Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας κατέθεσε στη Βουλή, το βράδυ της Παρασκευής 18 Ιουλίου 2025, το σχέδιο νόμου με τίτλο: «Αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας Ενόπλων Δυνάμεων - Σύσταση Ταμείου Ακινήτων Εθνικής Άμυνας και Φορέα Αξιοποίησης Ακινήτων Ενόπλων Δυνάμεων - Σχέδιο δράσεων για τη διαχείριση των στεγαστικών αναγκών των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων».
Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του ΥΠΕΘΑ, ο βασικός στόχος του νομοσχεδίου, όπως ορίζεται στο Άρθρο 1, είναι η αποτελεσματική προστασία, η ορθολογική διαχείριση και η βέλτιστη αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων. Η αξιοποίηση αυτή αποσκοπεί στην ενίσχυση της αμυντικής θωράκισης της χώρας και στη χρηματοδότηση σκοπών εθνικής άμυνας, ενώ παράλληλα επιδιώκεται η ουσιαστική αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος που αντιμετωπίζουν τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων.
Στο Άρθρο 2 του σχεδίου νόμου καθορίζονται τρεις βασικοί άξονες:
Συγχώνευση υφιστάμενων ταμείων: Το Ταμείο Εθνικής Άμυνας (ΤΕΘΑ), το Ταμείο Εθνικού Στόλου (ΤΕΣ) και το Ταμείο Αεροπορικής Άμυνας (ΤΑΑ) συγχωνεύονται σε ένα ενιαίο Ταμείο Ακινήτων Εθνικής Άμυνας (Τ.Α.Εθ.Α.), το οποίο θα αναλάβει τη συνολική διαχείριση της ακίνητης περιουσίας του Υπουργείου.
Ίδρυση νέου φορέα: Δημιουργείται νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία Φορέας Αξιοποίησης Ακινήτων Ενόπλων Δυνάμεων (Φ.Α.Α.Ε.Δ.), το οποίο θα έχει ως αποστολή την αξιοποίηση των μη επιχειρησιακά αναγκαίων ακινήτων του ΥΠΕΘΑ, καθώς και ακινήτων τρίτων φορέων.
Δράσεις για τη στέγαση του προσωπικού: Προβλέπεται η υλοποίηση στοχευμένων δράσεων για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών του στρατιωτικού προσωπικού.
Το σχέδιο νόμου δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη για ορθολογική και διαφανή διαχείριση της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων. Η νέα στρατηγική προσέγγιση βασίζεται στην παραδοχή ότι η εν λόγω περιουσία μπορεί να αποτελέσει σημαντική πηγή εσόδων, συμβάλλοντας τόσο στην ενίσχυση της εθνικής άμυνας όσο και στην κοινωνική μέριμνα για τα στελέχη.
Ένα από τα βασικά προβλήματα που επιχειρεί να αντιμετωπίσει το νομοσχέδιο είναι ο κατακερματισμός της διαχείρισης. Από τα 2.529 ακίνητα που ανήκουν στο ΥΠΕΘΑ, τα 2.060 διαχειρίζονται σήμερα τα τρία προαναφερθέντα ταμεία. Η πολυδιάσπαση αυτή, σε συνδυασμό με την αδράνεια, την πολυνομία, την επικάλυψη αρμοδιοτήτων και τις παρωχημένες νομοθετικές ρυθμίσεις (όπως ο Ν.4944/1931 που διέπει το ΤΕΣ), έχει δημιουργήσει σημαντικά εμπόδια στην αξιοποίηση της περιουσίας.
Επιπλέον, επισημαίνεται η απουσία συγκροτημένου μηχανισμού αξιοποίησης των μη επιχειρησιακά αναγκαίων ακινήτων, καθώς και η ανεπαρκής στελέχωση με εξειδικευμένο προσωπικό και τεχνογνωσία.
Δύο βασικοί πυλώνες για την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων: Διοικητική αναδιάρθρωση και στεγαστική πολιτική
Η νέα στρατηγική του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας για την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων βασίζεται σε δύο θεμελιώδεις άξονες: τις διαρθρωτικές αλλαγές στις διοικητικές δομές και την υλοποίηση ολοκληρωμένων σχεδίων για την εφαρμογή της στεγαστικής πολιτικής.
