Ο πρωθυπουργός της Δημοκρατίας της Αρμενίας, κ. Νικόλ Πασινιάν, πραγματοποίησε ομιλία πριν από τη συζήτηση της ημερήσιας διάταξης στην τακτική συνεδρίαση της Κυβέρνησης.
Τονίζοντας πως η Αρμενία είναι έτοιμη για άμεση έναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών με το Αζερμπαϊτζάν, ο κ. Νικόλ Πασινιάν, απαρίθμησε τις προκλήσεις των Αζέρων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, πολλές από τις οποίες έγιναν παρουσία των ρωσικών ειρηνευτικών δυνάμεων.
Αυτές περιλαμβάνουν ένοπλες επιθέσεις, πολιτιστική παραποίηση, επιθέσεις κατά αμάχων, τρομοκρατία με μεγάφωνο, διακοπή των ροών του φυσικού αερίου και πλήθος άλλων πρακτικών που θυμίζουν γενοκτονία και εθνοκάθαρση.
Για τη συνεχή κλιμάκωση που παρατηρείται από την πλευρά των Αζέρων σε καθημερινή βάση, τόσο στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, όσο και στα σύνορα Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν, ο κ. Πασινιάν τονίζει πως, «είναι απαραίτητο να τεθεί σε λειτουργία ένας διεθνής μηχανισμός για την παρακολούθηση της συνοριακής κατάστασης»
Παρακάτω, ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας του Αρμένιου Πρωθυπουργού:
«Αγαπητοί συμμετέχοντες στη συνεδρίαση της Κυβέρνησης,
Αγαπητέ μου Λαέ,
Είμαι βέβαιος ότι γνωρίζετε το περιεχόμενο της ανακοίνωσης του Συμβουλίου Ασφαλείας της Δημοκρατίας της Αρμενίας της 28ης Μαρτίου του 2022. Στην ανακοίνωση αυτή, η οποία εγκρίθηκε ως αποτέλεσμα συζητήσεων διευρυμένου κυβερνητικού σχήματος, υπογραμμίζεται ότι το Αζερμπαϊτζάν σκοπεύει να προβεί σε νέες προκλήσεις και επιθέσεις προς την κατεύθυνση του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Παρατηρήσαμε ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα παρόμοιων εξελίξεων και στα σύνορα Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν.
Η συγκεκριμένη ανακοίνωση, φυσικά, εγείρει πρόσθετα ερωτήματα και θέλω να καταλήξω σε ορισμένες διευκρινίσεις και αιτιολογήσεις για να καταστήσω σαφέστερη την κατάσταση στην περιοχή, τόσο για το αρμενικό κοινό όσο και για τη διεθνή κοινότητα. Το Αζερμπαϊτζάν, πριν τον πόλεμο των 44 ημερών του 2020, κατά τη διάρκειά του αλλά και μετά από αυτόν, ακολουθεί μια συγκεκριμένη πολιτική: διαμορφώνει το περιεχόμενο του πολιτικού λόγου του με τρόπο που δικαιολογεί τη στρατιωτική επίθεση.
Καταρχάς, διατυπώνει απόψεις, προτάσεις και σχόλια στη δημόσια και τη διπλωματική πλατφόρμα, ενώ στη συνέχεια κατηγορεί την Αρμενία ότι δεν ανταποκρίνεται στα παραπάνω ή αντιδρά με μη εποικοδομητικό τρόπο ή τα απορρίπτει, αποδίδοντας στην Αρμενία κάποιες υποσχέσεις, συζητήσεις και συμφωνίες.
Επιπλέον, σε αυτό το πλαίσιο, αποδίδει ευθύνες στην Αρμενία λέγοντας ότι τηρεί μη εποικοδομητική στάση, ότι είναι αρνητική, δεν τηρεί της συμφωνίες και δεν εκπληρώνει τις υποσχέσεις της. Στη συνέχεια, αφού κατηγορεί την Αρμενία για όλα τα παραπάνω, χρησιμοποιεί επιθετική ρητορική που ακολουθείται από επιθετικές ενέργειες, τις οποίες δικαιολογεί με τις ήδη προαναφερθείσες διατυπώσεις και σχόλια.
Αυτή η πρακτική, που έχει επαναληφθεί πολλάκις, συνεχίζεται ακόμη και τώρα. Και είναι οφθαλμοφανές ότι το Αζερμπαϊτζάν προσπαθεί να νομιμοποιήσει μιας μεγάλης κλίμακας επίθεση κατά του Ναγκόρνο Καραμπάχ και της Δημοκρατίας της Αρμενίας.
