«Κόκκινο» στη χρήση του σήματος «Macedonia the Great» από τα μη μέλη του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ) άναψε σε πρώτη φάση το Γραφείο Πνευματικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο Αλικάντε της Ισπανίας την προηγούμενη βδομάδα, ψαλιδίζοντας προς το παρόν τις προσδοκίες που δημιουργήθηκαν για την προστασία της ταυτότητας των προϊόντων που παράγονται στη μακεδονική γη και φιγουράρουν στα ράφια των διεθνών αγορών.
Σύμφωνα με το «Έθνος της Κυριακής» το Γραφείο Πνευματικής Ιδιοκτησίας άναψε «πράσινο» για τη χρήση του σήματος μόνο για τα μέλη του ΣΕΒΕ, μόλις 800 στην Μακεδονία, αν και έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον 3.000 μικροπαραγωγοί και επιχειρήσεις
γράφει ο Τίμος Φακαλής
Ενάµιση µήνα µετά την κατάθεση της ελληνικής αίτησης στο Αλικάντε, οι αρµόδιοι έθεσαν ζήτηµα χρήσης µόνο για τα µέλη του ΣΕΒΕ, τα οποία είναι µόλις 800 στη Μακεδονία, και ενώ την ίδια στιγµή έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον περίπου 3.000 µικροπαραγωγοί και επιχειρήσεις-µη µέλη του Συνδέσµου για να αποκτήσουν το σήµα.
Μια τέτοια εξέλιξη θα αφήσει εκτός µια σειρά από προϊόντα, όπως τα φασόλια Πρεσπών, τα µακεδονικά κρασιά, τη µακεδονική φέτα κ.ά., περιπλέκοντας την προστασία τους, ενώ αναµένεται να δηµιουργήσει σηµαντικό κενό στην προσπάθεια συγκρότησης µιας κεντρικής ταυτότητας για τα µακεδονικά προϊόντα, όπως θέλει η ελληνική κυβέρνηση, αµβλύνοντας -όπως έχει πει- µε αυτόν τον τρόπο κάποιες από τις αρνητικές πτυχές της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Ενδεικτική, εξάλλου, της βαρύτητας που δίνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη ήταν και η παρουσίαση του νέου brand από τον ίδιο τον πρωθυπουργό στη Θεσσαλονίκη τον Νοέµβριο, λίγες ώρες πριν από τη συνάντησή του µε τον Ζόραν Ζάεφ στο 4ο Thessaloniki Summit.
Οι μικροί παραγωγοί
«Εδώ οφείλεται και η καθυστέρηση στη διαδικασία κατοχύρωσης του σήµατος των µακεδονικών µας προϊόντων. Κάνουµε αγώνα δρόµου για να ξεπεράσουµε το ζήτηµα και εκτιµώ ότι σύντοµα θα δοθεί λύση. Hδη ο ΣΕΒΕ µαζί µε τον πρόεδρο του δικηγορικού συλλόγου Θεσσαλονίκης Στάθη Κουτσοχήνα, που στέκεται δίπλα στην προσπάθειά µας, επεξεργάζονται µια νοµική φόρµουλα προκειµένου να µπορούν να χρησιµοποιούν το “Macedonia the Great” και τα έµµεσα µέλη µας, δηλαδή και οι επιχειρήσεις των επιµελητηρίων που συµµετέχουν στον Σύνδεσµο» δήλωσε στο «Εθνος της Κυριακής» ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ Γιώργος Κωνσταντόπουλος και πρόσθεσε:
«Περισσότερες από 3.000 µικρές επιχειρήσεις και παραγωγοί έχουν κάνει αίτηση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για να χρησιµοποιήσουν το σήµα µέχρι σήµερα. ∆εν είναι όµως µέλη του ΣΕΒΕ. Αυτούς θέλουµε να προστατεύσουµε και να µπορέσουν να µπουν κάτω από την οµπρέλα του ΣΕΒΕ και οι µικροί. ∆εν γίνεται να υποχρεώσουµε τον µικροπαραγωγό που παράγει φασόλια Πρεσπών ή πιπεριές Φλωρίνης να γίνει µέλος του Συνδέσµου, να πληρώσει ετήσια συνδροµή για να κάνει χρήση του σήµατος “Macedonia the Great”».
Ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ εκτιµά ότι µέχρι τις 10 Ιανουαρίου θα βρεθεί λύση και θα εγκριθεί τελικά ο κανονισµός χρήσης του σήµατος από το γραφείο στο Αλικάντε, το οποίο θα ανάψει το «πράσινο φως» για να µπει ως ετικέτα προστασίας σε όλα τα µακεδονικά προϊόντα.
Στo ραντάρ των Σκοπίων
Στενά παρακολουθούν τις εξελίξεις και οι γείτονες, έχοντας ορίσει ως επικεφαλής της οµάδας εµπειρογνωµόνων για τα σήµατα τον διπλωµάτη (υπηρετεί ως πρέσβης στη Βιέννη) Γκιόργκι Φιλίποφ, ο οποίος θεωρείται «γκουρού» σε θέµατα πνευµατικής ιδιοκτησίας στη χώρα του και είναι ο ιδρυτής του πρώτου γραφείου βιοµηχανικής ιδιοκτησίας στα Σκόπια.
Στα ραντάρ των Σκοπίων βρίσκεται, µεταξύ άλλων, ο τρόπος χρηµατοδότησης του σήµατος «Macedonia the Great» αλλά και το κατά πόσο εµπλέκεται το ελληνικό κράτος στην όλη διαδικασία κατοχύρωσής του ή αποτελεί αµιγώς ιδιωτική πρωτοβουλία εναρµονισµένη µε τη Συµφωνία των Πρεσπών. Η ενόχληση των γειτόνων διατυπώθηκε και στο πρόσφατο ταξίδι του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών Νίκου ∆ένδια στα Σκόπια, όταν κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου ο οµόλογός του, Νίκολα Ντιµιτρόφ, επανέλαβε ότι αποτελεί µονοµερή ενέργεια η πρωτοβουλία δηµιουργίας σήµατος για τα προϊόντα της Μακεδονίας από την ελληνική πλευρά.
Ωστόσο παρά τη δυσαρέσκεια των Σκοπίων, το ελληνικό σήµα για τα µακεδονικά προϊόντα δεν συζητήθηκε επίσηµα στη δεύτερη συνεδρίαση των εµπειρογνωµόνων των δύο χωρών που πραγµατοποιήθηκε στην Αθήνα πριν από δέκα µέρες.
Οπως εξήγησαν στο «Εθνος της Κυριακής» διπλωµατικές πηγές της γειτονικής χώρας, µέχρι σήµερα δεν υπάρχει καταχωρισµένο εµπορικό σήµα, γεωγραφική ένδειξη ή εταιρική επωνυµία στο Γραφείο Πνευµατικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης ή στον Παγκόσµιο Οργανισµό Πνευµατικής Ιδιοκτησίας (WIPO) µε τον ορισµό «Macedonia the Great».
Αυτό σηµαίνει ότι δεν θα µπορούσε να αποτελέσει αντικείµενο συζήτησης είτε από την ελληνική αντιπροσωπεία εµπειρογνωµόνων είτε από την πλευρά της Βόρειας Μακεδονίας, τόνισαν οι ίδιες πηγές, προσθέτοντας ότι «όπως και στην πρώτη συνάντηση, που έγινε στις 22 Ιουνίου στα Σκόπια, έτσι και στη δεύτερη δεν έγινε κάποιο ουσιαστικό βήµα». Και οι δύο πλευρές συµφωνούν να υποστηρίξουν και να ενθαρρύνουν τις επιχειρηµατικές τους κοινότητες να καθιερώσουν έναν ειλικρινή, διαρθρωµένο και καλόπιστο διάλογο, µέσα από τον οποίο θα επιδιώξουν και θα επιτύχουν αµοιβαία αποδεκτές λύσεις σε θέµατα που προκύπτουν από εµπορικά σήµατα και όλα τα συναφή θέµατα, σε διµερές και διεθνές επίπεδο. Η τρίτη συνάντηση αναµένεται να πραγµατοποιηθεί την άνοιξη του 2020 στα Σκόπια, ενώ το ζήτηµα των εµπορικών σηµάτων µεταξύ των δύο πλευρών θα πρέπει να διευθετηθεί µέχρι το τέλος του καλοκαιριού του 2022, όπως ορίζει η Συµφωνία των Πρεσπών.
