Σε κλίμα έντονης πολιτικής φόρτισης και παρά τη συμβολική συγκυρία της επετείου των 50 ετών διπλωματικών σχέσεων, η Σύνοδος Κορυφής Ευρωπαϊκής Ένωσης–Κίνας στο Πεκίνο ολοκληρώθηκε με περιορισμένα αποτελέσματα. Η μόνη ουσιαστική πρόοδος καταγράφηκε στον τομέα της συνεργασίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, χαρακτήρισε τις εμπορικές σχέσεις με την Κίνα ως ευρισκόμενες σε «σαφές σημείο καμπής», επισημαίνοντας ότι η σύνοδος κυριαρχήθηκε από ανησυχίες που αφορούν το εμπόριο και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Οι προσδοκίες για τη συνάντηση ήταν ήδη χαμηλές, εν μέσω αυξανόμενων εντάσεων και διαφωνιών, ενώ η διάρκειά της περιορίστηκε σε μόλις μία ημέρα, κατόπιν απόφασης του Πεκίνου.
Η φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι οι ευρωπαϊκές ανησυχίες τέθηκαν με σαφήνεια και ειλικρίνεια, καλύπτοντας ζητήματα εμπορίου, επενδύσεων και γεωπολιτικής, ενώ σημείωσε ότι εντοπίστηκαν εν μέρει λύσεις. Αναφερόμενη σε πιθανή εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ, υπογράμμισε ότι στόχος είναι η διαπραγμάτευση, αλλά όλα τα μέσα παραμένουν στο τραπέζι έως την επίτευξη ικανοποιητικού αποτελέσματος.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, υποστήριξε ότι τα προβλήματα της Ευρώπης δεν προέρχονται από την Κίνα και κάλεσε την ΕΕ να διαχειρίζεται τις διαφορές με ορθολογισμό, διατηρώντας ανοιχτές τις αγορές και αποφεύγοντας περιοριστικά οικονομικά μέτρα.
Εμπορικό Έλλειμμα και Αντιδράσεις στις Κινεζικές Εξαγωγές
Το εμπορικό έλλειμμα της ΕΕ με την Κίνα ανήλθε σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, φτάνοντας τα 305,8 δισ. ευρώ το 2024. Η ΕΕ έχει ήδη λάβει μέτρα κατά των κινεζικών εξαγωγών, ιδίως στον τομέα των ηλεκτρικών οχημάτων, ενώ εκφράζονται ανησυχίες για την υπερπαραγωγή της κινεζικής βιομηχανίας. Η φον ντερ Λάιεν σημείωσε ότι το Πεκίνο δείχνει πλέον διάθεση να εξετάσει σοβαρά το ζήτημα και να ενισχύσει την εσωτερική κατανάλωση.
Η ίδια τόνισε τη σημασία της διεύρυνσης της πρόσβασης των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στην κινεζική αγορά, της μείωσης των εξαγωγικών ελέγχων και της αντιμετώπισης των συνεπειών της ενδοστροφής (involution). Παράλληλα, χαρακτήρισε τη συνάντησή της με τον Σι Τζινπίνγκ ως «εξαιρετική».
Συνεργασία για το Κλίμα
Η μόνη κοινή δήλωση που εκδόθηκε αφορούσε την κλιματική αλλαγή, με τις δύο πλευρές να επαναβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους για νέα σχέδια δράσης που θα καλύπτουν το σύνολο της οικονομίας. Η συνεργασία θα επικεντρωθεί στην ενεργειακή μετάβαση, την προσαρμογή, τη διαχείριση εκπομπών μεθανίου, τις αγορές άνθρακα και τις πράσινες τεχνολογίες.
Γεωπολιτικές Εντάσεις και Ουκρανία
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες κάλεσαν την Κίνα να ασκήσει πίεση στη Ρωσία για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Η φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε την ανάγκη για κατάπαυση του πυρός και ουσιαστική διαπραγμάτευση, προκειμένου να σταματήσει η αιματοχυσία.
Σπάνιες Γαίες και Εφοδιαστική Αλυσίδα
Στο τραπέζι των συνομιλιών τέθηκε και το ζήτημα των περιορισμών στις εξαγωγές σπανίων γαιών από την Κίνα, που προκάλεσαν προβλήματα στην ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία. Η φον ντερ Λάιεν τόνισε την ανάγκη για αξιόπιστη και ασφαλή προμήθεια κρίσιμων πρώτων υλών και ανακοίνωσε συμφωνία για τη δημιουργία αναβαθμισμένου μηχανισμού εξαγωγών.
Παρά την αύξηση των εξαγωγών μαγνητών από σπάνιες γαίες τον Ιούνιο, τα επίπεδα παραμένουν σημαντικά χαμηλότερα σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών υπερασπίστηκε τους περιορισμούς, χαρακτηρίζοντάς τους σύμφωνους με τη διεθνή πρακτική και δεσμεύτηκε για ενίσχυση του διαλόγου με τις ενδιαφερόμενες χώρες.