Ο στόχος μου σήμερα είναι να δείξω ότι αυτές οι πρακτικές είναι αβάσιμες και αθέμιτες.
Παρεμπιπτόντως, μέσα σε αυτό το πλαίσιο, μερικές φορές η παραπληροφόρηση - τα fake news, όπως συνηθίζεται να λέγονται πλέον- διαδραματίζει σημαντικό
ρόλο. Για παράδειγμα, αυτές τι ημέρες, στον δυτικό κόσμο κυκλοφορούν ευρέως ψευδείς πληροφορίες που συντάχθηκαν από πηγές του Αζερμπαϊτζάν, ότι δήθεν η Αρμενία παραχώρησε στην Ρωσία τέσσερα πολυλειτουργικά μαχητικά αεροσκάφη τύπου Su-30SM που έχει στη διάθεσή της για να χρησιμοποιηθούν στην
Ουκρανία. Αυτό, φυσικά, αποτελεί εξωφρενική παραπληροφόρηση. Τα αεροσκάφη μας, από την ημέρα εισαγωγής τους στην Αρμενία, δεν έχουν φύγει ποτέ από τη χώρα.
Με τον ίδιο τρόπο, ως αλήθεια παρουσιάζεται μια άλλη ψευδής είδηση. Ότι, δήθεν, μισθοφόροι τρομοκράτες μεταφέρονται μέσω της Αρμενίας στην Ουκρανία. Οποιοσδήποτε γνωρίζει, έστω ελάχιστα, τα γεγονότα, ξέρει ότι η Αρμενία, η οποία πριν από δύο χρόνια υπέφερε από την εμπλοκή μισθοφόρων τρομοκρατών στον πόλεμο εναντίον της, δεν μπορεί ποτέ να βοηθήσει να εμπλακούν μισθοφόροι τρομοκράτες σε άλλα μέρη. Αυτά που λέγονται είναι εντελώς ανόητα.
Και αυτό που εκμεταλλεύεται περισσότερο το Αζερμπαϊτζάν, πιθανώς για να προκαλέσει περιφερειακή κλιμάκωση, είναι το θέμα της ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν. Το Αζερμπαϊτζάν εξακολουθεί να επιμένει ότι η Δημοκρατία της Αρμενίας αφήνει το θέμα αναπάντητο. Οι πληροφορίες αυτές όμως δεν ανταποκρίνονται καθόλου στην πραγματικότητα, επειδή έχω επανειλημμένα εκφράσει δημόσια την ετοιμότητα της Δημοκρατίας της Αρμενίας να υπογράψει συνθήκη ειρήνης με το Αζερμπαϊτζάν.
Το θέμα, όμως, είναι ότι το Αζερμπαϊτζάν συνεχώς ανακοινώνει ότι έχει αποστείλει στην Αρμενία πρόταση πέντε σημείων και υποτίθεται ότι εμείς αφήσαμε αναπάντητη αυτή την πρόταση. Στην προηγούμενη συνεδρίαση της Κυβέρνησης αναφέρθηκα λεπτομερώς σε αυτό το θέμα και σημείωσα ότι, στις 10 Μαρτίου το Αζερμπαϊτζάν υπέβαλε στη Δημοκρατία της Αρμενίας μια πρόταση πέντε σημείων. Και εμείς στις 14 Μαρτίου -δηλαδή τέσσερις μέρες μετά, δύο από τις οποίες ήταν αργίες- απαντήσαμε εγγράφως σε αυτή την πρόταση και δώσαμε την απάντηση μας με τον ίδιο τρόπο που την λάβαμε.
Μας την παρέδωσε η Συμπροεδρεύουσα χώρα της Ομάδας Μινσκ του ΟΑΣΕ και εμείς μεταφέραμε την απάντηση μέσω των Συμπροεδρευουσών χωρών της Ομάδας Μινσκ του ΟΑΣΕ. Δηλώσαμε, επίσης, δημόσια ότι δεν υπάρχει τίποτα απαράδεκτο για εμάς στην πρόταση του Αζερμπαϊτζάν. Στις 21 Μαρτίου 2022, ο Υπουργός Εξωτερικών της Δημοκρατίας της Αρμενίας δήλωσε:
“Δεν υπάρχει τίποτα απαράδεκτο για εμάς στις προτάσεις που υπέβαλε το Αζερμπαϊτζάν στις 10 Μαρτίου. Είναι άλλο ζήτημα το ότι οι προτάσεις αυτές δεν αντιμετωπίζουν όλα τα θέματα της συνολικής ειρηνευτικής ατζέντας Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν. Με την απάντησή μας προς τους Συμπροέδρους της Ομάδας Μινσκ του ΟΑΣΕ συμπληρώσαμε την ατζέντα και, ως εκ τούτου, πάνω σε αυτή τη βάση είμαστε έτοιμοι για την έναρξη των ειρηνευτικών συνομιλιών”.