1. Σύσταση του Ταμείου Ακινήτων Εθνικής Άμυνας (ΤΑΕΘΑ)
Το πρώτο σκέλος της στρατηγικής περιλαμβάνει τη δημιουργία του Ταμείου Ακινήτων Εθνικής Άμυνας (ΤΑΕΘΑ), το οποίο προκύπτει από τη συγχώνευση των υφιστάμενων Ταμείων Εθνικής Άμυνας, Εθνικού Στόλου και Αεροπορικής Άμυνας. Το νέο ταμείο θα λειτουργεί ως νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου υπό την εποπτεία του ΥΠΕΘΑ.
Το ΤΑΕΘΑ αναλαμβάνει πλήρως τα έργα, τις χρηματοδοτήσεις, την περιουσία και τις υποχρεώσεις των συγχωνευόμενων ταμείων, διασφαλίζοντας τη συνέχεια της λειτουργίας τους χωρίς επιπλέον διοικητικά βάρη. Η διοίκησή του θα ασκείται από τριμελή επιτροπή, αποτελούμενη από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας, τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας.
Η επιλογή αυτής της δομής αντανακλά τον εθνικό χαρακτήρα της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων και τον σεβασμό στην ιστορική αποστολή των συγχωνευόμενων ταμείων. Το προσωπικό του ΤΑΕΘΑ θα αποτελείται από έμπειρα στελέχη των υφιστάμενων ταμείων, με στόχο την ενίσχυση της αμυντικής θωράκισης και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των στελεχών.
Το ταμείο θα έχει τη δυνατότητα ανταλλαγής ή παραχώρησης χρήσης μη επιχειρησιακά αναγκαίων ακινήτων σε δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς, με ή χωρίς αντάλλαγμα, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις δημοσίου συμφέροντος.
Επιπλέον, προβλέπεται η δημιουργία πληροφοριακού συστήματος για την απογραφή και παρακολούθηση των ακινήτων, με στόχο την πληρέστερη καταγραφή και προστασία τους. Το σύστημα αυτό έρχεται να καλύψει το κενό που δημιουργεί η απουσία μητρώου και η αδυναμία εποπτείας, καθώς και να επιλύσει ζητήματα αμφισβητούμενης κυριότητας. Με το νέο νομοσχέδιο, οι σχετικές δικαστικές διεκδικήσεις καταργούνται και τα ακίνητα περιέρχονται στο ΤΑΕΘΑ.
2. Ίδρυση του Φορέα Αξιοποίησης Ακινήτων Ενόπλων Δυνάμεων (Φ.Α.Α.Ε.Δ.)
Το δεύτερο σκέλος αφορά τη σύσταση του Φορέα Αξιοποίησης Ακινήτων Ενόπλων Δυνάμεων (Φ.Α.Α.Ε.Δ.), ως νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου. Ο Φορέας θα αναλάβει την αξιοποίηση των μη επιχειρησιακά αναγκαίων ακινήτων, έργο που μέχρι σήμερα εκτελείται από υπηρεσία του ΥΠΕΘΑ χωρίς τα απαραίτητα εργαλεία και θεσμικές δυνατότητες.
Ο Φ.Α.Α.Ε.Δ. θα εγγραφεί στο Μητρώο Φορέων της γενικής κυβέρνησης, θα εποπτεύεται από το ΥΠΕΘΑ μέσω του ΓΕΕΘΑ, και θα διαθέτει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Θα μπορεί να συμμετέχει σε εταιρείες ειδικού σκοπού και να συνάπτει προγραμματικές συμφωνίες με τρίτους φορείς, ακόμη και εκτός Ενόπλων Δυνάμεων, για την αξιοποίηση ακινήτων με αντάλλαγμα διαχειριστική αμοιβή.
Η διοίκηση του Φορέα θα ανατεθεί σε πρόσωπο εγνωσμένου κύρους, με εμπειρία στη διαχείριση ακίνητης περιουσίας. Στο διοικητικό συμβούλιο θα συμμετέχουν ανώτατος ή ανώτερος αξιωματικός, ο Διευθυντής του ΤΑΕΘΑ και άλλα πρόσωπα με αυξημένα προσόντα. Οι συμβάσεις θα διέπονται από την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία, ενώ η πρόσληψη προσωπικού θα γίνεται μέσω ΑΣΕΠ. Προβλέπεται επίσης η δυνατότητα στρατιωτικής θητείας στον Φορέα για αποφοίτους πολυτεχνικών, νομικών, οικονομικών και πληροφορικών σχολών.
