Ο πόνος να πηγαίνει για ύπνο πεινασμένη έχει γίνει πια καθημερινότητα για την Τζαμίλα Ραμπέα. Ο ύπνος δύσκολα έρχεται. Το λιγοστό ψωμί, τον πελτέ ντομάτας και το τσάι, που μαζεύει με κόπο όλη μέρα, τα δίνει στα παιδιά της. Πέντε από αυτά ζουν μαζί της σε ένα καταφύγιο φτιαγμένο από μουσαμάδες, πανιά και κομμάτια ξύλου.
Όπως τόσες οικογένειες προσφύγων που ζουν στον πρόχειρο καταυλισμό, ανατολικά της λιμενικής πόλης Αλ-Μουκάλα στην Υεμένη, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σπίτι της λόγω βομβαρδισμών και μαχών.
«Η ζωή είναι εξαιρετικά δύσκολη. Κάποιες φορές μας φτάνει στα όρια της απόγνωσης», λέει.
Η Αλ-Μουκάλα ελέγχεται από την υποστηριζόμενη από τη Σαουδική Αραβία κυβέρνηση της Υεμένης. Αν και στο παρελθόν έγιναν επιθέσεις με αμερικανικά drones, η πόλη παραμένει προς το παρόν ασφαλής από σαουδαραβικούς, ισραηλινούς και αμερικανικούς βομβαρδισμούς κατά των Χούθι στα βόρεια και ανατολικά.
Η Αλ-Μουκάλα υπήρξε καταφύγιο για πολλούς που έφευγαν από τις συγκρούσεις στη Σομαλία, απέναντι από τον Κόλπο του Άντεν, αλλά και σήμερα φιλοξενεί χιλιάδες από τους 4,8 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένους της Υεμένης.
Μετά από πάνω από μία δεκαετία εμφυλίου πολέμου, με την ανάμιξη καλά εξοπλισμένων γειτονικών χωρών και των συμμάχων τους, η φτώχεια και η πείνα έχουν γιγαντωθεί. Την ίδια ώρα, η διεθνής βοήθεια μειώνεται δραματικά και η ανθρωπιστική στήριξη στερεύει.
Πολλές οικογένειες, όπως της Ραμπέα, ζουν με ψωμί και νερό — αν τύχει, με λίγο ρύζι και κρεμμύδια. Ορισμένοι άνθρωποι σε αυτόν τον καταυλισμό, έναν από τους πολλούς γύρω από την πόλη, παραδέχονται πικρά ότι έχουν σκεφτεί να βάλουν τέλος στη ζωή τους, ανήμποροι να ταΐσουν τα παιδιά τους.
«Τα πράγματα χειροτερεύουν συνεχώς»
«Υπομένουμε, με υπομονή και για χάρη των παιδιών μας — γιατί χωρίς εμάς, δεν θα έχει κανείς να τα φροντίσει. Κάποια βράδια κοιμάμαι νηστική μόνο και μόνο για να φάνε τα παιδιά μου. Τα πράγματα χειροτερεύουν συνεχώς», λέει η Ραμπέα, καθισμένη ανάμεσα στα παιδιά και τις ανιψιές της.
Στην Υεμένη, σχεδόν ο μισός πληθυσμός — πάνω από 17 εκατομμύρια άνθρωποι — υποφέρει από οξεία έλλειψη τροφής, σύμφωνα με τις διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στη χώρα. Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP) καταγράφει αύξηση στα ποσοστά σοβαρής στέρησης τροφής, από 21% τον Μάρτιο του 2024 σε 33% τον Μάρτιο του 2025.
Σε κοινή δήλωση, ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) του ΟΗΕ, το WFP και η Unicef ανέφεραν ότι περίπου 4,95 εκατομμύρια άνθρωποι στον νότο βιώνουν «επισιτιστική ανασφάλεια επιπέδου κρίσης» ή και χειρότερη.
