Ο Αλέξανδρος Καραμανλάκης υπήρξε ο πρώτος Έλληνας αεροπόρος που θυσιάστηκε στους αιθέρες το 1912. Η σύντομη αλλά γεμάτη τόλμη πορεία του συνδέθηκε με την απαρχή της ελληνικής αεροπορίας και άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα.
Η ιστορία έχει δείξει πως κάθε βήμα προς την πρόοδο συνοδεύεται από θυσίες. Οι πρωτοπόροι, με τη γενναιότητά τους, άνοιξαν δρόμους που αργότερα έγιναν ασφαλέστεροι. Όπως η τραγωδία του «Ηράκλειο» άλλαξε τους κανόνες στη ναυσιπλοΐα, έτσι και οι πρώτοι αεροπόροι έθεσαν τα θεμέλια για μια νέα εποχή.
Γεννημένος το 1888 στην Κωνσταντινούπολη, ο Αλέξανδρος Καραμανλάκης μεγάλωσε σε εύπορη οικογένεια και σπούδασε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Αρχικά ακολούθησε τη δημοσιογραφία, εκδίδοντας την εφημερίδα «Ανεξάρτητος Αθηνών». Όμως η «γοητεία» της αεροπορίας τον κέρδισε και τον οδήγησε στη Γαλλία, όπου εκπαιδεύτηκε στη σχολή του Λουί Μπλεριό, αποκτώντας δίπλωμα αεροπόρου.
Τα πρώτα βήματα της ελληνικής αεροπορίας: Φτάνοντας στη μοιραία, πρώτη αποστολή
Το 1912, η Ελλάδα γνώρισε την πρώτη της πτήση από τον Εμμανουήλ Αργυρόπουλο. Ο ίδιος ο Ελευθέριος Βενιζέλος αναγνώρισε αμέσως τη στρατηγική σημασία της αεροπορίας. Ο Καραμανλάκης, αν και έχασε την «πρωτιά», ξεκίνησε τις δικές του προσπάθειες με πτήσεις στην Πάτρα και αργότερα στην Αθήνα, πετυχαίνοντας αξιοσημείωτες επιδόσεις για την εποχή.
Στις 29 Αυγούστου 1912, ο Καραμανλάκης απογειώθηκε από το Παλαιό Φάληρο με στόχο να φτάσει στην Πάτρα. Παρά τις προειδοποιήσεις, πέταξε μέσα σε καταιγίδα πάνω από τον Κορινθιακό κόλπο. Αναγκάστηκε να κάνει προσθαλάσσωση, αλλά εγκλωβίστηκε στα συντρίμμια του αεροσκάφους του και πνίγηκε.
Ο θάνατός του συγκλόνισε την Ελλάδα. Ο Καραμανλάκης αναγνωρίστηκε ως ο πρώτος νεκρός της ελληνικής αεροπορίας και 193ο θύμα παγκοσμίως. Το ταφικό του μνημείο στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών, φιλοτεχνημένο από τον Δημήτριο Περάκη, θυμίζει μέχρι σήμερα τη θυσία του.
