"Η κίνηση της MIT άλλαξε τις ισορροπίες! Ισραηλινή συμβολή στην 5η επιχείρηση", είναι ο τίτλος άρθρου τουρκικού ΜΜΕ του οποίoυ τα κυριότερα σημεία είναι τα ακόλουθα:
"Δηλώνοντας ότι οι επιτυχημένες επιχειρήσεις της MIT κατά των δραστηριοτήτων του Ιράν στην Τουρκία έφεραν πιο κοντά Τουρκία-Ισραήλ, οι ειδικοί είπαν: «Σε περίπτωση που η Τουρκία πραγματοποιήσει την πέμπτη επιχείρηση κατά της βόρειας Συρίας και πετύχει τους στόχους της, η Τουρκία και το Ισραήλ θα μοιραστούν πληροφορίες εναντίον του Ιράν και του καθεστώτος Άσαντ».
Ανακοινώθηκε ότι ο 46ος πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, θα πραγματοποιήσει σειρά επισκέψεων στη Μέση Ανατολή στα μέσα Ιουλίου. Όλοι οι πρόεδροι των ΗΠΑ, Ρεπουμπλικάνοι ή Δημοκρατικοί, οπωσδήποτε σταματούν sτο Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία στις επισκέψεις τους στη Μέση Ανατολή και παρακολουθούν τις συνεδριάσεις του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου ΣΣΚ ,(GCC). Είναι γνωστό ότι ο Μπάιντεν σχεδιάζει μια περιοδεία προς αυτή την κατεύθυνση, ξεκινώντας την επίσκεψη από το Ισραήλ και μετά στη Σαουδική Αραβία.
Νέα Περιφερειακή τάξη;
Το Ιράκ, η Αίγυπτος και η Ιορδανία προσκλήθηκαν επίσης στη φετινή Σύνοδο Κορυφής του ΣΣΚ που θα πραγματοποιηθεί στο Ριάντ, στην οποία αναμένεται να παραστούν στο πλαίσιο της επίσκεψης Μπάιντεν. Πρόκειται για «Εγκαθίδρυση μιας νέας περιφερειακής τάξης στη Μέση Ανατολή, με την υποστήριξη των ΗΠΑ;»
Είναι γνωστό ότι ο Μπάιντεν «οπισθοχωρεί» με την επίσκεψή του στη Σαουδική Αραβία, διότι, τόσο κατά την προεκλογική εκστρατεία όσο και κατά την προεδρία του, απέκλεισε για πολλά θέματα τον πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν και κήρυξε τη Σαουδική Αραβία παρία.
Ωστόσο, ο κίνδυνος να χάσει τις ενδιάμεσες εκλογές λόγω της αύξησης των τιμών του πετρελαίου και του πληθωρισμού που προκλήθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία ανάγκασε τον Μπάιντεν να κάνει αυτό το βήμα.
Ως εκ τούτου, οι παγκόσμιες και περιφερειακές συνθήκες ώθησαν τις ΗΠΑ να αναλάβουν ξανά ενεργό ρόλο στη Μέση Ανατολή.
Υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, υπογράφηκαν οι Συμφωνίες του Αβραάμ μεταξύ των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ), του Μπαχρέιν, του Μαρόκου, του Σουδάν και του Ισραήλ. Υπό αυτή την έννοια, παρόμοια προσέγγιση μπορεί να ενθαρρυνθεί στην εποχή του Μπάιντεν. Ωστόσο, το Ισραήλ και οι χώρες της περιοχής αναμένουν από τις ΗΠΑ να διαδραματίσουν πιο ενεργό ρόλο.
Για παράδειγμα, στον ισραηλινό Τύπο εκφράζονται αιτήματα για τη δημιουργία συμμαχίας αντι-ιρανικής αεράμυνας στη Μέση Ανατολή.
Οι χώρες του Κόλπου είναι επίσης πολύ ενθουσιώδεις για μια τέτοια συμμαχία. Στην πραγματικότητα, η Σαουδική Αραβία υποφέρει ιδιαίτερα από αεροπορικές επιδρομές από πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από το Ιράν που προέρχονται από την Υεμένη.
