«Με τους πλούσιους ενεργειακούς πόρους και τη στρατηγική της γεωγραφική θέση, η Κίνα προσελκύει χώρες της Κεντρικής Ασίας χορηγώντας «δάνεια με ευνοϊκούς όρους» και επενδύοντας σε αυτές τις χώρες. Το χρέος και οι αυξανόμενοι οικονομικοί δεσμοί καθιστούν αυτές τις χώρες πολιτικά και οικονομικά εξαρτημένες από την Κίνα».
«Παρόλο που η Ρωσία, η οποία βλέπει την περιοχή ως το «πλησίον περιβάλλον» και την «πίσω αυλή» της, ανησυχεί για αυτό, δεν μπορεί να εμποδίσει την Κίνα να ενισχύσει τη θέση της στην Κεντρική Ασία εν μέσω εντάσεων με τη Δύση», δήλωσε ο Αζέρος αναλυτής Νιτζάτ Ισμαϊλοφ.
Ο ίδιος δημοσίευσε ανάλυση με τίτλο «Η Κίνα τρομάζει τη Ρωσία και τις ΗΠΑ», εξηγώντας πώς η Κίνα επεκτείνεται και εδραιώνει τη γεωπολιτική της υπεροχή στα κράτη της Κεντρικής Ασίας, οδηγώντας σε σοβαρούς κυματισμούς τη διπολική ηγεμονία Ρωσίας-ΗΠΑ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
"Πόλεμος τριών πόλων" στην Ουκρανία! Καθοριστική η στάση της Κίνας για τις γεωπολιτικές εξελίξεις-Ασκεί πιέσεις η Ουάσιγκτον
Όπως αναφέρει, πρόσφατα γιορτάστηκε η 30ή επέτειος από τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Κίνας και Κεντρικής Ασίας. Γι' αυτό πραγματοποιήθηκε διαδικτυακή σύνοδος κορυφής μεταξύ του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ και των ηγετών της Κεντρικής Ασίας. Στη Σύνοδο τονίστηκε επίσης η στρατηγική σημασία των φιλικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών και εστάλησαν σαφή μηνύματα κατά των μεγάλων δυνάμεων.
Στην ομιλία του, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ δήλωσε ανοιχτά ότι οι χώρες της περιοχής απορρίπτουν την ξένη επέμβαση (Ρωσία) και τις έγχρωμες επαναστάσεις (ΗΠΑ). Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κύριες ξένες επεμβάσεις στην περιοχή προέρχονται συχνά από τη Ρωσία και οι ΗΠΑ είναι οι διοργανωτές των έγχρωμων επαναστάσεων, μπορούμε να πούμε ότι το μήνυμα του Τζινπίνγκ απευθύνεται ανοικτά στην Ουάσιγκτον και τη Μόσχα.
«Η Κίνα υποστηρίζει σθεναρά την ανάπτυξη των χωρών της Κεντρικής Ασίας σύμφωνα με την εθνική τους πραγματικότητα, διατηρώντας την ανεξαρτησία και την εδαφική τους ακεραιότητα», δήλωσε ο Σι Τζινπίνγκ.
Ωστόσο, είναι σαφές από την πρόσφατη σύνοδο κορυφής ότι η Κίνα ανησυχεί ότι η περιοχή υπό την οικονομική της «επιμέλεια» γίνεται πεδίο μάχης μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας. Διότι η κεντροασιατική διπλωματία της Κίνας βασίζεται σε οικονομικούς, δηλαδή εμπορικούς παράγοντες. Ως εκ τούτου, πρέπει να διασφαλιστεί η σταθερότητα στην περιοχή. Ο ανταγωνισμός ΗΠΑ-Ρωσίας καταστρέφει την περιφερειακή σταθερότητα. Με αυτή τη σύνοδο κορυφής, η Κίνα προσπαθεί να δώσει το μήνυμα «Εδώ είμαι» στις παγκόσμιες δυνάμεις.
Οι χώρες της Κεντρικής Ασίας εξαρτώνται από την Κίνα
Να σημειωθεί ότι τα τελευταία χρόνια η Κίνα ενισχύεται σταθερά στην περιοχή της Κεντρικής Ασίας σε σύγκριση με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία. Η κεντροασιατική διπλωματία της Κίνας στοχεύει γενικά να εξαρτήσει τις χώρες της περιοχής από τη Ρωσία εμπορικά, χωρίς να τις ενοχλεί, μέσω ήπιας ισχύος και οικονομικών παραγόντων. Μπορούμε να ονομάσουμε αυτή τη διπλωματία «διπλωματία χρέους». Διότι, με τους πλούσιους ενεργειακούς πόρους και τη στρατηγική γεωγραφική της θέση, η Κίνα δανείζει σε αυτές τις χώρες χορηγώντας «δάνεια με ευνοϊκούς όρους» και επενδύει σε αυτές. Το χρέος και οι αυξανόμενοι οικονομικοί δεσμοί καθιστούν αυτές τις χώρες πολιτικά και οικονομικά εξαρτημένες από την Κίνα.