Αυτή είναι η επίσημη θέση της Αρμενίας και όπως βλέπετε, η Δημοκρατία της Αρμενίας απάντησε στην πρόταση των πέντε σημείων του Αζερμπαϊτζάν τόσο δημόσια, όσο και μέσω του διπλωματικού οδού. Η απάντηση αυτή σημαίνει ότι η αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης της εδαφικής ακεραιότητας και του απαραβίαστου των συνόρων είναι αποδεκτή για την Αρμενία.
Το ερώτημα είναι, λοιπόν, γιατί το Αζερμπαϊτζάν θεωρεί αυτή την αντίδραση ως έλλειψη απάντησης; Ο λόγος είναι ότι η Δημοκρατία της Αρμενίας δήλωσε στις απαντήσεις της τόσο δημοσίως όσο και μέσω της διπλωματικού οδού ότι υπάρχει διένεξη του Ναγκόρνο Καραμπάχ και ότι και το ζήτημα των δικαιωμάτων των Αρμενίων του Ναγκόρνο Καραμπάχ θα πρέπει να αντιμετωπιστεί στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν.
Η θέση του Αζερμπαϊτζάν είναι ότι δεν υπάρχει διένεξη του Ναγκόρνο Καραμπάχ, έχει ήδη επιλυθεί. Αυτή η θέση του Μπακού, όμως, δεν απαντά σε ένα σημαντικό
ερώτημα: πώς επιλύθηκε το θέμα των δικαιωμάτων των Αρμενίων του Ναγκόρνο Καραμπάχ σε αυτή την περίπτωση; Δεν υπάρχει απάντηση στο συγκεκριμένο
ερώτημα και αυτός είναι ο λόγος που η διεθνής κοινότητα συνεχίζει να μιλά για την ανάγκη συνολικής διευθέτησης της διένεξης του Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Αυτό το βλέπουμε να εκδηλώνεται σε διάφορα διεθνή φόρα. Συνειδητοποιώντας ότι η διένεξη του Ναγκόρνο Καραμπάχ υφίσταται και θα εκφραστεί καλύτερα στη
διεθνή ατζέντα, το Αζερμπαϊτζάν δεν προσπαθεί να την επιλύσει, αλλά να την κλείσει. Και η επιχείρηση αυτή, που ξεκίνησε από το χωριό Παρούχ στην περιοχή
Ασκεράν, έχει μια εμφανή τάση να συνεχιστεί.
Ουσιαστικά το Αζερμπαϊτζάν προσπαθεί να εξοντώσει όλους τους Αρμένιους από το Ναγκόρνο Καραμπάχ, θεωρώντας ότι, με αυτό τον τρόπο, το θέμα θα κλείσει. Εάν κάνουμε λάθος, τότε ας δείξει το Αζερμπαϊτζάν συγκεκριμένο ενδιαφέρον για τη συζήτηση που αφορά στα δικαιώματα και τις εγγυήσεις ασφάλειας των
Αρμενίων του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Είναι ένα θέμα που τίθεται, όχι μόνο από την Αρμενία αλλά και από ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα.
Ωστόσο, το επίσημο Μπακού κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση, ισχυριζόμενο ότι δεν υπάρχει Ναγκόρνο Καραμπάχ. Αυτός, επίσης, είναι ο λόγος για τον οποίο οι επίσημοι κύκλοι του Αζερμπαϊτζάν αντιδρούν αρκετά επιθετικά σε όλες τις περιπτώσεις που η διεθνής κοινότητα χρησιμοποιεί τον όρο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Παρόλα αυτά, η χρήση αυτού του όρου είναι αναμφισβήτητα θεμιτή και λογική, επειδή, μεταξύ άλλων, στην τριμερή δήλωση της 9ης Νοεμβρίου αναφέρονται ξεκάθαρα οι όροι “Ναγκόρνο Καραμπάχ” και “διένεξη του Ναγκόρνο Καραμπάχ”. Υπάρχει και η υπογραφή του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν στην τριμερή δήλωση.
