Η εφημερίδα Telegraph αποκαλύπτει μια συνταρακτική διπλωματική κίνηση που θέτει σε κίνδυνο τις θεμελιώδεις αρχές της ευρωπαϊκής ασφάλειας: Ο Ντόναλντ Τραμπ, με μια απόφαση βαρύνουσας γεωπολιτικής σημασίας, φέρεται να είναι έτοιμος να αναγνωρίσει τον ρωσικό έλεγχο στα κατεχόμενα εδάφη της Ουκρανίας, εξασφαλίζοντας έτσι μια συμφωνία για τον άμεσο τερματισμό του πολέμου. Η είδηση αυτή έχει προκαλέσει σφοδρή ανησυχία και αίσθηση προδοσίας στους Ευρωπαίους συμμάχους του Κιέβου.
Η προσφορά αυτή, η οποία ουσιαστικά νομιμοποιεί την βίαιη αλλαγή συνόρων, φέρεται να κατατέθηκε απευθείας στον Βλαντιμίρ Πούτιν στη Μόσχα από απεσταλμένους του Τραμπ, συμπεριλαμβανομένου του Στιβ Γουίτκοφ και του Τζάρεντ Κούσνερ.
Η αδιαφορία για την Ευρώπη
Το πιο ανησυχητικό στοιχείο είναι η πλήρης αδιαφορία της αμερικανικής πλευράς για τη στάση των Ευρωπαίων εταίρων. Σύμφωνα με πηγές που επικαλείται η Telegraph, «είναι όλο και πιο σαφές ότι οι Αμερικανοί δεν ενδιαφέρονται για την ευρωπαϊκή θέση. Λένε ότι οι Ευρωπαίοι μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν». Αυτή η προσέγγιση απειλεί να δημιουργήσει ένα βαθύ ρήγμα στη Δυτική Συμμαχία, υπονομεύοντας την κοινή αρχή ότι τα σύνορα δεν πρέπει να αλλάζουν με τη βία.
Ο Πούτιν άλλωστε, είχε ήδη καταστήσει σαφές ότι η νομική αναγνώριση της Κριμαίας, του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ ως ρωσικού εδάφους από την Ουάσινγκτον αποτελεί βασικό όρο στις διαπραγματεύσεις.
Δύο σχέδια, μία καθοριστική παραχώρηση
Στην αρχή, ένα ειρηνευτικό σχέδιο 28 σημείων που συνέταξε ο Γουίτκοφ, πρότεινε την «de facto» αναγνώριση της Κριμαίας, των ανατολικών περιοχών του Ντονμπάς, ακόμη και περιοχών στη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια.
Αν και ακολούθησαν έκτακτες συνομιλίες στη Γενεύη μεταξύ Ουκρανών και Αμερικανών αξιωματούχων, με αποτέλεσμα ένα αναθεωρημένο σχέδιο 19 σημείων που ήταν λιγότερο ευνοϊκό για τη Μόσχα, πηγές υποδεικνύουν ότι οι προσφορές αναγνώρισης παρέμειναν ως μέρος της αμερικανικής στρατηγικής.
Η άρνηση του Κιέβου και το σύνταγμα
Το Κίεβο είναι ανένδοτο. Η ουκρανική πλευρά τονίζει ότι δεν θα αναγκαστεί να αναγνωρίσει τον ρωσικό έλεγχο στα προσαρτημένα εδάφη. Ο Αντρίι Γερμάκ, επικεφαλής του γραφείου του Προέδρου Ζελένσκι, δήλωσε στο The Atlantic:
«Κανείς σώφρων άνθρωπος σήμερα δεν θα υπέγραφε ένα έγγραφο για να παραχωρήσει εδάφη. Όσο ο Ζελένσκι είναι πρόεδρος, κανείς δεν πρέπει να περιμένει από εμάς να παραχωρήσουμε εδάφη. Δεν θα υπογράψει για να παραχωρήσει εδάφη. Το Σύνταγμα απαγορεύει κάτι τέτοιο. Κανείς δεν μπορεί να το κάνει, εκτός αν θέλει να πάει κόντρα στο Ουκρανικό Σύνταγμα και τον ουκρανικό λαό».
Το ουκρανικό σύνταγμα απαγορεύει ρητά οποιαδήποτε παραχώρηση εδαφών χωρίς προηγούμενο πανεθνικό δημοψήφισμα. Παρόλα αυτά, η τελευταία πρόταση φέρεται να αφήνει σκόπιμα κενά για τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα, όπως οι εδαφικές παραχωρήσεις, τα οποία θα καλυφθούν μόνο μετά από απευθείας συνομιλίες μεταξύ Ζελένσκι και Τραμπ.
Η ανησυχία των Ευρωπαίων συμμάχων
Οι αποκαλύψεις αυτές εντείνουν τους φόβους στην Ευρώπη ότι η Ουάσινγκτον είναι έτοιμη να επιβάλει μια μη βέλτιστη λύση, θυσιάζοντας την Ουκρανία στον βωμό της ταχείας ειρήνευσης. Μετά από πρόσφατη συνάντηση, οι Ευρωπαίοι ηγέτες ήταν σαφείς: «Ήταν σαφές από την αρχή ότι τα σύνορα δεν πρέπει να αλλάξουν με τη βία. Αυτή παραμένει μια από τις θεμελιώδεις αρχές για τη διατήρηση της σταθερότητας και της ειρήνης».
Η Ευρωπαϊκή αντιπρόταση στο αρχικό σχέδιο ήταν ξεκάθαρη, τονίζοντας ότι «τα εδαφικά ζητήματα θα συζητηθούν και θα επιλυθούν μετά από μια πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός».
Η διαφαινόμενη ρήξη μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης σχετικά με την αναγνώριση της παράνομης προσάρτησης εδαφών (όπως η Κριμαία από το 2014 και οι τέσσερις περιφέρειες το 2022) σηματοδοτεί μια σκοτεινή στιγμή για την ενότητα της Δύσης και την τύχη της Ουκρανίας.
Είναι αυτή η έκταση και το ύφος που επιθυμούσατε; Θα θέλατε να επικεντρωθούμε σε κάποια συγκεκριμένη πτυχή της είδησης;