Αν και η Ρωσία, η οποία βλέπει την περιοχή ως το «στενό περιβάλλον» και την «πίσω αυλή» ανησυχεί γι' αυτό, δεν μπορεί να εμποδίσει την Κίνα να ενισχύσει τη θέση της στην Κεντρική Ασία εν μέσω εντάσεων με τη Δύση. Γιατί η Κίνα είναι η τελευταία πόρτα που μπορεί να χτυπήσει η Μόσχα μπροστά στην πίεση και τις κυρώσεις από τη Δύση.
Ωστόσο, τα μέρη κατέληξαν σε «συμφωνία κυρίων» για την περιοχή. Σύμφωνα με τη συμφωνία, η Κίνα ελέγχει τις οικονομίες των χωρών της περιοχής και η Ρωσία ελέγχει τα στρατιωτικά και πολιτικά τους συστήματα και τα μέρη δεν παρεμβαίνουν στους τομείς του άλλου.
Ωστόσο, η εξάρτηση των χωρών της Κεντρικής Ασίας από την Κίνα αυξάνεται. Τα τελευταία 30 χρόνια, οι οικονομικοί δεσμοί μεταξύ Κίνας και Κεντρικής Ασίας έχουν αυξηθεί κατά 100 φορές. Ειδικά τα τελευταία 10 χρόνια, οι χώρες της Κεντρικής Ασίας ήταν ο προμηθευτής ενέργειας και ο κόμβος διαμετακόμισης της Κίνας στο έργο Belt and Road.
Σύμφωνα με στοιχεία του 2019, η Κίνα προμηθεύει το 15% του φυσικού της αερίου από το Τουρκμενιστάν, το Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν. Εκτός από το φυσικό αέριο, η Κίνα παράγει ουράνιο, πετρέλαιο, άνθρακα κ.λπ., κυρίως από χώρες της Κεντρικής Ασίας.
Τουρκμενιστάν
Η χώρα ενεργεί ως προμηθευτής φυσικού αερίου της Κίνας. Το Τουρκμενιστάν, που ήταν ο τέταρτος μεγαλύτερος παραγωγός φυσικού αερίου στον κόσμο μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2000, εξαρτιόταν πλήρως από τη Ρωσία για τις εξαγωγές φυσικού αερίου. Κατά την πρώτη δεκαετία της ανεξαρτησίας του, το Τουρκμενιστάν πούλησε το αέριο του στη Ρωσία και εναλλακτικά στην Ευρώπη, το Ιράν και την Κίνα μέσω της Gazprom. Όμως τα τελευταία χρόνια, η Κίνα έχει επενδύσει περισσότερα από 8 δισεκατομμύρια δολάρια στον ενεργειακό τομέα του Τουρκμενιστάν. Ταυτόχρονα, έχει γίνει σημαντικός αγοραστής φυσικού αερίου του Τουρκμενιστάν με την τοποθέτηση αγωγών φυσικού αερίου μήκους 1.800 χιλιομέτρων.
Έτσι, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, το Τουρκμενιστάν εξήγαγε αγαθά αξίας 9,9 δισ. δολαρίων στον κόσμο, εκ των οποίων τα 8,7 δισ. δολάρια εισήχθησαν από την Κίνα. Επιπλέον, το 100% του φυσικού αερίου 8,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων εξήχθη στην Κίνα. Με άλλα λόγια, η Κίνα έχει γίνει ένας σημαντικός αγοραστής των Τουρκμενικών προϊόντων. Την ίδια στιγμή, το χρέος του Τουρκμενιστάν προς την Κίνα έχει αυξηθεί. Επί του παρόντος, η χώρα είναι η 23η πιο υπερχρεωμένη χώρα στην Κίνα.
Ουζμπεκιστάν
Το Ουζμπεκιστάν είναι μία από τις χώρες της Κεντρικής Ασίας στις οποίες η Κίνα έχει επενδύσει και έχει δανείσει πιο πρόσφατα. Τα τελευταία πέντε χρόνια, οι επενδύσεις της Κίνας στην οικονομία του Ουζμπεκιστάν ξεπέρασαν τα 8 δισεκατομμύρια δολάρια. Ο πρόεδρος του Ουζμπεκιστάν Σαβκάτ Μιρζιγιάγιεφ, υπέγραψε συμβόλαιο ενέργειας 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων κατά την επίσκεψή του στο Πεκίνο τον Μάιο του 2017. Σύμφωνα με τη συμφωνία, η Κίνα θα διαθέσει 5 δισεκατομμύρια δολάρια στον τομέα πετρελαίου και φυσικού αερίου του Ουζμπεκιστάν και 3 δισεκατομμύρια δολάρια στον τομέα της φυσικής ενέργειας.