Ενδεικτική της αμηχανίας αλλά και της δυσκολίας που παρατηρείται από τις δύο πλευρές είναι και η έλλειψη διαλόγου µεταξύ των επιµελητηρίων. Αν και τα εµπορικά επιµελητήρια των δύο χωρών έχουν ανταλλάξει επιστολές προθέσεων για να συνεργαστούν για µια κοινή λύση στο πνεύµα της καλής επιχειρηµατικής πρακτικής και της Συµφωνίας των Πρεσπών, δεν έχουν καταγραφεί µέχρι στιγµής επίσηµες συναντήσεις των δύο πλευρών. Η τελευταία συνάντηση ήταν προγραµµατισµένη ταυτόχρονα µε τη συνάντηση των εµπειρογνωµόνων στην Αθήνα, την εβδοµάδα πριν από τα Χριστούγεννα. Ωστόσο, αυτή αναβλήθηκε καθώς η ελληνική πλευρά αντέδρασε όταν το επιµελητήριο των Σκοπίων παρουσιάστηκε ως «Μακεδονικό Επιµελητήριο». Την ίδια ώρα, οι στατιστικές δείχνουν ότι το εµπόριο µεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας τους πρώτους εννέα µήνες του τρέχοντος έτους αυξήθηκε κατά 10%.
Πλεονέκτημα βλέπουν οι γείτονες
Τα εµπορικά σήµατα δεν αποτελούν πολιτικό αλλά επιχειρηµατικό πρόβληµα, τόνισαν στο «Εθνος της Κυριακής» διπλωµατικές πηγές από τα Σκόπια, υπενθυµίζοντας ότι είναι η µόνη χώρα στον κόσµο που περιέχει τον όρο «Μακεδονία» στο όνοµά της. Αυτό, σύµφωνα µε τις ίδιες πηγές, αποτελεί πλεονέκτηµα και εγγράφει επιπλέον δικαιώµατα για τα προϊόντα της γειτονικής χώρας και τη χρήση των εµπορικών σηµάτων µε την ένδειξη «Μακεδονία». «Ο τελικός στόχος είναι να µην υπάρχει σύγχυση στους καταναλωτές, είτε αγοράζουν από την Ελλάδα είτε από τη Βόρεια Μακεδονία. Αυτά είναι τα βασικά στοιχεία που πρέπει να θυµάστε στις διαπραγµατεύσεις για το εµπορικό σήµα µε την Ελλάδα. Τίποτα δεν θα επιβληθεί µε βία, αλλά µε αµοιβαία συνεργασία και αµοιβαία συµφωνία των επιχειρηµατικών κοινοτήτων» δήλωσε πρόσφατα ο Γκιόργκι Φιλίποφ, έπειτα από συνάντηση µε το επιµελητήριο της χώρας του.
Συνολικά στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 4.000 εταιρείες που περιέχουν τον όρο «Μακεδονία» για να περιγράψουν ένα ή περισσότερα προϊόντα τους και ο όρος «Macedonia» περιλαµβάνεται σε 182 εµπορικά σήµατα. Αντίστοιχα, στη Βόρεια Μακεδονία, σε σύνολο 14.556 εµπορικών σηµάτων, 79 περιέχουν τον όρο «Makedonija», 77 τον όρο «Macedonia», 12 τον επιθετικό προσδιορισµό «Macedonian» και 128 τα αρχικά «ΜΚ» ή «ΜΑΚ». Επιπλέον, από τα 344 διεθνώς καταχωρισµένα εµπορικά σήµατα εταιρειών της Βόρειας Μακεδονίας, µόνο πέντε περιέχουν τον όρο «Macedonia».
Οσον αφορά στις Προστατευόµενες Ονοµασίες Προέλευσης και Γεωγραφικές Ενδείξεις (ΠΟΠ/ΠΓΕ), σε σύνολο 53 προϊόντων ΠΟΠ/ΠΓΕ της Βόρειας Μακεδονίας, µόνον ένα φέρει τον προσδιορισµό «Makedonski». Πρόκειται για το τρόφιµο «άιβαρ (ajvar)», ένα είδος σάλτσας/σαλάτας από κόκκινη πιπεριά.
