Ο Nathan Decety, σύμβουλος μακροοικονομικής στρατηγικής και λοχαγός στον αμερικανικό στρατό επικαλείται την Αρχαία Ελλάδα για να περιγράψει το αδιέξοδο την Ευρώπης.
Ο Θουκυδίδης, ο Αθηναίος στρατηγός και ιστορικός που έγραψε τα δοκίμια του πριν από σχεδόν 2.500 χρόνια, έχει μια τεράστια φήμη ως πατέρας του πολιτικού ρεαλισμού, και κατά τον Αμερικανό ειδικό ταιριάζει γάντι στην σημερινή κατάσταση.
Σε μια εποχή αυξανόμενων απειλών και αβέβαιων συμμαχιών, αυτό μπορεί να είναι ανεκτίμητο στην καθοδήγηση της ΕΕ στην σημερινή εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση που βιώνει η Γηραιά Ήπειρος.
"Καμία μάχη δεν είναι χαμένη μέχρι να δοθεί, και η Ευρώπη έχει πολλά δυνατά σημεία.
Ενώ έχει κάνει λάθη στην προσέγγισή της στις ολοένα και πιο άγριες απειλές της Ρωσίας και της Κίνας, και θα μπορούσε ακόμα να επιλέξει, ή να αντιστρέψει την κατάσταση μέσω μεγαλύτερης ολοκλήρωσης για να επιτρέψει την ανάπτυξη δυνάμεων μεγάλης κλίμακας.
Η Ευρώπη σήμερα βρίσκεται παγιδευμένη σε ένα στρατηγικό δίλημμα που θυμίζει τον Πελοποννησιακό Πόλεμο του πέμπτου αιώνα π.Χ.
Υπό την ηγεσία του Περικλή, η στρατηγική επέκταση της Αθήνας απαιτούσε τη συνεχή έλεγχο της θάλασσας και την ασφαλή απόκρυψη πίσω από τα μακριά τείχη της, μέχρι οι Πελοποννήσιοι να συνειδητοποιήσουν τη ματαιότητα του πολέμου.
Οι Πελοποννήσιοι, με επικεφαλής τη Σπάρτη, δεν μπόρεσαν να παραβιάσουν τα τείχη της Αθήνας και επικεντρώθηκαν στην καταστροφή της γης της Αττικής, ελπίζοντας να προκαλέσουν μια αποφασιστική μάχη.
Αν κάποιος πιστεύει ότι ο Πούτιν αποτελεί στρατιωτική απειλή αποφασισμένη να κατακτήσει, τότε τα μακριά τείχη της Ευρώπης είναι η Ουκρανία.
Η Ουκρανία ευνοεί αυτό που είναι γνωστό ως Φαβιανή προσέγγιση, επιβάλλοντας το μεγαλύτερο δυνατό κόστος στη Ρωσία για να καταστήσει τον πόλεμο απαγορευτικά δαπανηρό.
Αυτό είναι λογικό. Αλλά ο φόβος είναι ότι ο Πούτιν δεν ενδιαφέρεται για το λογικό και δεν έχει πραγματική ανησυχία για το κόστος, όσο υψηλό κι αν είναι.
Όχι μόνο είναι πρόθυμος να σπαταλήσει τεράστιο αριθμό ανθρώπινου δυναμικού και χρημάτων στην αυτοκρατορική του αναζήτηση, αλλά υποστηρίζεται επίσης από την Κίνα, τον κόμβο παραγωγής και τη μεγαλύτερη οικονομία (με βάση την ισοτιμία αγοραστικής δύναμης) στον κόσμο.
Το τίμημα που μπορεί να επιβάλει η Ουκρανία είναι απίθανο να είναι επαρκές. Επομένως, η Ευρώπη δεν μπορεί απλώς να περιμένει να χάσει το θάρρος της η Ρωσία.
Δεν μπορεί, με άλλα λόγια, να κρυφτεί πίσω από τα μακριά τείχη της. Πρέπει να δημιουργήσει μόχλευση μέσω της ισχύος.
Ο Θουκυδίδης μας έχει δείξει στην Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου ότι, οι αμυντικές στρατηγικές αποτυγχάνουν χωρίς μια αξιόπιστη επιθετική ικανότητα.
Η Αθήνα δεν δημιούργησε ποτέ μια συντονισμένη επιθετική συνιστώσα. Αντίθετα, σπατάλησε πόρους σε περιπετειώδεις περιπέτειες όπως η Σικελική εκστρατεία, ενώ η Σπάρτη, υποστηριζόμενη από την Περσία, την μεγαλύτερη δύναμη εκείνης της εποχής, δημιούργησε ναυτικό και απέκλεισε την Αθήνα μέχρι να υποταχθεί.
Η Ευρώπη σήμερα διατρέχει παρόμοιο κίνδυνο αν βασίζεται αποκλειστικά σε κυρώσεις, αμυντικές αναπτύξεις και οχυρώσεις.
Και πράγματι, το πρόσφατο κύμα εχθρικών περιστατικών με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, με την επίθεση στην Πολωνία στις 9-10 Σεπτεμβρίου καταδεικνύει αυτούς τους κινδύνους.
Μια πανικόβλητη Ευρώπη αναγνωρίζει ότι τα τείχη της ούτως ή άλλως καταρρέουν.
Η Ευρώπη πρέπει επομένως να επενδύσει στα μέσα για να προβάλει χερσαία, αεροπορική και θαλάσσια ισχύ πέρα από τα σύνορά της.
Αυτό απαιτεί πολύ μεγαλύτερο βαθμό ενότητας για να συνδυάσει τα πολλά δυνατά σημεία και τον μεγάλο πλούτο της ηπείρου.