Το γεγονός ότι το Αζερμπαϊτζάν έχει υιοθετήσει και εφαρμόζει μια πολιτική του τύπου “Ναγκόρνο Καραμπάχ χωρίς Αρμένιους” τεκμηριώνεται επίσης και με τις αυθαίρετες ερμηνείες της τριμερούς δήλωσης της 9ης Νοεμβρίου. Για παράδειγμα το Αζερμπαϊτζάν ισχυρίζεται επίμονα ότι με την τριμερή δήλωση της 9ης Νοεμβρίου κατοχυρώθηκε δέσμευση να αποσυρθεί ο αμυντικός στρατός από το Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Αυτό είναι κάτι περισσότερο από ένα αυθαίρετο σχόλιο, επειδή στη δήλωση της 9ης Νοεμβρίου αναφέρεται ξεκάθαρα από πού πρέπει να φύγουν και πού πρέπει να
μείνουν οι αρμενικές μονάδες. Πρέπει να πω ότι οι παλαιότερες δηλώσεις του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν μαρτυρούν το γεγονός ότι αυτά που προβάλλει το Αζερμπαϊτζάν είναι φαντασιώσεις.
Στην τριμερή συνάντησή μας με τη μεσολάβηση του προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας στις 26 Νοεμβρίου 2021, ο ίδιος δήλωσε δημόσια ότι όλες οι διατάξεις της τριμερούς δήλωσης της 9ης Νοεμβρίου 2020 έχουν εφαρμοστεί στην πράξη, εκτός από το σημείο που αφορά στο άνοιγμα των επικοινωνιακών συνδέσεων. (Θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι από την άποψή μας, η διάταξη που αφορά την επιστροφή αιχμαλώτων πολέμου, ομήρων και άλλων κρατουμένων προφανώς δεν έχει εφαρμοστεί πλήρως μέχρι στιγμής και φυσικά συνεχίζουμε τις εργασίες προς αυτή την κατεύθυνση).
Πρέπει όμως να επισημάνουμε ότι η αποχώρηση του αμυντικού στρατού του Ναγκόρνο Καραμπάχ σημαίνει αποχώρηση των Αρμενίων από το Ναγκόρνο Καραμπάχ και, στην πραγματικότητα, αυτό είναι το αίτημα που διατυπώνει το Αζερμπαϊτζάν. Αυτό εξηγεί, επίσης, την πολιτική του Αζερμπαϊτζάν να απαλλαγεί το Ναγκόρνο Καραμπάχ από κάθε τι αρμενικό, μεταξύ των οποίων οι εκκλησίες χιλιετιών, οι σταυρόπετρες (χατσκάρ) και οι επιγραφές.
Και τα γεγονότα στο Παρούχ αποδεικνύουν ότι οι Αρμένιοι του Ναγκόρνο Καραμπάχ έχουν ανάγκη από προστασία, διαφορετικά θα γίνουν θύματα γενοκτονίας. Στο παρελθόν, έχουμε προτείνει λύσεις που θα μείωναν ή θα απέκλειαν μια τέτοια κατάσταση σύγκρουσης και θα έλυναν το ζήτημα της στρατιωτικοποιημένης γραμμής επαφής, εννοώ τα γεγονότα που σχετίζονται με το Παρούχ.
Η ουσία της πρότασης είναι η ακόλουθη: καθορισμός της γραμμής επαφής στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, υποχρέωση των μερών να μην διασχίζεται αυτή η γραμμή επαφής, να αφαιρεθούν όλες οι στρατιωτικές θέσεις κατά μήκος της γραμμής, να δημιουργηθεί αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη και να ενισχυθεί η εφαρμογή των συμφωνιών με συγκεκριμένες εγγυήσεις. Αυτή η προσφορά δεν έγινε αποδεκτή, αλλά η εγκυρότητα των εγγυήσεων είναι προφανής ειδικά τώρα.
Οφείλω να σας ενημερώσω ότι η κρίση στο Παρούχ, στην πραγματικότητα προέκυψε ως αποτέλεσμα της παραβίασης των συμφωνιών. Προκειμένου να εκτονωθεί η τεταμένη κατάσταση στην περιοχή, είχε επιτευχθεί συμφωνία για την ταυτόχρονη απομάκρυνση ορισμένων θέσεων από το τμήμα Παρούχ-Χραμόρτ, την οποία συμφωνία επρόκειτο να εγγυηθεί η ρωσική ειρηνευτική δύναμη.