Το WFP προειδοποιεί ότι η ζήτηση στη χώρα ξεπερνά κατά πολύ τα διαθέσιμα κονδύλια, με τις ανθρωπιστικές προσπάθειες να υποχρηματοδοτούνται σοβαρά — μόλις το ένα τέταρτο των αναγκαίων πόρων για το 2025 έχει συγκεντρωθεί μέχρι τώρα.
«Ως αποτέλεσμα, το WFP αναγκάστηκε να μειώσει τις μερίδες τροφίμων, δίνοντας προτεραιότητα στους πιο ευάλωτους στις περιοχές με τη μεγαλύτερη επισιτιστική ανασφάλεια», δηλώνει εκπρόσωπος του οργανισμού. «Χωρίς επειγόντως νέα χρηματοδότηση, εκατομμύρια άνθρωποι στην Υεμένη κινδυνεύουν να χάσουν τη βοήθεια τους τους επόμενους μήνες».
Η καθημερινότητα μίας οικογένειας στην Υεμένη
Η Ραμπέα και η κόρη της μαζεύουν ξύλα για να τα πουλήσουν, ενώ ο σύζυγός της και ο γιος τους ψάχνουν για πλαστικά μπουκάλια και παλιοσίδερα. Μαζί καταφέρνουν να συγκεντρώνουν περίπου 5.000 Υεμενίτικες ριάλ την ημέρα — λιγότερο από 2 δολάρια με την τρέχουσα ισοτιμία.
«Με αυτά, αγοράζουμε ένα κιλό αλεύρι, λίγο ρύζι, ένα κουτάκι πελτέ ντομάτας και λίγο λάδι — όσο χρειάζεται για να μαγειρέψουμε ένα απλό γεύμα», λέει η Ραμπέα. «Αν σταθούμε τυχεροί, καμιά φορά παίρνουμε και ένα μικρό, φτηνό ψάρι.»
Στο παρελθόν, το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα τους παρείχε μηνιαία καλάθια τροφίμων που επαρκούσαν για όλο τον μήνα, επιτρέποντάς τους να ξοδεύουν τα λιγοστά μεροκάματα για κρέας.
«Τώρα που αυτή η υποστήριξη σταμάτησε, δεν μπορούμε να αγοράσουμε σωστά γεύματα. Ως ενήλικες, αντέχουμε την πείνα — τα παιδιά μας όμως όχι», λέει. «Δεν μπορούμε πια ούτε φασόλια να πάρουμε — ένα μόνο κουτάκι κοστίζει 1.000 ριάλ. Έτσι, το δείπνο μας είναι ψωμί και ρύζι μαγειρεμένο με πελτέ ντομάτας και κρεμμύδια.»
Η επιδείνωση του πολέμου οδηγεί στην απελπιστική κατάσταση στην Υεμένη
Οι οργανώσεις βοήθειας αναφέρουν ότι η επιδεινούμενη επισιτιστική κρίση στον νότο της Υεμένης οφείλεται κυρίως στον πόλεμο, που κλιμακώνεται ξανά μετά την εκεχειρία του 2022, με τις συνεχιζόμενες επιδρομές να συμβάλλουν σε μία από τις χειρότερες ανθρωπιστικές κρίσεις παγκοσμίως, μαζί με οικονομική κατάρρευση, υποτίμηση της ριάλ και σοβαρά καιρικά φαινόμενα.
Το κίνημα Χούθι, που ευθυγραμμίζεται με το Ιράν, εξακολουθεί να ελέγχει τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές της χώρας στα βόρεια και δυτικά, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας, Σανάα. Την ίδια στιγμή, το διεθνώς αναγνωρισμένο Προεδρικό Συμβούλιο Ηγεσίας — που υποστηρίζεται από τα κράτη του Κόλπου και τις δυτικές κυβερνήσεις — διοικεί τις νότιες και ανατολικές επαρχίες από τη βάση του στην Άντεν.
