Η προσπάθεια επανεκκίνησης των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων για το ουκρανικό ζήτημα εξελίσσεται σε μια από τις πιο περίπλοκες και αβέβαιες διαδικασίες της διεθνούς διπλωματίας. Οι πρόσφατες επαφές μεταξύ εκπροσώπων των ΗΠΑ και της ρωσικής ηγεσίας στη Μόσχα, που είχαν δημιουργήσει προσδοκίες για πιθανή αποκλιμάκωση, κατέληξαν σε πλήρες αδιέξοδο, καθώς το Κρεμλίνο απέρριψε το σχέδιο ειρήνης που του παρουσιάστηκε. Παράλληλα, οι χώρες του ΝΑΤΟ εντείνουν την πίεση προς τη Ρωσία, ενώ η ουκρανική πλευρά παραμένει κατηγορηματικά αντίθετη σε οποιαδήποτε παραχώρηση κυριαρχίας.
Στο επίκεντρο της διεθνούς συζήτησης βρέθηκε η συνάντηση στη Μόσχα μεταξύ των απεσταλμένων του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ και Τζάρεντ Κούσνερ, και υψηλόβαθμων ρώσων αξιωματούχων. Παρά τη θερμή υποδοχή, τις επίσημες συναντήσεις και τις ενδείξεις διάθεσης διαλόγου, η ουσία των συνομιλιών δεν απέφερε κανένα απτό αποτέλεσμα. Όπως δήλωσε ο σύμβουλος του Βλαντίμιρ Πούτιν, Γιούρι Ουσακόφ, «ορισμένες από τις διατυπώσεις που μας προτάθηκαν δεν μας ταιριάζουν», επιβεβαιώνοντας πως καμία πραγματική σύγκλιση δεν σημειώθηκε.
Το βασικό σημείο αντιπαράθεσης αφορά, σύμφωνα με τον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, το 20% της περιοχής Ντονέτσκ που παραμένει υπό ουκρανικό έλεγχο. Για τη Ρωσία, η αξίωση αναθεώρησης των εδαφικών δεδομένων αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των απαιτήσεών της. Για την Ουκρανία, όμως, οποιαδήποτε απώλεια κυριαρχίας είναι αδιαπραγμάτευτη. Η θέση αυτή καθιστά, για την ώρα, αδύνατη οποιαδήποτε συμφωνία.
Παράλληλα, ο Βλαντίμιρ Πούτιν ανεβάζει τους τόνους της ρητορικής του, δηλώνοντας ότι η Ρωσία «είναι έτοιμη για πόλεμο» εάν αυτό επιβληθεί, προειδοποιώντας ευρωπαϊκές χώρες για τις συνέπειες περαιτέρω εμπλοκής. Οι δηλώσεις αυτές προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις στη Δύση και επέσπευσαν την προσπάθεια συσπείρωσης της Συμμαχίας.
Οι υπουργοί Εξωτερικών των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ υιοθέτησαν μια πιο σκληρή γραμμή, τονίζοντας ότι η Συμμαχία παραμένει απολύτως προετοιμασμένη «για κάθε ενδεχόμενο». Παράλληλα, δεσμεύθηκαν να ενισχύσουν την Ουκρανία με νέα στρατιωτική βοήθεια άνω του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ, ενώ ευρωπαίοι ηγέτες υπογραμμίζουν πως η Μόσχα εξακολουθεί να μην επιδεικνύει πραγματική βούληση για ειρήνη.
Στο διπλωματικό παρασκήνιο, αναλυτές επισημαίνουν ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν απέρριψε το αμερικανικό σχέδιο επειδή θεωρεί πως η Ρωσία βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση στο πεδίο των επιχειρήσεων και δεν χρειάζεται να υποχωρήσει. Σύμφωνα με ανάλυση του SkyNews, ο ρώσος πρόεδρος ενδέχεται επίσης να πιστεύει ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν στρατηγική εξομάλυνση των σχέσεων σε μεταγενέστερο στάδιο, κάτι που μπορεί να συμβεί μόνο αφού διασφαλίσει καλύτερους όρους.
Από την πλευρά του, ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι αντιμετωπίζει αυξημένη πίεση στο εσωτερικό της χώρας και δεν μπορεί πολιτικά να φανεί ότι αποδέχεται παραχωρήσεις εδαφικής κυριαρχίας. Μετά τη συνάντηση των Αμερικανών αξιωματούχων στο Κρεμλίνο, υπήρξε νέα επαφή μεταξύ του Στιβ Γουίτκοφ και της ουκρανικής διαπραγματευτικής ομάδας. Σύμφωνα με τον ουκρανό υπουργό Εξωτερικών Αντρίι Σιμπίχα, η αμερικανική πλευρά μετέφερε την εκτίμηση ότι οι συνομιλίες «είχαν θετικό πρόσημο», αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο συνέχισης των προσπαθειών.
Η Ουάσινγκτον έχει ήδη προσκαλέσει το Κίεβο για νέο γύρο διαβουλεύσεων στις ΗΠΑ, γεγονός που δείχνει την πρόθεση να διατηρηθεί ενεργό το κανάλι επικοινωνίας και να εξεταστούν πιθανά σημεία σύγκλισης. Ωστόσο, οι διαφορές παραμένουν βαθιές και η κατάσταση συνεχίζει να χαρακτηρίζεται από αβεβαιότητα.
Σε αυτό το περίπλοκο σκηνικό, η εξίσωση της ειρήνης δείχνει να μην έχει ακόμη λύση. Το Κρεμλίνο διατηρεί μαξιμαλιστικές θέσεις, το ΝΑΤΟ εντείνει την πίεση, η Ουκρανία επιμένει στην κυριαρχία της και οι ΗΠΑ επιχειρούν να διαμορφώσουν ένα διπλωματικό μονοπάτι που δεν έχει ακόμη αποδειχθεί βιώσιμο. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί ένα παζλ με πολλά κινούμενα μέρη και καμία εγγύηση ότι μια συμφωνία είναι κοντά.