Όλα αυτά δείχνουν ότι με την επίσκεψη Μπάιντεν θα επιχειρηθεί να οικοδομηθεί μια νέα τάξη στη Μέση Ανατολή.
Προσέγγιση Τουρκίας-Ισραήλ
Η πρώτη δυναμική που ήρθε στο προσκήνιο πριν από την επίσκεψη Μπάιντεν στη Μέση Ανατολή και θα επηρέαζε άμεσα τη νέα περιφερειακή τάξη πραγμάτων ήταν η προσέγγιση Τελ Αβίβ και Άγκυρας. Ως μέρος της περιφερειακής εξομάλυνσης, η προσέγγιση των διμερών σχέσεων έδειξε τα αποτελέσματά της σε πολλούς τομείς.
Για παράδειγμα, η επιλογή της Τουρκίας από το Ιράν ως χώρα για αντίποινα για τις δολοφονίες υψηλόβαθμων στελεχών του Ιράν από το Ισραήλ στην Τεχεράνη και σε πολλά άλλα μέρη επιτάχυνε την προσέγγιση μεταξύ Άγκυρας και Τελ Αβίβ.
Στο πλαίσιο αυτό, η Άγκυρα πραγματοποίησε επιτυχείς επιχειρήσεις κατά των υπηρεσιών πληροφοριών του Ιράν στην Τουρκία. Αυτές οι δραστηριότητες είχαν επίσης στόχο να βλάψουν τη διεθνή εικόνα της Τουρκίας.
Οι επιτυχημένες επιχειρήσεις της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (MIT), αύξησαν περαιτέρω τη σημασία της συνεργασίας με την Τουρκία στο Τελ Αβίβ.
Ως εκ τούτου, μια από τις σημαντικές εξελίξεις που σημειώθηκαν στην περιοχή πριν από την επίσκεψη Μπάιντεν για την εξισορρόπηση του Ιράν ήταν η προσέγγιση Τουρκίας-Ισραήλ. Είναι επίσης πιθανό αυτή η προσέγγιση να αντικατοπτρίζεται στο συριακό πεδίο, αν και περιορισμένη.
Εάν η Τουρκία πραγματοποιήσει την πέμπτη επιχείρηση κατά της βόρειας Συρίας και πραγματοποιήσει τους στόχους της, η Τουρκία και το Ισραήλ μπορούν να λάβουν μέτρα για την ανταλλαγή πληροφοριών εναντίον του Ιράν και του καθεστώτος Άσαντ.
Αυτή η συνέργεια μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ φαίνεται να αναπτύσσεται ανεξάρτητα από την εσωτερική πολιτική του Ισραήλ.
Μάλιστα, αμέσως μετά την απόφαση των πρόωρων εκλογών στο Ισραήλ, ο Ισραηλινός ΥΠΕΞ ήρθε στην Τουρκία και έκανε δηλώσεις ότι θα διατηρηθεί και θα αναπτυχθεί η προσέγγιση στη γραμμή Άγκυρα-Τελ Αβίβ. Ωστόσο, προκειμένου η συνεργασία της Τουρκίας με το Ισραήλ να μην αντανακλά ριζικά στις σχέσεις Άγκυρας-Τεχεράνης, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Χουσεΐν Εμίρ Αμπντουλαγιάν πραγματοποίησε επίσκεψη στην Τουρκία στις 27 Ιουνίου και δήλωσε ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση των ανησυχιών της Τουρκίας για την ασφάλεια στη Συρία.
Με άλλα λόγια, το Ιράν κάνει διπλωματικά βήματα ώστε η προσέγγιση Τουρκίας-Ισραήλ να μην μετατραπεί σε στρατηγική συνεργασία ενάντια στα συμφέροντα της Τεχεράνης.
Κανονικοποίηση σχέσεων Τουρκίας-Κόλπου
Η άλλη δυναμική της νέας γεωπολιτικής τάξης που θα εγκαθιδρυθεί στη Μέση Ανατολή πριν από την περιφερειακή περιοδεία του Μπάιντεν είναι η διαδικασία ενίσχυσης/θεσμοποίησης της εξομάλυνσης των σχέσεων Τουρκίας-Κόλπου.
