Σε μια εντυπωσιακή επίδειξη δύναμης, η Κίνα παρουσίασε τη μεγαλύτερη στρατιωτική παρέλαση της ιστορίας της, επιδιώκοντας να υπογραμμίσει τον ρόλο της ως ανερχόμενη παγκόσμια υπερδύναμη. Ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, με σαφή στόχο να εμφανίσει το Πεκίνο ως εγγυητή μιας νέας διεθνούς ισορροπίας πέρα από την αμερικανική κυριαρχία, δήλωσε πως η ανθρωπότητα βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι: «ειρήνη ή πόλεμος, διάλογος ή αντιπαράθεση, συνεργασία win-win ή μηδενικού αθροίσματος».
Κατά την έναρξη της παρέλασης, ο Σι διαβεβαίωσε ότι η Κίνα είναι «ασταμάτητη», τονίζοντας πως «η αναγέννηση του κινεζικού έθνους είναι ασταμάτητη και η ευγενής υπόθεση της ειρήνης και της ανάπτυξης της ανθρωπότητας σίγουρα θα θριαμβεύσει». Επανέλαβε ότι η ανθρωπότητα καλείται ξανά να επιλέξει μεταξύ ειρήνης και πολέμου, διαλόγου και σύγκρουσης.
Η τελετή πραγματοποιήθηκε στην πλατεία Τιενανμέν, με αφορμή τα 80 χρόνια από την ήττα της Ιαπωνίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Σι περπάτησε στο κόκκινο χαλί συνοδευόμενος από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και τον Βορειοκορεάτη ηγέτη Κιμ Γιονγκ Ουν, μια εικόνα που ερμηνεύτηκε ως σαφές μήνυμα προς τη Δύση. Φορώντας κοστούμι τύπου Μάο, καλωσόρισε περίπου 24 ηγέτες κρατών, μεταξύ των οποίων και τον πρόεδρο της Ινδονησίας Πραμπόβο Σουμπιάντο, του οποίου η παρουσία προκάλεσε έκπληξη. Στους προσκεκλημένους απευθύνθηκε στα αγγλικά λέγοντας: «Nice to meet you» και «Welcome to China».
Η παρέλαση, αφιερωμένη στην “Ημέρα της Νίκης”, πραγματοποιήθηκε σε μια περίοδο αυξημένων εντάσεων στις σχέσεις Κίνας–ΗΠΑ, με φόντο την πολιτική “America First” του Ντόναλντ Τραμπ και τις εμπορικές διαμάχες που έχουν απομακρύνει την Ουάσινγκτον από τους συμμάχους της. Ερωτηθείς αν η εκδήλωση αποτελεί πρόκληση προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Τραμπ απάντησε αρνητικά, επισημαίνοντας την «πολύ καλή σχέση» του με τον Σι και σχολιάζοντας: «Η Κίνα μας χρειάζεται πολύ περισσότερο από ό,τι εμείς εκείνη».
Περισσότεροι από 50.000 πολίτες συγκεντρώθηκαν για να παρακολουθήσουν το 70λεπτο πρόγραμμα, το οποίο περιλάμβανε στρατιωτικά αγήματα, αεροπορικά σόου και παρουσίαση σύγχρονων οπλικών συστημάτων — υπερηχητικοί πύραυλοι, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και άρματα μάχης. Η εκδήλωση ήταν αποτέλεσμα εβδομάδων προετοιμασίας, με αποκλεισμούς δρόμων και σχολείων και νυχτερινές πρόβες υπό αυστηρά μέτρα ασφαλείας. Ο Σι επρόκειτο να εκφωνήσει την ομιλία του από την Πύλη της Ουράνιας Γαλήνης, κάτω από το εμβληματικό πορτρέτο του Μάο.
Ο Κινέζος πρόεδρος συνδέει συχνά τη νίκη κατά της Ιαπωνίας με τη «μεγάλη αναγέννηση του κινεζικού έθνους», θεωρώντας τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο καθοριστικό σημείο στη μετάβαση της χώρας από ταπεινωμένο λαό σε παγκόσμια οικονομική δύναμη. Στην ομιλία του αναμενόταν να τονίσει τη συμβολή της Κίνας και της Σοβιετικής Ρωσίας στη νίκη κατά του φασισμού και στη διαμόρφωση της μεταπολεμικής διεθνούς τάξης.
Λίγες ημέρες πριν την παρέλαση, ο Σι είχε παρουσιάσει το όραμά του για μια νέα παγκόσμια αρχιτεκτονική, βασισμένη στην «αντίσταση στον ηγεμονισμό και την πολιτική ισχύος», με σαφείς αιχμές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και την πολιτική των δασμών. Ο Πούτιν αξιοποίησε την ευκαιρία για προώθηση ενεργειακών συμφωνιών με την Κίνα, ενώ ο Κιμ Γιονγκ Ουν επιδίωξε διεθνή στήριξη για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Για τον Βορειοκορεάτη ηγέτη, αυτή ήταν η πρώτη συμμετοχή σε πολυμερές γεγονός αυτού του μεγέθους, ενώ για πρώτη φορά παρουσιάστηκε στο εξωτερικό και η κόρη του Τζου Αε, που θεωρείται πιθανή διάδοχός του.
Η διοργάνωση στηρίχθηκε από δεκάδες χιλιάδες μέλη και εθελοντές του Κομμουνιστικού Κόμματος, οι οποίοι είχαν ως αποστολή να διασφαλίσουν την τάξη και να αποτρέψουν κάθε πιθανή διαμαρτυρία. Όπως σημείωσε ο αναλυτής Γουέν-Τι Σουνγκ του Atlantic Council, «ο πρόεδρος Σι θα αξιοποιήσει την παρέλαση για να δείξει ότι έχει τη στρατιωτική υποστήριξη ξεκάθαρα με το μέρος του».
