Αρκετές εκατοντάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν για να εκφράσουν την οργή τους στην πόλη της Αχρίδας, στα Σκόπια, την Παρασκευή ενάντια στα εγκαίνια μιας πολιτιστικής λέσχης που ονομάστηκε από τον βασιλιά της Βουλγαρίας Μπόρις Γ΄, ο οποίος οδήγησε τη Βουλγαρία στη συμμαχία του Άξονα υπό τους Ναζί στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και κατέλαβε μεγάλο μέρος του σημερινού κρατιδίου.
Οι διαδηλωτές φώναζαν «Φασίστες» και «Δολοφόνοι» στα μέλη του συλλόγου που παρευρέθηκαν στα εγκαίνια. Τραγούδησαν επίσης τον εθνικό ύμνο και έφεραν πανό που έγραφαν «Όχι διαπραγματεύσεις με φασίστες» και «Ο φασισμός πρέπει να πέσει».
Στη διαμαρτυρία σημειώθηκαν συμπλοκές μεταξύ διαδηλωτών και της αστυνομίας που φρουρούσε την είσοδο του κλαμπ. Ορισμένοι διαδηλωτές εθεάθησαν να πετούν αυγά στο κτίριο του συλλόγου. Η κατάσταση έγινε ιδιαίτερα τεταμένη αφού μέλη του συλλόγου εμφάνισαν από το μπαλκόνι μια μεγάλη σημαία του Τσάρου [βασιλιά] Μπόρις, κάτι που οι διαδηλωτές θεώρησαν ως πρόσθετη πρόκληση. Ο τοπικός ειδησεογραφικός ιστότοπος A1 On ανέφερε ότι είδε αστυνομική απόπειρα να συλλάβει κάποιον που φέρεται να πετούσε αντικείμενα στη βεράντα του κλαμπ. Όμως η αστυνομία εγκατέλειψε την προσπάθειά της αφού προκάλεσε μεγαλύτερη ένταση στο πλήθος.
Το άνοιγμα της λέσχης έρχεται στο πλαίσιο μιας διαμάχης μεταξύ Σκοπίων και Βουλγαρίας για την ιστορία και την ταυτότητα. Η Βουλγαρία επιμένει ότι η "Μακεδονική" Ταυτότητα και η γλώσσα έχουν βουλγαρική προέλευση. Μεταξύ άλλων, θέλει τα Σκόπια να αλλάξουν τα σχολικά βιβλία που αναφέρονται στην τριετή κατοχή στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ως «κατοχή» και να το αλλάξει σε «βουλγαρική διοίκηση». Η Βουλγαρία έχει μπλοκάρει την ένταξη των Σκοπίων στην ΕΕ για αυτή τη διαμάχη για σχεδόν τρία χρόνια και μόλις αυτό το καλοκαίρι συμφώνησε να άρει υπό όρους το βέτο, μετά από πρόσφατη γαλλική πρόταση για επίλυση της διαφοράς και τερματισμό του αποκλεισμού. Η λεγόμενη γαλλική πρόταση, η οποία υποστηρίχθηκε από την κυβέρνηση των Σκοπίων υπό την ηγεσία των Σοσιαλδημοκρατών, εξόργισε την αντιπολίτευση που κατηγορεί την κυβέρνηση για προδοσία των εθνικών συμφερόντων.
Η διαμαρτυρία της Παρασκευής προκλήθηκε αρχικά από το μικρό κόμμα της αντιπολίτευσης Levica [αριστερά], το οποίο όχι μόνο είδε μια πρόκληση στο όνομα του συλλόγου αλλά και στο χρονοδιάγραμμα. Άνοιξε λίγες μέρες πριν από τις 11 Οκτωβρίου – γιορτάστηκε στα Σκόπια ως η ημέρα της αντιφασιστικής εξέγερσης κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η διαμαρτυρία υποστηρίχθηκε επίσης από το ακροδεξιό κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης VMRO DPMNE του οποίου ο αρχηγός, Hristijan Mickoski κάλεσε την Πέμπτη για «μαζική προσέλευση». Η βουλευτής του VMRO DPMNE Rashela Mizrahi, δήλωσε στα μέσα ενημέρωσης στην Αχρίδα ότι ο σύλλογος «αντιπροσωπεύει απαράδεκτο ιστορικό ρεβιζιονισμό και μια παραπάνω από σοβαρή πρόκληση».
Αυτός είναι ο δεύτερος βουλγαρικός σύλλογος που ανοίγει πρόσφατα στα Σκόπια, γεγονός που προκάλεσε ένταση. Τον Απρίλιο, όταν ένας άλλος βουλγαρικός πολιτιστικός σύλλογος εγγράφηκε στην πόλη της Μπίτολα, που πήρε το όνομά του από έναν άλλο συνεργάτη των Ναζί, τον Ιβάν Μιχάιλοφ, υπήρξαν σκληρές αντιδράσεις, συμπεριλαμβανομένης της επίθεσης στο κλαμπ και της πυρπόλησης της εξώπορτάς του.
Η εβραϊκή κοινότητα εξοργίστηκε
Και τα δύο εγκαίνια του συλλόγου εξόργισαν τη μικρή εβραϊκή κοινότητα των Σκοπίων, η οποία ανακοίνωσε ότι θα καταθέσει κατηγορίες εναντίον των ηγετών του συλλόγου στην Αχρίδα, για διάδοση φασισμού, ναζισμού και αντισημιτισμού. «Δεν πρέπει να επιτραπεί ο φασισμός να επιστρέψει στη "Μακεδονία" μέσω μιας τέτοιας μεγαλειώδους εισόδου, είναι απαράδεκτο», είπε ο επικεφαλής της Εβραϊκής Κοινότητας, Πέπο Λέβι, στα ΜΜΕ την Τετάρτη, δείχνοντας μια φωτογραφία του Τσάρου Μπόρις Γ' να κάνει χειραψία με τον Αδόλφο Χίτλερ.
Ωστόσο, η συμμαχική με τους Ναζί Βουλγαρία αρνήθηκε να απελάσει τους Εβραίους της στη Γερμανία κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, και έχει επαινεθεί ευρέως για αυτό. Δεν συνέβαινε όμως αυτό με τους Εβραίους στα εδάφη που κατείχε.
Υπό βουλγαρική κυριαρχία, 7.144 Εβραίοι εκτοπίστηκαν το 1943 στο ναζιστικό στρατόπεδο θανάτου στην Τρεμπλίνκα. Μόνο μια χούφτα επέζησε. Η εβραϊκή κοινότητα ουσιαστικά εξοντώθηκε. Στην περιοχή της εβραϊκής γειτονιάς στα Σκόπια βρίσκεται ένα Μουσείο Ολοκαυτώματος που διευθύνεται από την Εβραϊκή Κοινότητα.
Ο επικεφαλής της ένωσης της Αχρίδας, Tome Blazeski, είπε στα μέσα ενημέρωσης στην Αχρίδα ότι άνοιξαν τον σύλλογο εντελώς νόμιμα και δεν έκαναν τίποτα κακό.
«Αν κάναμε κάτι λάθος, ζητάμε συγγνώμη από όλο το κοινό, αλλά δεν διαπράξαμε κανένα παράπτωμα. Τηρήσαμε όλους τους νόμους, με όλο το σεβασμό προς το κράτος, τη "Δημοκρατία της Μακεδονίας" και τους "Μακεδόνες"», είπε ο Blazeski.