Πρέπει να έχει ένα ενιαίο πλαίσιο για την προμήθεια όπλων, κοινές ασκήσεις για να δημιουργήσει μια αξιόπιστη ικανότητα να απειλήσει τα έσοδα από το πετρέλαιο της Ρωσίας, πρέπει πρωτίιστως να προστατεύει τα έθνη που επιδιώκουν να εγκαταλείψουν την τροχιά της Ρωσίας, και να εξασφαλίσει την ευρύτερη ασφάλεια της Ευρώπης.
Η συνεργασία με οργανισμούς όπως η Τετραμερής Ένωση των ΗΠΑ, της Αυστραλίας, της Ινδίας και της Ιαπωνίας θα αντιστάθμιζε την ισχύ της Κίνας, της οποίας η στρατηγική που βασίζεται στις εξαγωγές και η υποστήριξη προς τη Ρωσία υπονομεύουν την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Μια δυναμική, εξωστρεφής Ευρώπη θα είναι σε καλύτερη θέση για να διασφαλίσει τη δική της ευημερία και ασφάλεια.
Αλλά πώς θα μπορούσαν η Ευρώπη και οι εθνικές της κυβερνήσεις, βυθισμένες ήδη στο χρέος και αγωνιζόμενες να στείλουν όπλα στον Ουκρανό σύμμαχό τους, να αναπτύξουν μια αξιόπιστη δύναμη αποτροπής μεγάλης κλίμακας;
Πραγματικά δεν έχει άλλη επιλογή από το να επιδιώξει η ΕΕ, αδίστακτα οικονομίες φάσματος και κλίμακας, διπλασιάζοντας την εξειδίκευση και τις κοινές προμήθειες, με βαθιά ενσωμάτωση των υφιστάμενων πόρων.
Μόνες τους, οι ευρωπαϊκές χώρες είναι δεύτερης κατηγορίας. Μαζί, η Ευρώπη μπορεί να είναι μια υπερδύναμη. Αυτό όχι μόνο θα επέτρεπε στην Ευρώπη να ακολουθήσει μια εξειδικευμένη ανεξάρτητη γεωστρατηγική προσέγγιση, αλλά συμβαδίζει με την οικονομική ανάπτυξη και την βαθιά ολοκληρωμένη ήπειρο που οραματίστηκε ο Μάριο Ντράγκι.
Αυτό θα ήταν ένα ισχυρό σχέδιο που και ο ίδιος Θουκυδίδης θα ενέκρινε.
Η πειθώ των ψηφοφόρων είναι η πιο δύσκολη πρόκληση. Το εκλογικό σώμα της Ευρώπης που αποφεύγει το ρίσκο είναι γενικά εφησυχασμένο, ιδίως οι συνταξιούχοι, μπορεί να προτιμά την αυτοσυγκράτηση, αλλά η ιστορία δείχνει ότι όσοι κρύβονται πίσω από τείχη δεν γλιτώνουν.
Ο Θουκυδίδης σημείωνε πριν αιώνες ότι, ο φόβος, η τιμή και το ιδιοτελές συμφέρον καθοδηγούν τη συμπεριφορά.
Εάν οι εκκλήσεις για αλληλεγγύη και δημοκρατία αποτύχουν, οι ηγέτες θα πρέπει να δώσουν έμφαση στα υλικά οφέλη της ολοκλήρωσης και στους κινδύνους της αδράνειας.
Η Συμμαχία της Δήλου, που σφυρηλατήθηκε πριν από τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, προσέφερε στους συμμάχους κοινά νομίσματα, μέτρα, ελεύθερο εμπόριο και ασφαλείς θάλασσες.
Η Ευρώπη μπορεί να υποστηρίξει κάτι παρόμοιο, με βαθύτερη ολοκλήρωση, η οποία μπορεί να αποφέρει πολύ μεγαλύτερα απτά κέρδη από ό,τι μπορεί να προσφέρει η φθηνή ενέργεια της Ρωσίας.
Αντίθετα, εάν η Ευρώπη αποτύχει να αποτρέψει τη Μόσχα, θα μπορούσε να ξεσπάσει μια ευρύτερη σύγκρουση και οι πολίτες, ιδίως οι ηλικιωμένοι, θα αντιμετωπίσουν τις συνέπειες.
Η πανώλη που έπληξε την Αθήνα κατά τη διάρκεια του πολέμου σκότωσε περίπου το ένα τέταρτο του πληθυσμού της. Οι πόλεμοι και οι λιμοί του 20ού αιώνα κατέστρεψαν επίσης τους πολίτες σε όλη την Ευρώπη (το 10-20% των ηλικιωμένων της Ευρώπης πέθαναν στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο).
Οι γηραιότεροι είναι αυτοί που έχουν τα περισσότερα να χάσουν όταν η αποτροπή αποτύχει και ξεσπάσει η καταστροφή. Όσο δύσκολο κι αν είναι για τα περήφανα έθνη της Ευρώπης να το ακούσουν, η ήπειρος αντιμετωπίζει ένα απειλητικό στρατηγικό δίλημμα που μπορεί να επιλυθεί μόνο από περισσότερη ενωμένη Ευρώπη. Η συγκέντρωση πόρων, η εξειδίκευση και η κοινή δράση είναι τα κλειδιά για την πρόληψη μιας τραγωδίας κλασικών διαστάσεων και για την εξασφάλιση του ρόλου της Ευρώπης σε έναν ασταθή πολυπολικό κόσμο",καταλήγει ο ίδιος για όλα όσα βλέπουμε μπροστά στα μάτια μας.