Η Αυστραλία ξεκίνησε επίσημα τη Δευτέρα μετά από έντονες αμφισβητήσεις, ένα πρόγραμμα για τον εξοπλισμό του ναυτικού της με πυρηνικά υποβρύχια, στην βάση της νέας αμυντικής συμμαχίας Aukus με τη Βρετανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες .
Ο υπουργός Άμυνας Πίτερ Ντάτον συναντήθηκε με Αμερικανούς και Βρετανούς διπλωμάτες και υπέγραψε συμφωνία, που επιτρέπει την ανταλλαγή ευαίσθητων «πληροφοριών ναυτικής πυρηνικής πρόωσης» μεταξύ των εθνών τους.
Είναι η πρώτη συμφωνία για την τεχνολογία που υπογράφεται δημόσια, από τότε που οι τρεις χώρες ανακοίνωσαν τον Σεπτέμβριο τη σύσταση μιας αμυντικής συμμαχίας, Aukus, για την αντιμετώπιση στρατηγικών εντάσεων στον Ειρηνικό, όπου ο ανταγωνισμός Κίνας-ΗΠΑ αυξάνεται.
Η υπογραφή της συμφωνίας ανταλλαγής πληροφοριών για τη ναυτική πυρηνική πρόωση (η Συμφωνία) με τους εταίρους στην AUKUS – το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες – είναι ένα άλλο σημαντικό βήμα στην επιδίωξη της Αυστραλίας για συμβατικά οπλισμένα, πυρηνικά υποβρύχια.
Ο υπουργός Άμυνας Peter Dutton, είπε ότι η συμφωνία θα προωθήσει περαιτέρω τις διαβουλεύσεις, επιτρέποντας στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες να ανταλλάξουν ευαίσθητες και διαβαθμισμένες πληροφορίες ναυτικής πυρηνικής πρόωσης με τρίτη χώρα για πρώτη φορά.
Ο υπουργός Ντάτον είπε:
«Αυτή η Συμφωνία θα υποστηρίξει την Αυστραλία στην ολοκλήρωση των 18 μηνών εντατικής και συνολικής εξέτασης, των απαιτήσεων που διέπουν την παράδοση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων.
Το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες, θα μπορούν να μοιράζονται πληροφορίες ναυτικής πυρηνικής πρόωσης με την Αυστραλία, κάτι που δεν μπορούν με καμία άλλη χώρα, για τον καθορισμό της βέλτιστης οδού για την απόκτηση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων για λειτουργία από το Βασιλικό Αυστραλιανό Ναυτικό.
Με πρόσβαση στις πληροφορίες που παρέχει αυτή η Συμφωνία, σε συνδυασμό με την εμπειρία δεκαετιών ναυτικής πυρηνικής ενέργειας από τους εταίρους μας στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ, η Αυστραλία θα είναι επίσης υπεύθυνη και αξιόπιστη διαχείριση αυτής της τεχνολογίας».
Σύμφωνα με τη συμφωνία Aukus, η Αυστραλία θα αποκτήσει οκτώ υπερσύγχρονα, πυρηνικά υποβρύχια ικανά να εκτελούν μυστικές αποστολές μεγάλης εμβέλειας. Προβλέπει επίσης κοινή χρήση κυβερνοχώρου, τεχνητής νοημοσύνης, κβαντικών και απροσδιόριστων υποθαλάσσιων δυνατοτήτων.
Η συμφωνία έχει εξοργίσει την Κίνα , η οποία την περιγράφει ως «εξαιρετικά ανεύθυνη» και αποτελεί απειλή για τη σταθερότητα στην περιοχή.
Έχει εξοργίσει επίσης τη Γαλλία , η οποία ανακάλυψε την τελευταία στιγμή ότι το δικό της συμβόλαιο ντίζελ-ηλεκτρικών υποβρυχίων με την Αυστραλία –που εκτιμάται πρόσφατα σε αξία 90 δισεκατομμυρίων δολαρίων Αυστραλία (65 δισεκατομμύρια δολάρια)– είχε καταργηθεί.
