Μια βαριά σκιά πλανιέται πάνω από την Ουκρανία, καθώς ο πρόεδρός της, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έφτασε στις Βρυξέλλες για να συμμετάσχει σε μια τηλεδιάσκεψη υψίστης σημασίας με Ευρωπαίους ηγέτες και τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
«Τα διεθνή σύνορα δεν μπορούν να αλλάξουν με τη βία», είπε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε συνέντευξη Τύπου με τον Πρόεδρο της Ουκρανίας. «Η Ουκρανία πρέπει να είναι σε θέση να διατηρήσει την εδαφική της ακεραιότητα», διαβεβαίωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Χαιρέτισε επίσης την πρόταση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ «να προσφέρει στην Ουκρανία εγγυήσεις ασφαλείας εμπνευσμένες από το ΝΑΤΟ». Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι δήλωσε το Σάββατο ότι το πρώτο βήμα θα είναι να οριστεί «μια ρήτρα συλλογικής ασφάλειας που θα επιτρέψει στην Ουκρανία να λάβει την υποστήριξη όλων των εταίρων της, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, έτοιμη να δράσει σε περίπτωση που δεχθεί νέα επίθεση » .
Με την παρουσία ηγετών από τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η τηλεδιάσκεψη αποτελεί μια απεγνωσμένη προσπάθεια να διασφαλιστεί ότι η φωνή της Ουκρανίας θα ακουστεί, ενώ ο κίνδυνος εδαφικών συμβιβασμών και η απειλή της ρωσικής επιθετικότητας παραμένουν οδυνηρά παρόντες.
Ο Ζελένσκι, φτάνοντας στις Βρυξέλλες, συναντήθηκε με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, εν μέσω έντονων ανησυχιών για τις επικείμενες συνομιλίες του Τραμπ με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα.
Η απουσία της Ουκρανίας από αυτή τη συνάντηση έχει προκαλέσει φόβους ότι το Κίεβο μπορεί να αναγκαστεί σε επώδυνες παραχωρήσεις, με τον Πούτιν να απαιτεί την απόσυρση των ουκρανικών δυνάμεων από το Ντονμπάς και την εγκατάλειψη των φιλοδοξιών για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Η ανάρτηση του υπουργείου Εξωτερικών της Ουκρανίας στο X, με φωτογραφίες από τις κατεστραμμένες πόλεις του Ντονμπάς, αποτυπώνει τον όλεθρο: «Πόλεις γεμάτες ζωή έχουν μετατραπεί σε ερείπια από τον ρωσικό στρατό. Παιδιά, οικογένειες, Ουκρανοί πολίτες δολοφονήθηκαν, αιχμαλωτίστηκαν ή εκδιώχθηκαν. Ο Πούτιν συνεχίζει να απαιτεί περισσότερα, καταστρέφοντας το ίδιο το δικαίωμα των Ουκρανών να υπάρχουν».
Η τηλεδιάσκεψη, στην οποία συμμετέχουν ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι και άλλοι ηγέτες, αποτελεί μια ύστατη προσπάθεια να διασφαλιστεί ότι η Ουκρανία δεν θα μείνει μόνη σε αυτό το κρίσιμο σταυροδρόμι. Ο Μερτς, σταθερός υποστηρικτής της Ουκρανίας και μέλος της «Συμμαχίας των Προθύμων», δήλωσε στο X: «Αύριο θα ταξιδέψω με τον Πρόεδρο Ζελένσκι και άλλους Ευρωπαίους ηγέτες στην Ουάσιγκτον. Θα συζητήσουμε με τον Τραμπ τις ειρηνευτικές προσπάθειες, τις εγγυήσεις ασφάλειας και την υποστήριξη στην Ουκρανία». Η παρουσία των Ευρωπαίων ηγετών υπογραμμίζει την αποφασιστικότητά τους να αποτρέψουν μια μονομερή συμφωνία που θα μπορούσε να θυσιάσει τα συμφέροντα του Κιέβου.
Η επικείμενη συνάντηση του Ζελένσκι με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο τη Δευτέρα φέρει βαρύνουσα σημασία, καθώς η προηγούμενη επίσκεψή του τον Φεβρουάριο του 2025 κατέληξε σε έντονη αντιπαράθεση, με τον Τραμπ και τον αντιπρόεδρο Τζ. Ντ. Βανς να κατηγορούν τον Ζελένσκι για έλλειψη ευγνωμοσύνης για την αμερικανική βοήθεια.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, αναγνωρίζοντας τον κίνδυνο μιας επανάληψης, συντονίζονται για να σταθούν στο πλευρό του Ουκρανού προέδρου, ελπίζοντας να εξασφαλίσουν ότι οι διαπραγματεύσεις δεν θα οδηγήσουν σε παραχωρήσεις που θα υπονομεύσουν την κυριαρχία της Ουκρανίας. «Καμία συζήτηση για την Ουκρανία δεν μπορεί να γίνει χωρίς την Ουκρανία», δήλωσε κατηγορηματικά ο Ζελένσκι, επιμένοντας ότι οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει αξιόπιστες εγγυήσεις ασφάλειας και να σέβεται τα διεθνή σύνορα.
Η ρωσική πίεση στο πεδίο της μάχης εντείνεται, με πρόσφατες προόδους στο Ντονμπάς και επιθέσεις σε υποδομές, όπως η ουκρανική επίθεση σε σταθμό πετρελαίου στο Μπριάνσκ της Ρωσίας, να υπογραμμίζουν την κλιμάκωση του πολέμου.
Ο Ζελένσκι προειδοποίησε ότι «η Ρωσία δεν δείχνει καμία πρόθεση να τερματίσει τον πόλεμο», τονίζοντας την ανάγκη για ισχυρότερες κυρώσεις και στρατιωτική υποστήριξη. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, από την πλευρά τους, επιμένουν ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει κατάπαυση του πυρός και να αποκλείει την αναγνώριση των ρωσικών εδαφικών διεκδικήσεων, καθώς «τα διεθνή σύνορα δεν μπορούν να αλλάξουν με τη βία».
Η τηλεδιάσκεψη και η επακόλουθη συνάντηση στον Λευκό Οίκο αποτελούν μια κρίσιμη καμπή για την Ουκρανία, που μάχεται όχι μόνο για την εδαφική της ακεραιότητα αλλά και για το δικαίωμα της να υπάρχει ως έθνος. Οι εικόνες από το κατεστραμμένο Ντονμπάς, όπου πόλεις έχουν ισοπεδωθεί και οικογένειες έχουν διαλυθεί, υπενθυμίζουν το ανθρώπινο κόστος αυτού του πολέμου.
Η παρουσία των Ευρωπαίων ηγετών στο πλευρό του Ζελένσκι στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα ενότητας, αλλά ο δρόμος προς την ειρήνη παραμένει γεμάτος κινδύνους. Καθώς ο Τραμπ πιέζει για μια γρήγορη συμφωνία, η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της βρίσκονται αντιμέτωποι με μια σκληρή πραγματικότητα: κάθε απόφαση που θα ληφθεί τις επόμενες ημέρες μπορεί να καθορίσει το μέλλον όχι μόνο της Ουκρανίας, αλλά ολόκληρης της ευρωπαϊκής ασφάλειας.