Η εξομάλυνση των σχέσεων Τουρκίας-Κόλπου, ξεκίνησε με την επίσκεψη του Προέδρου των ΗΑΕ Mohammed bin Zayed Al Nahyan τον Νοέμβριο του 2021, συνεχίστηκε με την επίσκεψη του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στα ΗΑΕ τον Φεβρουάριο και αντίστροφα τον Μάιο του 2022, ενώ προχώρησε με την επίσκεψή του Τούρκου Προέδρου στη Σαουδική Αραβία στις 29 Απριλίου. Τέλος, με την άφιξη του διαδόχου της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στην Τουρκία τον Ιούνιο του 2022, η εν λόγω ομαλοποίηση πέρασε σε μια πιο θεσμική διάσταση.
Με αυτά τα βήματα των ηγετών, η συνεργασία αντικατέστησε τη συνεχιζόμενη ένταση και ανταγωνισμό από το 2018.
Ως εκ τούτου, αναμένεται ότι οι σχέσεις των χωρών να αποκατασταθούν γρήγορα σε πολυδιάστατη βάση. Στην πραγματικότητα, η επίσκεψη του Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν υποδηλώνει αύξηση της περιφερειακής συνεργασίας.
Το γεγονός ότι ο διάδοχος ήρθε στην Τουρκία μετά την Ιορδανία και την Αίγυπτο και ανέβαλε τις επισκέψεις του στην Ελλάδα και τη Νότια Κύπρο αποκαλύπτει ότι το Ριάντ βλέπει την Άγκυρα ως σημαντικό παράγοντα στην περιοχή.
Από την άλλη πλευρά, η ασφάλεια και η εξισορρόπηση του Ιράν είναι τα πιο σημαντικά ζητήματα που επιτρέπουν και επιταχύνουν την προσέγγιση Τουρκίας-Κόλπου και δείχνουν τη νέα γεωπολιτική τάξη στη Μέση Ανατολή. Το γεγονός ότι οι Σαουδάραβες δεν είχαν την ασφάλεια που περίμεναν από τις ΗΠΑ και ότι οι υποστηριζόμενες από το Ιράν πολιτοφυλακές συνέχισαν τις επιθέσεις τους από το Ιράκ και την Υεμένη κατέστησε απαραίτητη τη συνεργασία του Ριάντ με την Άγκυρα στον τομέα της ασφάλειας.
Για το λόγο αυτό, είναι δυνατή η συνολική και μακροπρόθεσμη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας μεταξύ της Τουρκίας και των χωρών του Κόλπου, ιδίως για την Υεμένη.
Ισοζύγιο ασφαλείας
Το τρίτο στοιχείο που έρχεται στο προσκήνιο στη νέα γεωπολιτική τάξη της Μέσης Ανατολής είναι η πολιτική ισορροπίας που έχει επιτύχει η Τουρκία στις πολιτικές ασφαλείας της. Υπό αυτή την έννοια, η επιχείρηση της Τουρκίας στη Συρία φέρνει κάποιες συζητήσεις. Η Τουρκία προετοιμάζεται για την πέμπτη στρατιωτική επιχείρηση κατά της τρομοκρατικής οργάνωσης PKK/PYD για την ίδρυση τρομοκρατικού κράτους στη νότια Τουρκία και στη βόρεια Συρία, από τις ΗΠΑ και σε κάποιο βαθμό από τη Ρωσία και το καθεστώς Άσαντ.
Αν και οι Ρώσοι έκαναν δηλώσεις ότι η επιχείρηση δεν θα πραγματοποιηθεί, αυτές οι δηλώσεις δεν εκφράζονται από υψηλόβαθμους αξιωματούχους και παραμένουν μάλλον αδύναμες. Στην πραγματικότητα, η Ρωσία είναι αρκετά ικανοποιημένη με την αντίθεση της Τουρκίας στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας λόγω της υποστήριξής της στην τρομοκρατία.
Ως εκ τούτου, ο πρώτος πυλώνας της ισορροπημένης πολιτικής ασφάλειας της Τουρκίας στη Συρία σχετίζεται με τις σχέσεις με τη Ρωσία.
