Σε μια ανησυχητική διαπίστωση προχώρησε χθες, Παρασκευή, ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για τις υποδομές στο κατεστραμμένο πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ. Όπως επισημάνθηκε, το ειδικό προστατευτικό κέλυφος, το οποίο κατασκευάστηκε και ολοκληρώθηκε το 2019 με στόχο τον εγκλωβισμό της ραδιενέργειας, αδυνατεί πλέον να εκπληρώσει πλήρως τον λειτουργικό του σκοπό, εξαιτίας ζημιών που προκλήθηκαν από πλήγμα μη επανδρωμένου αεροσκάφους (drone).
Απώλεια λειτουργικότητας και ανάγκη επισκευών
Κατά τη διάρκεια επιθεώρησης που πραγματοποίησε ο ΔΟΑΕ την περασμένη εβδομάδα στην ατσάλινη κατασκευή, επιβεβαιώθηκαν οι επιπτώσεις από το χτύπημα που σημειώθηκε τον Φεβρουάριο, τρία χρόνια μετά τη ρωσική εισβολή. Ο επικεφαλής του Οργανισμού, Μαριάνο Γκρόσι, τόνισε πως το κέλυφος «έχει απολέσει τη βασική λειτουργία ασφαλείας του, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας περιορισμού» της ραδιενέργειας.
Παρόλα αυτά, διευκρινίστηκε ότι δεν εντοπίστηκαν βλάβες στα δομικά στοιχεία ή στα συστήματα μόνιμης επιτήρησης της εγκατάστασης. Αν και έχουν ήδη δρομολογηθεί μερικές επιδιορθώσεις, ο κ. Γκρόσι υπογράμμισε ότι θα χρειαστεί «συνολική αποκατάσταση» του κελύφους, χαρακτηρίζοντάς την «απόλυτα απαραίτητη» για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης πυρηνικής ασφάλειας και την αποτροπή περαιτέρω φθορών.
Το χρονικό της επίθεσης και το «μπαλάκι» των ευθυνών
Η υπηρεσία του ΟΗΕ είχε ανακοινώσει στις 14 Φεβρουαρίου ότι ενημερώθηκε από τις ουκρανικές αρχές για πλήγμα από drone με εκρηκτικά. Η επίθεση προκάλεσε πυρκαγιά και ζημιές στο κέλυφος που καλύπτει τον Αντιδραστήρα 4, το επίκεντρο της καταστροφής του 1986.
Για το περιστατικό, το Κίεβο απέδωσε την ευθύνη στη Μόσχα, με τη ρωσική πλευρά να διαψεύδει κατηγορηματικά την εμπλοκή της, αντιστρέφοντας τις κατηγορίες προς τον ουκρανικό στρατό. Πάντως, ο ΟΗΕ είχε αναφέρει τον Φεβρουάριο πως τα επίπεδα ραδιενέργειας παραμένουν φυσιολογικά και σταθερά, χωρίς να υπάρχουν ενδείξεις διαρροής.
Ιστορικό πλαίσιο και τρέχουσα κατάσταση
Το πυρηνικό δυστύχημα του 1986 είχε μολύνει την Ευρώπη, οδηγώντας σε μια γιγαντιαία κινητοποίηση της τότε Σοβιετικής Ένωσης για τον περιορισμό των συνεπειών. Ο τελευταίος λειτουργικός αντιδραστήρας του σταθμού έκλεισε οριστικά το 2000.
Υπενθυμίζεται ότι κατά τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου, ρωσικά στρατεύματα είχαν καταλάβει το εργοστάσιο για πάνω από έναν μήνα, στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν το Κίεβο. Η τρέχουσα επιθεώρηση του ΟΗΕ στο Τσερνόμπιλ διεξήχθη παράλληλα με ελέγχους στο ενεργειακό δίκτυο της Ουκρανίας, καθώς η σύρραξη πλησιάζει στη συμπλήρωση τεσσάρων ετών.