Ο εσωτερικός έλεγχος του ΤΑΕΘΑ και του Φ.Α.Α.Ε.Δ. θα ασκείται από την Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων του ΥΠΕΘΑ, ενώ η οικονομική επιθεώρηση θα ανήκει στη Διεύθυνση Οικονομικής Επιθεώρησης του ΓΕΕΘΑ. Ο Φορέας θα υποβάλλει ετήσια έκθεση στη Διαρκή Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής και θα υπόκειται σε ελέγχους από εξειδικευμένες ελεγκτικές εταιρείες.
Ολοκληρωμένα Σχέδια Δράσης: Πενταετές και Δεκαετές Πλάνο
Η στρατηγική του ΥΠΕΘΑ περιλαμβάνει επίσης την κατάρτιση δύο ολοκληρωμένων σχεδίων δράσης:
Πενταετές Στρατηγικό Σχέδιο Αξιοποίησης Ακινήτων, το οποίο θα συνοδεύεται από τεχνική, νομική και χρηματοοικονομική τεκμηρίωση και θα περιλαμβάνει ενέργειες προσέλκυσης επενδύσεων. Για έργα άνω των 10 εκατ. ευρώ, θα ενημερώνεται το Υπουργικό Συμβούλιο.
Δεκαετές Σχέδιο Στέγασης Προσωπικού, προσαρμοσμένο στις ανάγκες κάθε περιοχής, με δυνατότητα κάλυψης στεγαστικών αναγκών και άλλων υπουργείων μέσω προγραμματικών συμβάσεων.
Και τα δύο σχέδια θα υποβάλλονται στη Διαρκή Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής.
Το Οικιστικό Πρόγραμμα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας: Στεγαστική πολιτική με κοινωνικό πρόσημο
Στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής για την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας προχωρά στην υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου οικιστικού προγράμματος, το οποίο αποτελεί βασικό πυλώνα της στεγαστικής του πολιτικής.
Όπως έχει δηλώσει ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, ο Φορέας Αξιοποίησης Ακινήτων Ενόπλων Δυνάμεων δεν θα λειτουργεί ως κερδοσκοπικός μηχανισμός τύπου "Real Estate", αλλά ως επιχειρησιακός βραχίονας για την παραγωγική αξιοποίηση της περιουσίας προς όφελος του προσωπικού όλων των κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, χρηματοδοτώντας το Οικιστικό Πρόγραμμα.
Ο ίδιος έχει επισημάνει ότι η αξιοποίηση της περιουσίας δεν αποτελεί αυτοσκοπό, αλλά μέσο για την υποστήριξη της αποστολής των Ενόπλων Δυνάμεων, τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης του προσωπικού και την ενίσχυση της διαρκούς διασύνδεσης μεταξύ της ελληνικής κοινωνίας και των Ενόπλων Δυνάμεων.
Στο υπό κατάθεση νομοσχέδιο προβλέπεται η εφαρμογή ειδικού οικιστικού προγράμματος, το οποίο αφορά συγκεκριμένα ακίνητα που εξαιρούνται από την αξιοποίηση μέσω του Φορέα και προορίζονται αποκλειστικά για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών του στρατιωτικού προσωπικού.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει την κατασκευή και παράδοση 1.000 νέων κατοικιών έως το 2026, με προτεραιότητα στις γυναίκες και τους άνδρες που υπηρετούν σε ακριτικές περιοχές και νησιά, όπου παρατηρείται υψηλό κόστος ενοικίων και περιορισμένη διαθεσιμότητα κατοικιών. Ποσοστό 15% των κατοικιών θα διατεθεί σε εκπαιδευτικούς δημόσιων σχολείων και σε προσωπικό του Εθνικού Συστήματος Υγείας που υπηρετεί στις ίδιες περιοχές.
Επιπλέον, σε περιπτώσεις όπου η χρηματοδότηση της ανέγερσης στρατιωτικών οικημάτων προέρχεται αποκλειστικά από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ή το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης, προβλέπεται η δυνατότητα εκμίσθωσης ποσοστού 15% έως 30% των εν λόγω κατοικιών σε υπαλλήλους του δημόσιου τομέα.
Τέλος, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι οι επιπρόσθετοι πόροι που θα προκύψουν από την αξιοποίηση της στρατιωτικής περιουσίας θα συμβάλουν στη δημιουργία ενός σταθερού μηχανισμού χρηματοδότησης. Ο μηχανισμός αυτός θα επιτρέψει την κατασκευή επιπλέον κατοικιών για το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων έως το 2030, ενισχύοντας τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της στεγαστικής πολιτικής του Υπουργείου.