Μερικές από τις θέσεις των Αρμενίων έχουν αποσυρθεί, στην αναφερόμενη περιοχή αναπτύχθηκαν οι ρωσικές ειρηνευτικές δυνάμεις, όμως οι Αζέροι εισέβαλαν μπροστά στα μάτια τους στο σημείο ευθύνης των ειρηνευτικών δυνάμεων. Σημειώνουμε με λύπη ότι, παρά τις σαφείς ανακοινώσεις εκ μέρους του Υπουργείου Άμυνας της Ρωσικής Ομοσπονδίας, των Ηνωμένων Πολιτειών, της Γαλλίας, αλλά και του ΟΗΕ, η εισβολή των ενόπλων δυνάμεων του Αζερμπαϊτζάν στην ζώνη ευθύνης της ρωσικής ειρηνευτικής δύναμης στο Ναγκόρνο Καραμπάχ συνεχίζεται.
Αναμένουμε από τη ρωσική ειρηνευτική δύναμη στο Ναγκόρνο Καραμπάχ να λάβει συγκεκριμένα μέτρα για να διασφαλίσει την απόσυρση των στρατευμάτων του Αζερμπαϊτζάν από το σημείο ευθύνης των ειρηνευτικών δυνάμεων και να αποκαταστήσει το καθεστώς που καθιερώθηκε με την τριμερή δήλωση της 9ης Νοεμβρίου 2020.
Αναμένουμε, επίσης, ότι οι ενέργειες των ειρηνευτικών δυνάμεων κατά τη διάρκεια ή μετά την εισβολή ή η πιθανή αδράνεια, την οποία ανέφερα, θα διερευνηθούν κατάλληλα. Ας μην ξεχνάμε ότι πριν από αυτά τα γεγονότα, οι ένοπλες δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν χτυπούσαν με όλμους το χωριό Χραμόρτ για δέκα συνεχόμενες ημέρες.
Σε αρκετά στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, οι Αζέροι πυροβολούσαν -και εξακολουθούν να πυροβολούν- με πολυβόλα εναντίον κατοικιών και ανθρώπων που εκτελούσαν αγροτικές εργασίες, εναντίον του εξοπλισμού, των τρακτέρ και, φυσικά, των οδηγών. Παρόμοιες περιπτώσεις καταγράφηκαν προς την κατεύθυνση των χωριών Νορ Σεν, Αμαράς, Ταγαβάρτ, ενώ ένας οδηγός τρακτέρ που εκτελούσε γεωργικές εργασίες, σκοτώθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2021 στο Μαρτακέρτ από ελεύθερο σκοπευτή του Αζερμπαϊτζάν, παρουσία ειρηνευτικών δυνάμεων.
Ο προφανής σκοπός αυτών των ενεργειών είναι η ολοκλήρωση της πολιτικής εθνοκάθαρσης των Αρμενίων του Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Αυτό αποδεικνύεται επίσης από το γεγονός ότι το Αζερμπαϊτζάν διαστρεβλώνει την παράγραφο 9 της δήλωσης της 9ης Νοεμβρίου. Επιτρέψτε μου να σας υπενθυμίσω, ότι αυτό το σημείο αφορά στην αποκατάσταση όλων των συγκοινωνιακών και οικονομικών συνδέσεων της περιοχής, την έναρξη της λειτουργίας ενός δρόμου που συνδέει τις δυτικές περιοχές του Αζερμπαϊτζάν με το Ναχιτσεβάν.
Γνωρίζετε ότι η Αρμενία έχει υποβάλει εκτενείς προτάσεις για αυτό το θέμα. Χωρίς να υπεισέλθω σε λεπτομέρειες, επιτρέψτε μου να πω ότι η ουσία της πρότασής μας είναι η εξής: ανακατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής Γεράσχ-Γιούλφα-Ορντουμπάντ-Μεγκρί-Χοραντίζ, επαναλειτουργία ή κατασκευή ενός αυτοκινητόδρομου που θα συνδέει τις δυτικές περιοχές του Αζερμπαϊτζάν με το Ναχιτσεβάν, διενέργεια συνοριακών, τελωνειακών και άλλων ελέγχων στα συνοριακά σημεία διέλευσης.
Το Αζερμπαϊτζάν ταυτόχρονα δέχεται και απορρίπτει τη θέση μας. Και αυτό εκφράζεται στα ακόλουθα. Λένε ότι συμφωνούν με οποιοδήποτε νομικό καθεστώς για τη λειτουργία του συγκεκριμένου δρόμου, αλλά το ίδιο καθεστώς πρέπει να ισχύει και για το διάδρομο του Λατσίν. Και για να δικαιολογήσουν αυτή τη θέση τους, αναφέρονται στη δήλωση της 9ης Νοεμβρίου.
Αυτά είναι αβάσιμα για δύο λόγους. Καταρχάς, στη δήλωση της 9ης Νοεμβρίου δεν γίνεται αναφορά σε κανένα έδαφος της Δημοκρατίας της Αρμενίας και σε διάδρομο που σχετίζεται με αυτό, αλλά υπάρχει ένας όρος "διάδρομος του Λατσίν". Ο διάδρομος του Λατσίν δεν είναι μόνο δρόμος, αλλά και μια περιοχή πλάτους πέντε χιλιομέτρων.