Να σημειωθεί ότι έχει αυξηθεί και το χρέος του Ουζμπεκιστάν προς την Κίνα. Πρόσφατα, η κινεζική Eximbank και η China Development Bank χορήγησαν συνολικά δάνεια 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο Ουζμπεκιστάν. Έτσι, το Ουζμπεκιστάν ανέβηκε στην 40η θέση στη λίστα με τις χώρες που η Κίνα δανείζει περισσότερο.
Επιπλέον, το 2019, το Ουζμπεκιστάν εξήγαγε φυσικό αέριο αξίας 1,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων, εκ των οποίων το 1,1 δισεκατομμύριο δολάρια προήλθε από την Κίνα. Τα τελευταία χρόνια, η Κίνα έχει γίνει ο μεγαλύτερος εξαγωγέας του Ουζμπεκιστάν και ο δεύτερος μεγαλύτερος επενδυτής. Επί του παρόντος, περισσότερες από 70 μεγάλες και 500 μεσαίες κινεζικές εταιρείες δραστηριοποιούνται στο Ουζμπεκιστάν. Οι περισσότερες επιχειρήσεις εξερεύνησης πετρελαίου και φυσικού αερίου στο Ουζμπεκιστάν διευθύνονται από την κινεζική εταιρεία CNPC (Chinese National Petroleum Corporation).
Καζακστάν
Το Καζακστάν αποτελεί μία από τις στρατηγικές χώρες για το έργο Belt and Road της Κίνας. Τα τελευταία 20 χρόνια, η Κίνα έχει επενδύσει περισσότερα από 20 δισεκατομμύρια δολάρια στη χώρα (μέχρι το 2019). Ο συνολικός εμπορικός τζίρος μεταξύ των δύο χωρών έχει ξεπεράσει τα 11 δισεκατομμύρια δολάρια. Σύμφωνα με πρόσφατες αναφορές, η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας του Καζακστάν.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Η Κίνα μπαίνει στη Μέση Ανατολή : Ενισχύει τους στρατιωτικούς δεσμούς με ισχυρά κράτη του Κόλπου
Η Κίνα είναι ο κύριος αγοραστής του ουρανίου που παράγεται στη χώρα και του πετρελαίου του Καζακστάν. Στον ενεργειακό τομέα του Καζακστάν, οι κινεζικές εταιρείες έχουν σαφές πλεονέκτημα έναντι των αμερικανικών και ρωσικών εταιρειών και ελέγχουν τον κλάδο.
Αυτό είναι περίπου 12 δισεκατομμύρια δολάρια σε δημόσιο χρέος, καθιστώντας το Καζακστάν μία από τις χώρες με το μεγαλύτερο χρέος προς την Κίνα.
Κιργιστάν και Τατζικιστάν
Αν και οι δύο χώρες υστερούν οικονομικά σε σχέση με άλλες χώρες της περιοχής, βρίσκονται σε στενή συνεργασία με την Κίνα. Οι επενδύσεις της Κίνας σε αυτές τις χώρες επικεντρώνονται περισσότερο στις υποδομές. Το επίσημο Πεκίνο έχει χορηγήσει δάνεια για την κατασκευή σηράγγων, δρόμων, γεφυρών κ.λπ.
Ταυτόχρονα, τα χρέη των χωρών αυτών προς την Κίνα αυξάνονται συνεχώς. Το Τατζικιστάν σήμερα οφείλει 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια στην Κίνα και 1,8 δισεκατομμύρια δολάρια η Κιργιζία. Αυτά τα στοιχεία είναι περίπου το 50% του εξωτερικού χρέους αυτών των χωρών. Το χρέος της Κιργιζίας προς την Κίνα έχει αυξηθεί 200 φορές τα τελευταία 10 χρόνια, καθιστώντας την τον πέμπτο μεγαλύτερο οφειλέτη από την Κίνα και 20ο μεγαλύτερο το Τατζικιστάν.
Έτσι, όπως φαίνεται από την παραπάνω εικόνα, η Κίνα έχει παγιδεύσει την Κεντρική Ασία στον οικονομικό της λαβύρινθο. Το Πεκίνο έχει γίνει μεγάλη δύναμη και πλέι μέικερ στην περιοχή.
Στην 30ή επέτειο από τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων με χώρες της Κεντρικής Ασίας, η Κίνα δηλώνει στον κόσμο τη δύναμή της στην περιοχή, αμφισβητεί τα κράτη που προσπαθούν να παρέμβουν και δηλώνει: Οι ξένες επεμβάσεις και οι έγχρωμες επαναστάσεις στην Κεντρική Ασία δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν χωρίς την άδεια της Κίνας.