Ο δεύτερος πυλώνας αυτής της πολιτικής είναι οι συζητήσεις για την ασφάλεια που προέκυψαν με την κρίση της Ουκρανίας. Η επιμονή των ΗΠΑ στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ μετά τις συζητήσεις για τη μετα-Ουκρανική περίοδο στη ρεβιζιονιστική επιδίωξη του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν αντιστοιχούσε στα σήματα χαλάρωσης στη γραμμή Άγκυρας-Ουάσιγκτον.
Αν και δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν τηρεί επίσης θετική στάση για την προμήθεια εξαρτημάτων F-16 από την Τουρκία.
Επομένως, σύμφωνα με ένα σενάριο, λαμβάνοντας υπόψη τις λεπτές ισορροπίες ασφαλείας, η Τουρκία μπορεί να εγκρίνει την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ με αντάλλαγμα τη δέσμευση των ΗΠΑ να μην παρεμποδίσουν την επιχείρησή τους στη Συρία.
Στην πραγματικότητα, μετά την τετραμερή συνάντηση του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, του Φινλανδού Προέδρου Sauli Niinistö, της Σουηδής πρωθυπουργού Magdelena Andersson και του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, που πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στις 28 Ιουνίου, ένα «Τριπλό Μνημόνιο» υπεγράφη μεταξύ Τουρκίας, Φινλανδίας και Σουηδίας.
Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι οι σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ θα αμβλύνουν σε κάποιο βαθμό. «Γιατί η Δύση να κάνει ειρήνη με τον Ερντογάν τώρα;». δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Foreign Affairs στις 22 Ιουνίου. Το άρθρο αποδεικνύει ότι η συνεργασία με την Τουρκία θεωρείται απαραίτητη σε ορισμένους κύκλους"
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Από τα παραπάνω διαφαίνονται τα εξής:
Η Τουρκία αντιλαμβάνεται ότι πλέον είναι στα σκαριά η δημιουργία ενδεχομένως ενός νέου οργανισμού ασφαλείας στη Μ.Ανατολή με την προτροπή των ΗΠΑ, στον οποίο θα μετέχουν το Ισραήλ, η Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ, Αίγυπτος Ιορδανία, Μπαχρέιν , Ιράκ και ίσως το Μαρόκο και το Σουδάν.
Κύριο μέλημα και στόχος αυτού του Οργανισμού θα είναι η αντιμετώπιση της επιθετικότητας , η αποτροπή-αποκλεισμός του Ιράν από την Μ.Ανατολή, καθώς και η συνεργασία των κρατών μελών σε θέματα άμυνας και ασφάλειας.
Με τον τρόπο αυτό θα επιχειρηθεί σε συνέχεια των Συνθηκών του Αβραάμ, η συμμετοχή του Ισραήλ σε έναν αραβικό κατά τα άλλα οργανισμό ασφαλείας στη Μ.Ανατολή, γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα την εξάλειψη σταδιακά της έχθρας Ισραηλινών-Αράβων, του παραγκωνισμού του Παλαιστινιακού ζητηματος μέσα από το οποίο περνούν οι σχέσεις Αράβων-Ισραηλινών και της δημιουργίας τείχους ασφαλείας Αραβικών χωρών για το Ισραήλ στη Μ.Ανατολή έναντι του Ιράν.
Τα παραπάνω θα σημάνουν ακόμη μεγαλύτερη απεμπλοκή των ΗΠΑ από τη Μ.Ανατολή και εστίασή τους σε Κίνα πρωτιστως και Ρωσία δευτερευόντως.
Αυτά τα έχει αντιληφθεί η Τουρκία, η οποία καταλαβαίνει ότι είναι εκτός παιγνιδιού και γιαυτό προσπαθεί να πλευρίσει ΗΑΕ-Σαουδική Αραβία και κυρίως το Ισραήλ.
Γιαυτό τα πήγαινε έλα με τα ΗΑΕ και οι κρυφοί αποχαιρετισμοί του Ερντογάν στο αεροδρόμιο, με τον διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας, αλλά και τα κατευθυνόμενα τουρκικά δημοσιεύματα περί δήθεν προσέγγισης Ισραήλ- Τουρκίας, λόγω της συνεργασίας της ΜΙΤ με το Ισραήλ για το θέμα της υποτιθέμενης ή όχι κατασκευασμένης, αποτροπής απαγωγής από Ιρανούς πράκτορες Ισραηλινών τουριστών στην Τουρκία.