Σύμφωνα με την τριμερή δήλωση, ολόκληρη αυτή η περιοχή βρίσκεται υπό τον έλεγχο των ρωσικών ειρηνευτικών δυνάμεων. Στο σημείο 9 της τριμερούς δήλωσης δεν υπάρχει πρόβλεψη έλεγχου οποιουδήποτε εδάφους της Αρμενίας από άλλη χώρα. Εξάλλου, οι παραλληλισμοί μεταξύ Ναγκόρνο Καραμπάχ και Ναχιτσεβάν είναι περίεργοι για διάφορους λόγους.
Πρώτον, το Ναχιτσεβάν έχει χερσαία σύνδεση με το Αζερμπαϊτζάν μέσω της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν και της Τουρκίας. Αεροπορική σύνδεση μέσω
του εναέριου χώρου της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, της Τουρκίας και της Δημοκρατίας της Αρμενίας. Το Ναγκόρνο Καραμπάχ έχει μόνο χερσαία σύνδεση με την Αρμενία, μόνο μέσω του διαδρόμου του Λατσίν, και η μετατροπή του διαδρόμου του Λατσίν σε περιοχή που ελέγχεται από το Αζερμπαϊτζάν σημαίνει ένα πράγμα: την έξωση των Αρμενίων από το Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Για άλλη μια φορά, αναφέρουμε ότι η σύγκριση του διαδρόμου του Λατσίν με τον δρόμο που θα ανοίξει μέσω του εδάφους της Αρμενίας δεν είναι αποδεκτή. Η δήλωση της 9ης Νοεμβρίου δεν προβλέπει την ύπαρξη οποιουδήποτε διαδρόμου μέσω του εδάφους της Αρμενίας και η Αρμενία δεν έχει αποδεχτεί και δεν θα αποδεχτεί καμία λογική η οποία σχετίζεται με διάδρομο.
Από την άλλη, στο πλαίσιο των προτάσεών μας είμαστε έτοιμοι να ανοίξουμε τον δρόμο και τον σιδηρόδρομο. Να φτιάξουμε δρόμο και σιδηρόδρομο, αλλά θεωρούμε απαραίτητη την υπογραφή de jure συμφωνίας με το Αζερμπαϊτζάν.
Γιατί; Επειδή βλέπουμε έναν πολύ συγκεκριμένο κίνδυνο, η Αρμενία να κατασκευάσει τόσο τον δρόμο όσο και τον σιδηρόδρομο, αλλά το Αζερμπαϊτζάν να αρνηθεί να ανοίξει τα σύνορα. Και αυτό θα σημαίνει ότι ούτε η Αρμενία, ούτε το Αζερμπαϊτζάν, ούτε οι τρίτες χώρες θα μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν την υποδομή που απαιτεί επενδύσεις αρκετών εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων και η Αρμενία απλώς θα χάσει αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια.
Τι προτείνουμε εμείς σήμερα; Προτείνουμε να παγιωθούν de jure οι συμφωνίες που έχουν επιτευχθεί στις 14 Δεκεμβρίου 2021 στις Βρυξέλλες για την επαναλειτουργία του σιδηροδρόμου, να συμφωνήσουμε για τους παραμέτρους του σιδηροδρόμου και να ξεκινήσουμε την κατασκευή. Ή να το κάνουμε συμπεριλαμβάνοντας και τον αυτοκινητόδρομο, και είμαστε έτοιμοι να το κάνουμε μόλις το Αζερμπαϊτζάν ανταποκριθεί θετικά στις προτάσεις μας.
Παρεμπιπτόντως, τις γραπτές προτάσεις μας έχουμε μεταφέρει σε αρκετούς διεθνείς εταίρους μας για τους οποίους οι προτάσεις μας είναι λογικές, αποδεκτές και καλύπτουν τα συμφέροντα όλων των χωρών της περιοχής.
