρανίας, το Ντονμπάς παίρνει το όνομά του από το «Λεκανοπέδιο του Ντονέτς» (Donets Basin), που αναφέρεται στα κοιτάσματα άνθρακα γύρω από τη ράχη και τον ποταμό Ντονέτς.
Το Ντονμπάς εκτείνεται στις περιφέρειες του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ, δύο μεγάλες περιοχές που αποτελούν την πρώτη γραμμή στον πόλεμο.
Πόσο καιρό τελεί υπό κατοχή;
Το Ντονμπάς βρίσκεται μερικώς υπό ρωσική κατοχή από το 2014, περίπου την ίδια περίοδο που ο Πούτιν προσάρτησε την Κριμαία.
Υποστηριζόμενοι από τη Ρωσία αυτονομιστές αποσχίστηκαν από την ουκρανική κυβέρνηση και ανακήρυξαν τις περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ σε ανεξάρτητες «λαϊκές δημοκρατίες». Έτσι, η Μόσχα κατέλαβε πάνω από το ένα τρίτο των ανατολικών εδαφών της Ουκρανίας.
Η Ρωσία θεωρεί τους κατοίκους της Κριμαίας, της Σεβαστούπολης, των «Λαϊκών Δημοκρατιών» Λουχάνσκ και Ντονέτσκ, καθώς και των περιοχών Ζαπορίζια και Χερσώνας, ως πολίτες της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Η Ουκρανία επιμένει ότι τα εδάφη αυτά ανήκουν σε εκείνη.
Υπολογίζεται ότι περίπου το 88% του Ντονμπάς βρίσκεται υπό ρωσικό έλεγχο. Αυτό περιλαμβάνει σχεδόν ολόκληρη την περιφέρεια Λουχάνσκ και το 75% του Ντονέτσκ, σύμφωνα με το Reuters. Περίπου 6.600 τ.χλμ. εξακολουθούν να ελέγχονται από την Ουκρανία, όμως η Ρωσία συγκεντρώνει τις δυνάμεις της κυρίως στο μέτωπο του Ντονέτσκ, πιέζοντας προς τις τελευταίες μεγάλες πόλεις όπως το Ποκρόβσκ.
Ένας στρατηγικός κόμβος στον πόλεμο
Η υπερ-βιομηχανοποιημένη οικονομία του Ντονμπάς κυριαρχείται από την εξόρυξη άνθρακα και τη μεταλλουργία. Η περιοχή διαθέτει από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα άνθρακα της Ουκρανίας. Όταν ξέσπασε η σύγκρουση το 2014, οι επιχειρήσεις εξόρυξης άνθρακα της χώρας κατέγραψαν μείωση 22,4% στην παραγωγή, δείχνοντας την εξάρτηση της Ουκρανίας από το Ντονμπάς ως ενεργειακής δύναμης.
Πέρα από την οικονομική του σημασία, το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου έχει περιγράψει το Ντονμπάς ως «ζώνη-φρούριο» λόγω της στρατηγικής του αξίας. Το Ντονέτσκ αποτελεί την κύρια οχυρωμένη γραμμή άμυνας, που εκτείνεται από τη Σλοβιάνσκ, το Κραματόρσκ, τη Ντρούζκιβκα έως την Κοστιάντινιβκα.
Η ερευνήτρια Ελίνα Μπεκέτοβα του Κέντρου για την Ανάλυση Ευρωπαϊκής Πολιτικής αναφέρει:
«Η Ουκρανία κρατάει μια κρίσιμη αμυντική γραμμή στο Ντονέτσκ, που έχει χτιστεί επί χρόνια από τότε που άρχισε ο πόλεμος, πριν από 11 χρόνια. Η Ρωσία δεν έχει καταφέρει να τη διασπάσει από το 2014 και έχει χάσει πολλούς άνδρες εκεί. Η περιοχή είναι γεμάτη νάρκες και οι ουκρανικές δυνάμεις την προετοιμάζουν χρόνια».
«Δεν είναι μόνο χαρακώματα, αλλά ένα βαθύ, πολυεπίπεδο αμυντικό σύστημα με καταφύγια, αντιαρματικές τάφρους, ναρκοπέδια και βιομηχανικές εγκαταστάσεις ενσωματωμένες στο έδαφος. Η περιοχή διαθέτει υψώματα, ποτάμια και αστικά κέντρα που την καθιστούν εξαιρετικά δύσκολη στην κατάληψη», προσθέτει.
Η απώλεια αυτής της γραμμής, προειδοποιεί, θα είχε «καταστροφικές συνέπειες» για την Ουκρανία, καθώς συγκρατεί τη ρωσική προέλαση προς την κεντρική και δυτική χώρα. «Το μέτωπο θα μετατοπιζόταν περίπου 80 χλμ δυτικά, δίνοντας στη Ρωσία ανοικτό πεδίο -μια επίπεδη στέπα χωρίς φυσικά εμπόδια- και άμεση πρόσβαση προς το Χάρκοβο, την Πολτάβα και το Ντνίπρο».
Τι έχει πει ο Ζελένσκι για το Ντονμπάς
Ο Ζελένσκι έχει απορρίψει επανειλημμένα τις εκκλήσεις της Ρωσίας να παραδώσει το Ντονμπάς.
Απαντώντας στο αίτημα του Πούτιν να αποχωρήσουν οι ουκρανικές δυνάμεις από το ανατολικό Ντονέτσκ, ο Ζελένσκι δεσμεύτηκε ότι ο λαός του «ποτέ δεν θα εγκαταλείψει» το Ντονμπάς.
«Δεν θα αφήσουμε το Ντονμπάς. Δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό. Όλοι ξεχνούν το βασικό: τα εδάφη μας βρίσκονται υπό παράνομη κατοχή. Το Ντονμπάς για τους Ρώσους είναι εφαλτήριο για μια νέα μελλοντική επίθεση», δήλωσε.
