"Τα πάντα ρεί", έλεγε ο αρχαίος μας Φιλόσοφος Ηράκλειτος, έκφραση που σημαίνει ότι τα πάντα είναι σε συνεχή κίνηση, αλλαγή και μεταβολή, τίποτα δεν είναι σταθερό και ο κόσμος είναι ένα συνεχές «γίγνεσθαι».
Αυτό δυστυχώς φαίνεται ότι πρόκειται να συμβεί στις μέχρι στιγμής πάρα πολύ καλές σχέσεις Ελλάδας-Αιγύπτου, οι οποίες κατά την εκτίμησή μας θα δοκιμαστούν την προσεχή περίοδο με υπαιτιότητα του Ερντογάν, ο οποίος με όπλο την αμυντική βιομηχανία της χώρας του, φαίνεται να προσεταιρίζεται τον Σίσι.
Με μια συμφωνία ορόσημο για την αμυντική συνεργασία στη Μέση Ανατολή, η Αίγυπτος εντάχθηκε
επίσημα στο πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς KAAN της Τουρκίας, επισημαίνει λίαν έγκριτο Αμερικανικό ΜΜΕ, αναφέροντας:
Αυτή η κίνηση σηματοδοτεί μια εμβάθυνση της στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ Καΐρου και Άγκυρας, δύο περιφερειακών δυνάμεων που ιστορικά έχουν διαχειριστεί πολύπλοκες σχέσεις.
Σε παγκόσμια κλίμακα, το πρόγραμμα KAAN αμφισβητεί την κυριαρχία της Δύσης στην τεχνολογία μαχητικών αεροσκαφών, ευθυγραμμιζόμενο με τις πολυπολικές τάσεις όπου οι μεσαίες δυνάμεις επιβεβαιώνουν την ανεξαρτησία τους από τα μεγαλύτερα κράτη.
Το KAAN, παλαιότερα γνωστό ως TF-X, αντιπροσωπεύει τη φιλόδοξη προσπάθεια της Τουρκίας να αναπτύξει ένα εγχώριο μαχητικό stealth που θα ανταγωνίζεται παγκόσμιους ηγέτες, όπως το αμερικανικό F-35 Lightning II (ένα πρόγραμμα από το οποίο η Τουρκία είχε αποχωρήσει το 2019) και το κινεζικό Chengdu J-20.
Με την είσοδο της Αιγύπτου στο πρόγραμμα KAAN, αποκτά έναν βασικό Άραβα εταίρο, αναδιαμορφώνοντας ενδεχομένως τη δυναμική της αεροπορικής ισχύος στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής (MENA).
Το ιστορικό του προγράμματος KAAN
Το πρόγραμμα KAAN της Τουρκίας, με επικεφαλής την Turkish Aerospace Industries (TAI), στοχεύει στην παραγωγή ενός δικινητήριου, παντός καιρού μαχητικού αεροσκάφους πέμπτης γενιάς, εξοπλισμένου με προηγμένες δυνατότητες stealth, supercruise, σύντηξη αισθητήρων και χαρακτηριστικά δικτύου.
Ξεκινώντας το 2010, το έργο επιταχύνθηκε μόνο αφού οι Ηνωμένες Πολιτείες απέκλεισαν την Τουρκία από το πρόγραμμα F-35 σε αντίποινα για την αγορά ρωσικής κατασκευής πυραύλων αεράμυνας S-400 από την Άγκυρα.
Το KAAN πραγματοποίησε την πρώτη του πτήση το 2023, με στόχο την πλήρη επιχειρησιακή του ικανότητα για αργότερα μέσα στη δεκαετία.
Η Ινδονησία ήταν ένας από τους πρώτους εταίρους στο πρόγραμμα KAAN, αλλά η συμμετοχή της Αιγύπτου σηματοδοτεί μια σημαντική επέκταση, που περιλαμβάνει ανταλλαγή τεχνολογίας,
κοινή παραγωγή και πιθανή συγχρηματοδότηση.
Οι αναφορές δείχνουν ότι η Αίγυπτος επιθεώρησε τα πρωτότυπα του KAAN και επισημοποίησε τη συμμετοχή της μέχρι τα μέσα του 2025, με συμφωνίες που αναμένεται να υπογραφούν αργότερα μέσα στο έτος.
Αυτή η συνεργασία υπογραμμίζει τη στρατηγική της Τουρκίας να δημιουργήσει μια ανεξάρτητη αμυντική βιομηχανία, προσελκύοντας παράλληλα διεθνείς συνεργάτες για την αντιστάθμιση του κόστους ανάπτυξης, το οποίο εκτιμάται ότι ξεπερνά τα 10 δισεκατομμύρια δολάρια.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
"Στημένο παιχνίδι" ο προϋπολογισμός της ΕΕ! Μυστική συνάντηση των πλουσιότερων χωρών στη Βιέννη αποκαλύπτει τη διχόνοια της Ευρώπης
Αίγυπτος και Τουρκία συγκλίνουν
Η απόφαση της Αιγύπτου να ενταχθεί στο πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς KAAN πηγάζει από ένα μείγμα στρατιωτικών, οικονομικών και διπλωματικών επιταγών.