Ο Πρωθυπουργός της Αυστραλίας Σκοτ Μόρισον, δεν έχει απολογηθεί για τον χειρισμό της συμφωνίας, επιμένοντας ότι ήταν προς το εθνικό συμφέρον της χώρας του και ότι ήξερε ότι θα «αναστατώσει κάποιες χώρες».
Την Παρασκευή, ο συντονιστής Ινδο-Ειρηνικού του Λευκού Οίκου Kurt Campbell, είπε ότι η διευρυμένη συνεργασία των ΗΠΑ με εταίρους προκαλεί «ανησυχία» στην Κίνα και ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, κατέστησε σαφές στον Μπάιντεν, ότι το έργο της Ουάσιγκτον για την ενίσχυση των δεσμών με τους συμμάχους αντιπροσώπευε τη σκέψη του Ψυχρού Πολέμου.
Ο Κάμπελ χαρακτήρισε το Aukus ως απάντηση στη στρατιωτική συσσώρευση της Κίνας, την οποία χαρακτήρισε μία από τις μεγαλύτερες στη σύγχρονη εποχή, και έδειξε τόσο την Ινδία όσο και το Βιετνάμ, ως «κρίσιμους» εταίρους για τη μελλοντική περιφερειακή στρατηγική των ΗΠΑ.
Ο Kurt Campbell είπε ότι η συμμαχία ασφαλείας Quad, που αποτελείται από τις ΗΠΑ, την Ινδία, την Ιαπωνία και την Αυστραλία στοχεύει στην επέκταση της συνεργασίας και ότι η Ιαπωνία συμφώνησε να φιλοξενήσει μια συνάντηση της ομάδας το 2022.
Ο πρώην πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Σίνζο Άμπε, είπε ότι η Ιαπωνία θα πρέπει να συνεργαστεί με τους εταίρους ασφαλείας της Aukus για την τεχνητή νοημοσύνη και τις δυνατότητες στον κυβερνοχώρο.
«Κλειδί για την πραγματοποίηση ενός ελεύθερου και ανοιχτού Ινδο-Ειρηνικού, είναι η διασφάλιση της μεσοπρόθεσμης έως μακροπρόθεσμης δέσμευσης των χωρών που μοιάζουν με την περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού. Από αυτή την άποψη, χαιρετίζω τον σχηματισμό του Aukus», είπε σε ομιλία του σε διαδικτυακό φόρουμ την Παρασκευή.
«Είναι εξαιρετικά σημαντικό να πραγματοποιηθούν πολυεπίπεδες προσπάθειες, για την προώθηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή Ινδο-Ειρηνικού», είπε ο Άμπε, ο οποίος παραμένει επιρροή στο κυβερνών κόμμα της Ιαπωνίας . «Πιστεύω ότι η Ιαπωνία πρέπει να συμμετάσχει σε συνεργασία με το Aukus, σε τομείς όπως οι δυνατότητες στον κυβερνοχώρο, η τεχνητή νοημοσύνη και οι κβαντικές τεχνολογίες».
Σχετικά με τους δεσμούς της Ιαπωνίας με την Αυστραλία , ο Άμπε είπε ότι οι δύο χώρες πρέπει να εμβαθύνουν περαιτέρω την ειδική στρατηγική τους συνεργασία.
«Δεδομένου του περιβάλλοντος περιφερειακής ασφάλειας που γίνεται όλο και πιο σοβαρό, υπάρχει ανάγκη να ανυψωθεί η διμερής συνεργασία Ιαπωνίας-Αυστραλίας, σε θέματα ασφάλειας και άμυνας σε ένα νέο επίπεδο», ανέφερε.
Η Κίνα είναι πλέον πεπεισμένη, ότι η Αυστραλία έχει μετατραπεί σε «αντιπρόσωπο» των ΗΠΑ στην περιοχή και όχι σε υπερασπιστή της ειρήνης, λόγω των σχεδίων της να κατασκευάσει τουλάχιστον οκτώ πυρηνικά υποβρύχια με αμερικανική και βρετανική τεχνολογία, γνωρίζοντας ότι ένα πυρηνικό υποβρύχιο έχει σχεδιαστεί για να εξαπολύει επίθεση μεγάλης εμβέλειας εναντίον ενός μακρινού στόχου.