Αγαπητοί παρευρισκόμενοι,
Αγαπητοί συμπατριώτες,
Το επόμενο θέμα που χρησιμοποιεί το Αζερμπαϊτζάν για να δικαιολογήσει τη λογική κλιμάκωσης είναι το θέμα σήμανσης και οριοθέτησης των συνόρων Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν. Μετά την τριμερή συνάντηση στο Σότσι, που έλαβε χώρα στις 26 Νοεμβρίου 2021, ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν και ο πρωθυπουργός της Δημοκρατίας της Αρμενίας ενέκριναν μια δήλωση, στην οποία αναφέρεται ότι έχουν συμφωνήσει «Να λάβουν μέτρα για να βελτιώσουν το επίπεδο σταθερότητας και ασφάλειας στα σύνορα Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν, να ωθήσουν τη διαδικασία προς τη σύσταση διμερούς επιτροπής για τη σήμανση και οριοθέτηση των κρατικών συνόρων μεταξύ της Δημοκρατίας της Αρμενίας και της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν».
Δεν νομίζω ότι αυτή η δήλωση μπορεί να παρερμηνευθεί και είναι προφανές ότι πριν τη σύσταση επιτροπής για τη σήμανση και την οριοθέτηση των κρατικών συνόρων, πρέπει γίνουν βήματα για την αύξηση του επιπέδου σταθερότητας και ασφάλειας στα σύνορα Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν.
Το Αζερμπαϊτζάν δεν έχει υποβάλει προτάσεις για τέτοια μέτρα. Όπως γνωρίζετε, η Αρμενία έχει προτείνει την ταυτόχρονη απόσυρση των στρατευμάτων από τα σύνορα της σοβιετικής περιόδου μεταξύ Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν, να δοθεί η προστασία αυτών των συνόρων σε περιορισμένο αριθμό συνοριοφυλάκων και να πραγματοποιηθεί η διεθνής παρακολούθησή τους.
Το Αζερμπαϊτζάν δεν έχει ανταποκριθεί ακόμα στην πρόταση μας. Σύμφωνα με πληροφορίες που ελήφθησαν από τρίτες χώρες, η πρότασή μας δεν είναι αποδεκτή από το Αζερμπαϊτζάν. Από αυτή την άποψη, ωστόσο, έχουμε δείξει και δείχνουμε μέγιστη ευελιξία και έχουμε, επίσης, προτείνει μερικούς τρόπους για την απόσυρση. Το Αζερμπαϊτζάν είτε δεν αποδέχεται είτε δεν ανταποκρίνεται σε αυτές τις προτάσεις.
Τι σημαίνει αυτό; Στην πραγματικότητα, σημαίνει ότι προσπαθεί να διατηρήσει την ένταση στα σύνορα και την πιθανότητα επανάληψης των εχθροπραξιών και κατά τη διαδικασία οριοθέτησης, διατυπώνοντας εδαφικές διεκδικήσεις κατά της Αρμενίας και καταφεύγοντας σε στρατιωτικές προκλήσεις εάν δεν ικανοποιηθούν αυτές οι απαιτήσεις. Αυτή είναι μια απαράδεκτη προσέγγιση.
Σε κάθε περίπτωση, πιστεύω ότι είναι απαραίτητο να δρομολογηθεί ένας διεθνής μηχανισμός παρακολούθησης της συνοριακής κατάστασης. Έχουμε προτείνει αρκετές επιλογές ως προς αυτό, τις οποίες υποβάλαμε και στο Αζερμπαϊτζάν, και οποιαδήποτε από αυτές γίνει δεκτή από το Αζερμπαϊτζάν, θα γίνει δεκτή και από εμάς.
Αγαπητοί παρευρισκόμενοι,
Αγαπητοί συμπατριώτες,
Επιστρέφοντας στην κατάσταση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, θα ήθελα να σημειώσω ότι οι ένοπλες δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν, εκτός από την εισβολή στο σημείο ευθύνης της ρωσικής ειρηνευτικής δύναμης, συνεχίζουν να κάνουν καθημερινές δηλώσεις, απειλώντας μέσω μεγαφώνων τον πληθυσμό ορισμένων χωριών στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Αυτό συμβαίνει και μπροστά στα μάτια των ειρηνευτικών δυνάμεων. Με μεγάφωνα απαιτούν να εγκαταλείψουν οι άνθρωποι τα σπίτια τους, διαφορετικά απειλούν να τους απομακρύνουν με χρήση βίας. Αυτό είναι ένα προφανές αίτημα για εθνοκάθαρση.
Οι Αζέροι, ακόμη και τις νυχτερινές ώρες, βάζουν να παίζει από τα μεγάφωνα η μουσουλμανική προσευχή του Αζάν, ώστε να την ακούν οι κάτοικοι των χωριών οι οποίοι ανήκουν στην Αρμενική Αποστολική Εκκλησία. Φυσικά, τρέφουμε μεγάλο σεβασμό για την ισλαμική θρησκεία και τον ισλαμικό πολιτισμό, αλλά αυτό που κάνει το Αζερμπαϊτζάν είναι ότι ασκεί βία κατά της ελευθερίας της συνείδησης και της θρησκευτικής ελευθερίας, ένα μέσο υποκίνησης θρησκευτικού μίσους το οποίο, εν τέλει, προσβάλλει το θρησκευτικό αίσθημα των συμπατριωτών μας.