Στρατιωτικά, το Κάιρο επιδιώκει να εκσυγχρονίσει την αεροπορία του εν μέσω κλιμάκωσης των περιφερειακών εντάσεων - συμπεριλαμβανομένης της αστάθειας στη Λιβύη, το Σουδάν και τη
χερσόνησο του Σινά.
Ο τρέχων στόλος της Αιγύπτου περιλαμβάνει αμερικανικής κατασκευής F-16, γαλλικά Rafale και ρωσικά MiG-29, αλλά η εξάρτηση από αυτούς τους προμηθευτές έχει αποδειχθεί περιοριστική.
Συγκεκριμένα, οι πωλήσεις όπλων από τις ΗΠΑ συχνά συνοδεύονται από πολιτικούς όρους που συνδέονται με το ιστορικό ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Αιγύπτου - μια προειδοποίηση που έχει απογοητεύσει τη στρατιωτική χούντα με επικεφαλής τον Αμπντέλ Φατάχ ελ-Σίσι - ενώ οι ρωσικές συμφωνίες αντιμετωπίζουν αυξανόμενους κινδύνους κυρώσεων από την εισβολή στην
Ουκρανία το 2022.
Συνεργαζόμενο με την Τουρκία, το Κάιρο διαφοροποιεί τις πηγές του, αποκτώντας πρόσβαση,σε τεχνολογία αιχμής stealth χωρίς δυτική εποπτεία.
Αυτό ευθυγραμμίζεται με την προσπάθεια του Σίσι για αυτονομία στην αμυντική βιομηχανία,επιτρέποντας ενδεχομένως την τοπική παραγωγή εξαρτημάτων KAAN και μειώνοντας την εξάρτηση από τις εισαγωγές.
Οικονομικά, το πρόγραμμα προσφέρει αμοιβαία οφέλη.
Η Αίγυπτος, με τον μεγάλο αμυντικό προϋπολογισμό και τη βιομηχανική της βάση, μπορεί να συμβάλει στην έρευνα και ανάπτυξη, καθώς και στην κατασκευή, δημιουργώντας έτσι θέσεις εργασίας και ενισχύοντας τον αεροδιαστημικό της τομέα.
Η Τουρκία, με τη σειρά της, αποκτάέναν σταθερό χρηματοδοτικό εταίρο και αγορά εξαγωγών.
Η Αίγυπτος μπορεί να προμηθευτεί δεκάδες πολεμικά αεροσκάφη KAAN για να αντικαταστήσει τα γερασμένα αεροσκάφη με την πάροδο του χρόνου.
Διπλωματικά, αυτή η συνεργασία βασίζεται στην ομαλοποίηση των σχέσεων Αιγύπτου-Τουρκίας από το 2021, μετά από χρόνια εντάσεων για ζητήματα όπως οι εντάσεις γύρω από την Μουσουλμανική Αδελφότητα και η υποστήριξη των δύο πλευρών προς τις αντίθετες πλευρές στη σύγκρουση στη Λιβύη.
Οι βελτιωμένοι δεσμοί, συμπεριλαμβανομένων των ανταλλαγών πρεσβευτών και των εμπορικών συμφωνιών, έχουν ανοίξει τον δρόμο για αυτά τα νέα αμυντικά σύμφωνα.
Η ένταξη στην KAAN σηματοδοτεί τη στροφή της Αιγύπτου προς τις μη ευθυγραμμισμένες συνεργασίες, ενισχύοντας τη στρατηγική της αυτονομία σε έναν ολοένα και πιο πολυπολικό κόσμο.
Εν τω μεταξύ, για την Τουρκία, η συμφωνία διευρύνει την επιρροή της στον αραβικό κόσμο, τοποθετώντας την Άγκυρα ως βασικό εξαγωγέα άμυνας.
Η συνεργασία KAAN Αιγύπτου-Τουρκίας είναι έτοιμη να αλλάξει σημαντικά το γεωπολιτικό τοπίο της Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής, ενθαρρύνοντας νέες συμμαχίες ενώ παράλληλα αμφισβητεί τις καθιερωμένες δομές εξουσίας.
Αυτή η νέα σχέση ενισχύει τον αναδυόμενο άξονα Τουρκίας-Αιγύπτου, ενδεχομένως αντισταθμίζοντας τις μοναρχίες του Κόλπου όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), οι οποίες έχουν επενδύσει σημαντικά σε αμερικανικά και ευρωπαϊκά όπλα.
Οι ενισχυμένες αεροπορικές δυνατότητες της Αιγύπτου θα μπορούσαν να ανατρέψουν την πλάστιγγα σε περιφερειακές συγκρούσεις, όπως ο συνεχιζόμενος πόλεμος δια αντιπροσώπων στη Λιβύη, όπου και τα δύο έθνη έχουν αντίθετα συμφέροντα.
