Στη Γαλλία, οι αναρρωτικές άδειες έχουν μετατραπεί σε ένα φαινόμενο που απασχολεί σοβαρά την αγορά εργασίας. Χιλιάδες εργαζόμενοι δηλώνουν ασθένεια, και οι εργοδότες, αδυνατώντας να ελέγξουν την εγκυρότητα των απουσιών, στρέφονται πλέον σε ιδιωτικούς ντετέκτιβ για να μάθουν την αλήθεια.
Ένας από αυτούς είναι ο Μπατίστ Πανό, ιδιωτικός ερευνητής από το 1994, ο οποίος βλέπει τις υποθέσεις παρακολούθησης εργαζομένων να αυξάνονται ραγδαία. Το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα έντονο στον χρηματοπιστωτικό τομέα, όπου η κατάχρηση της αναρρωτικής άδειας φαίνεται να είναι πιο συχνή.
Το κόστος ανεβαίνει, η οικονομία πιέζεται
Αν και είναι δύσκολο να εκτιμηθεί η πλήρης έκταση του φαινομένου, οι ειδικοί συμφωνούν ότι οι αδικαιολόγητες απουσίες αυξάνονται. Από το 2012, οι αναρρωτικές άδειες έχουν αυξηθεί κατά 60%, με το ετήσιο κόστος να ξεπερνά τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ. Το ποσό αυτό αποτελεί βαρύ φορτίο για την οικονομία, ειδικά σε μια χώρα που αντιμετωπίζει χρόνια δημοσιονομική κρίση.
Ο πρώην πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού, ο οποίος πρόσφατα παραιτήθηκε, είχε θέσει ως στόχο τη μείωση του ελλείμματος της χώρας μέσω περικοπών στις υγειονομικές δαπάνες. Στο πλαίσιο αυτό, είχε δεσμευτεί να πατάξει την απάτη στις αναρρωτικές άδειες.
Αυστηροί έλεγχοι, αλλά και αμφισβητήσεις
Ο φορέας δημόσιας ασφάλισης υγείας ανακοίνωσε ότι το 2024 απέτρεψε απάτες ύψους 42 εκατομμυρίων ευρώ, ποσό υπερδιπλάσιο από το αντίστοιχο του 2023. Ωστόσο, οι αριθμοί δεν λένε όλη την αλήθεια. Οι έλεγχοι εντάθηκαν μόλις το 2022, και πολλές εταιρείες προσλαμβάνουν ιδιωτικούς ερευνητές για να ερευνήσουν τις υποψίες τους.
Το Reuters μίλησε με πέντε ντετέκτιβ, οι οποίοι συμφωνούν ότι η απάτη με τις αναρρωτικές άδειες έχει εκτοξευθεί. Μάλιστα, κάποιοι έχουν εγκαταλείψει τις υποθέσεις απιστίας για να ασχοληθούν αποκλειστικά με εργαζόμενους που θεωρούνται ύποπτοι.
Ο Μπατίστ Πανό ανέφερε ότι τα συμβόλαιά του για τέτοιες υποθέσεις έχουν υπερδιπλασιαστεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Αναρρωτική άδεια ή... διακοπές;
Ο ντετέκτιβ Λεμάν περιγράφει περιπτώσεις όπου εργαζόμενοι χρησιμοποιούσαν την αναρρωτική άδεια για να εργαστούν σε ανταγωνιστικές εταιρείες ή να ιδρύσουν δικές τους επιχειρήσεις. Ο συνεργάτης του, Πατρίς Λεμπέκ, λέει ότι έχει δει ανθρώπους να δηλώνουν ασθένεια και να πηγαίνουν απευθείας στο αεροδρόμιο για διακοπές.
«Είτε πρόκειται για δουλειά είτε για γάμο, πάντα καταλήγει σε δύο πράγματα: χρήματα ή απιστία», σχολιάζει χαρακτηριστικά.
Η γαλλική κοινωνική ασφάλιση καταβάλλει έως και 41,47 ευρώ ημερησίως για αναρρωτική άδεια, για διάστημα έως τρία χρόνια. Οι εργοδότες καλύπτουν το υπόλοιπο του μισθού για προκαθορισμένο χρονικό διάστημα.
Στατιστικά και συγκρίσεις με άλλες χώρες
Σύμφωνα με έκθεση του 2024, οι δημόσιοι υπάλληλοι στη Γαλλία έλαβαν κατά μέσο όρο 14,5 ημέρες αναρρωτικής άδειας το 2022, ενώ στον ιδιωτικό τομέα ο μέσος όρος ήταν 11,7 ημέρες. Στη Γερμανία, οι εργαζόμενοι έλαβαν 14,8 ημέρες κατά μέσο όρο το 2024.
Σε ομιλία του τον Ιούλιο, ο Μπαϊρού αποκάλυψε ότι οι μισές αναρρωτικές άδειες που ξεπερνούσαν τους 18 μήνες ήταν αδικαιολόγητες. «Αυτό είναι απαράδεκτο σε μια χώρα σαν τη δική μας και σε αυτή την περίοδο που ζούμε», δήλωσε.
Αμφισβήτηση της πολιτικής βούλησης
Ο ιδιωτικός ερευνητής Μπρουνό Μπουαβάν είναι ιδιαίτερα επικριτικός απέναντι στις κυβερνητικές δεσμεύσεις. Θεωρεί ότι οι προσπάθειες να στοχοποιηθούν γιατροί που χορηγούν αδικαιολόγητες άδειες είναι "ανοησίες", καθώς οι παρατυπίες σπανίως τιμωρούνται.
Αναφέρει χαρακτηριστικά περίπτωση μεγάλης εταιρείας δημόσιων μεταφορών, όπου το 30% των υπαλλήλων ήταν σε αναρρωτική άδεια. Παρότι εντοπίστηκαν εργαζόμενοι που εργάζονταν αλλού, κανείς δεν τιμωρήθηκε. «Ο πελάτης δεν μας προσέλαβε ξανά. Μας είπε: είναι άσκοπο, δεν μπορούμε να τους απολύσουμε», λέει.
Η κουλτούρα της εργασίας και η πίεση στους εργαζόμενους
Παρά τις μεταρρυθμίσεις Μακρόν που διευκόλυναν τις προσλήψεις και απολύσεις, ο ντετέκτιβ Νταβίντ Λιομπάρ πιστεύει ότι οι Γάλλοι εργαζόμενοι εξακολουθούν να απολαμβάνουν υπερβολική προστασία, κάτι που αποδυναμώνει την αγορά εργασίας.
Οι απουσίες αυξήθηκαν μετά την πανδημία COVID-19, και σύμφωνα με ειδικούς, η "κουλτούρα της επιχείρησης" στη Γαλλία δεν βοηθάει. Ο οικονομολόγος Ζαν-Κλοντ Ντελζέν υποστηρίζει ότι υπάρχει αυξανόμενη εργασιακή πίεση και ένας κάθετος, αυταρχικός τρόπος διοίκησης που δεν ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες των εργαζομένων. «Το σύστημα είναι καταπιεστικό», λέει.
Η αντίθετη άποψη από τον ιατρικό κόσμο
Από την άλλη πλευρά, η γιατρός Σαμπρινά Αλί Μπεναλί, που συμμετείχε στις προτάσεις του κόμματος «Ανυπότακτη Γαλλία», απορρίπτει την εικόνα εκτεταμένης απάτης. Αν και δέχεται αιτήματα για αναρρωτικές άδειες, θεωρεί ότι οι ισχυρισμοί περί κατάχρησης είναι υπερβολικοί και βασίζονται σε φαντασιοπληξίες.