Προηγουμένως, ήδη αναφέρθηκα στην πολιτική του Αζερμπαϊτζάν να απαλλάξει το Ναγκόρνο Καραμπάχ από κάθε τι αρμενικό. Στο πλαίσιο αυτό, αξίζει να αναφερθεί κανείς στη δήλωση του υπουργού Πολιτισμού του Αζερμπαϊτζάν της 23ης Φεβρουαρίου ότι “Έχει συσταθεί μια ομάδα εργασίας, αποτελούμενη από ειδικούς που γνωρίζουν την αλβανική ιστορία και την αρχιτεκτονική, ώστε να εξαλειφθούν τα ψευδή ίχνη που άφησαν οι Αρμένιοι στους αλβανικούς ναούς”.
Αυτό σημαίνει ότι το Αζερμπαϊτζάν δρομολογεί δημόσια και επίσημα την παραποίηση και την εξαφάνιση της αρμενικής πολιτιστικής κληρονομιάς που είναι στη διάθεσή του. Και δεν είναι καθόλου τυχαία η δήλωση του υπουργού Πολιτισμού. Κατά την επίσκεψή του στην περιοχή του Χαντρούτ, στις 16 Μαρτίου 2021, μιλώντας για την αρμενική εκκλησία της Παναγίας στο Τσακούρι, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ δήλωσε το εξής “Οι Αρμένιοι, με τον ίδιο τρόπο που βεβήλωσαν τα τζαμιά μας, βεβήλωσαν και τον αρχαίο αλβανικό ναό. Αλλά θα τον αποκαταστήσουμε. Όλες αυτές οι επιγραφές είναι ψεύτικες, είναι μεταγενέστερες.”
Αυτά τα βήματα του Αζερμπαϊτζάν αποτελούν ανοιχτή αμφισβήτηση της απόφασης του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης του ΟΗΕ της 7ης Δεκεμβρίου του 2021 για την εφαρμογή των επειγόντων μέτρων, η οποία ξεκάθαρα δεσμεύει το Αζερμπαϊτζάν “Να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την πρόληψη και την τιμωρία πράξεων βανδαλισμού και βεβήλωσης της αρμενικής πολιτιστικής κληρονομιάς, συμπεριλαμβανομένων των εκκλησιών, άλλων χώρων λατρείας, μνημείων, αξιοθέατων, νεκροταφείων, τεχνουργημάτων.”
Πιστεύουμε ότι όλες αυτές οι περιπτώσεις πρέπει να υπόκεινται σε κατάλληλη διεθνή έρευνα και αξιολόγηση. Αναμένουμε από τη διεθνή κοινότητα να κάνει μια στοχευμένη διεθνή αξιολόγηση των ενεργειών του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, επειδή ο αρμενικός πληθυσμός του Ναγκόρνο Καραμπάχ εκφοβίζεται καθημερινά, κυριολεκτικά καθημερινά (συμπεριλαμβανομένης της περίπτωσης της τρομοκρατίας με φυσικό αέριο) και ο στόχος του είναι να εκδιώξει τους ανθρώπους από τα σπίτια και την πατρίδα τους.
Θα ήθελα να ολοκληρώσω την ομιλία μου επαναλαμβάνοντας ότι η Αρμενία προτείνει συγκεκριμένες και λογικές λύσεις για τη σήμανση και την οριοθέτηση, το άνοιγμα των περιφερειακών συνδέσεων επικοινωνιών, προκειμένου να αποκλειστεί η στρατιωτική κλιμάκωση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και δεν υπάρχουν λόγοι να μας κατηγορήσουν για άρνηση ή για μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων.
Εκφράζω για άλλη μια φορά την ετοιμότητα της Δημοκρατίας της Αρμενίας να υπογράψει ειρηνευτική συμφωνία με το Αζερμπαϊτζάν. Η Αρμενία είναι έτοιμη για άμεση έναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν και εγώ πρόκειται να συναντηθούμε στις Βρυξέλλες, στις 6 Απριλίου. Και ευελπιστώ ότι, κατά τη διάρκεια αυτής της συνάντησης, θα συζητήσουμε και θα συμφωνήσουμε με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν για όλα τα θέματα που σχετίζονται με την έναρξη των ειρηνευτικών συνομιλιών».