Αλλά, καθώς η σχέση τους αναπτύσσεται, τα συμφέροντα και των δύο χωρών θα συγκλίνουν με την πάροδο του χρόνου.
Στην πραγματικότητα, αυτή η νεοσύστατη συνεργασία Αιγύπτου-Τουρκίας θα μπορούσε επίσης να επεκταθεί σε κοινές ναυτικές και μυστικές επιχειρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, εν μέσω διαφορών για το φυσικό αέριο που αφορούν την Ελλάδα και την Κύπρο.
Πώς επηρεάζει τη Μέση Ανατολή η συμφωνία KAAN Αιγύπτου-Τουρκίας
Ένα βασικό πιθανό σημείο απογοήτευσης στη συμφωνία είναι το Ισραήλ, το οποίο επί του παρόντος απολαμβάνει αεροπορική υπεροχή σε όλη τη Μέση Ανατολή λόγω του στόλου F-35I.
Η απόκτηση του KAAN από την Αίγυπτο θα μπορούσε να μειώσει αυτό το χάσμα, ωθώντας την Ιερουσαλήμ να επανεκτιμήσει τη στάση ασφαλείας της και ενδεχομένως να επιταχύνει τα δικά
της εγχώρια προγράμματα αμυντικής παραγωγής.
Ενώ η ειρηνευτική συνθήκη του 1979 μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου εξακολουθεί να ισχύει, τα χαρακτηριστικά stealth του KAAN μπορεί να ενθαρρύνουν την Αίγυπτο σε επιχειρήσεις στο Σινά
ή σε εντάσεις που σχετίζονται με τη Γάζα.
Οι ευρύτερες επιπτώσεις περιλαμβάνουν την ένταση της επιρροής των ΗΠΑ.
Ως σύμμαχος του ΝΑΤΟ, το KAAN της Τουρκίας ανταγωνίζεται το F-35, και η συμμετοχή τηςΑιγύπτου θα μπορούσε να ενθαρρύνει άλλα έθνη, όπως το Πακιστάν ή το Αζερμπαϊτζάν, να συμμετάσχουν, αποδυναμώνοντας το μονοπώλιο όπλων της Ουάσινγκτον.
Στον Κόλπο, η συμφωνία μπορεί να εντείνει τις υπάρχουσες αντιπαλότητες.
Η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ, καθένα με τις δικές του φιλοδοξίες για το F-35, μπορεί να θεωρήσουν το μπλοκ KAAN ως απειλή, επιταχύνοντας τη δική τους διαφοροποίηση προς κινεζικά ή ρωσικά συστήματα.
Από την άλλη πλευρά, η συμφωνία μπορεί να προωθήσει την αποκλιμάκωση μέσω της αποτροπής, καθώς οι ισορροπημένες δυνατότητες μειώνουν το κίνητρο για επιθετικότητα.
Σε παγκόσμια κλίμακα, το πρόγραμμα αμφισβητεί την κυριαρχία της Δύσης στην τεχνολογία μαχητικών αεροσκαφών - ευθυγραμμιζόμενο με τις πολυπολικές τάσεις όπου οι μεσαίες δυνάμεις, όπως η Τουρκία και η Αίγυπτος, διεκδικούν την ανεξαρτησία τους από τα μεγαλύτερακράτη (όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία ή η Κίνα).
Μέχρι το 2030, η Αίγυπτος θα μπορούσε να έχει έναν στόλο προηγμένων πολεμικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς από την Τουρκία, ενισχύοντας τη στρατιωτική της ισχύ και καλλιεργώντας στενότερους δεσμούς με το ισλαμικό έθνος της Τουρκίας.
Το Κάιρο το κάνει αυτό εν μέρει επειδή το Ισραήλ έχει καταφανώς υπονομεύσει την εσωτερική ασφάλεια της Αιγύπτου, κατακλύζοντας τη χερσόνησο του Σινά με πρόσφυγες και μαχητές της Χαμάς από τη Γάζα.
Το Κάιρο αναζητά τρόπους για να σημάνει αποτελεσματικά την προσοχή του Ισραήλ και το
KAAN σίγουρα θα το κάνει αυτό.
Η προσέγγιση της Αιγύπτου με την Τουρκία αποτελεί μια σημαντική γεωπολιτική μετατόπιση για
την περιοχή MENA.
Το Ισραήλ βρίσκεται ολοένα και περισσότερο σε μια εχθρική περιοχή στην οποία αρκετοί βασικοί παράγοντες έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση σε προηγμένο στρατιωτικό υλικό από ποτέ.
Καθώς το Ισραήλ πιέζει σκληρά με την μαξιμαλιστική εξωτερική του πολιτική, κινδυνεύει να έρθει σε σύγκρουση με γειτονικά έθνη που έχουν καλές και αποκτούν καλύτερες αμυντικές
δυνατότητες.
