Η ένταση στη Μεσόγειο κλιμακώνεται επικίνδυνα, καθώς η κυβέρνηση της Βεγγάζης, υπό τον έλεγχο του στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ, προστίθεται στις φωνές που κατηγορούν την Ελλάδα για παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Λιβύης. Αφορμή αποτελεί ο διεθνής διαγωνισμός για την εξερεύνηση και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων σε δύο θαλάσσια οικόπεδα νοτίως της Κρήτης, με την κυβέρνηση της Βεγγάζης να εκδίδει αυστηρή ανακοίνωση μέσω του «υπουργείου Εξωτερικών» της, απαιτώντας την άμεση διακοπή της διαδικασίας.
Η κίνηση αυτή έρχεται μόλις ένα εικοσιτετράωρο μετά την αντίστοιχη καταγγελία της κυβέρνησης της Τρίπολης, σχηματίζοντας ένα σπάνιο κοινό μέτωπο μεταξύ των δύο αντίπαλων διοικήσεων της Λιβύης. Η ενωμένη στάση της Τρίπολης και της Βεγγάζης εντείνει την πίεση προς την Αθήνα, περιπλέκοντας τα σχέδια αξιοποίησης των οικοπέδων, στα οποία έχει ήδη εκφράσει ενδιαφέρον ο ενεργειακός κολοσσός Chevron. Η ανακοίνωση της Βεγγάζης, αν και αποφεύγει ρητές αναφορές στο Τουρκολιβυκό Μνημόνιο του 2019, υπονοεί σαφώς την επιρροή της Άγκυρας, ενισχύοντας τις ανησυχίες για τις γεωπολιτικές επιπτώσεις.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ο "Γορίλας" Κουρίλα: Αυτός είναι ο Στρατηγός που πιέζει τον Τραμπ για βόμβες στο Ιράν
Η εξέλιξη αυτή δημιουργεί σοβαρά εμπόδια για την προγραμματισμένη επίσκεψη του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, σε Τρίπολη και Βεγγάζη την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου. Επιπλέον, εγείρει ερωτήματα για την αξιοπιστία των πρόσφατων διαβεβαιώσεων του προέδρου της Βουλής της Λιβύης, Αγκίλα Σάλεχ, ότι δεν υπάρχει πρόθεση επικύρωσης του Τουρκολιβυκού Μνημονίου. Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι οι κινήσεις αυτές ενδέχεται να αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου παζαριού, με τη Λιβύη να επιδιώκει ανταλλάγματα τόσο από την Ελλάδα όσο και από την Τουρκία.
Η Λιβύη, εδώ και χρόνια, διεκδικεί αλλαγές στον καθορισμό της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) στη Μεσόγειο, πιέζοντας για ρυθμίσεις όπως το κλείσιμο του Κόλπου της Σύρτης και τη μηδενική επήρεια της Γαύδου και άλλων νησίδων. Οι προτάσεις αυτές αποσκοπούν στη μετατόπιση της μέσης γραμμής βορειότερα, περιορίζοντας την ελληνική ΑΟΖ, όπως αυτή ορίζεται από τον ελληνικό νόμο 4001/2011 σε περιοχές χωρίς διμερή συμφωνία.
Η επίσημη ανακοίνωση του «υπουργείου Εξωτερικών» της Βεγγάζης είναι ιδιαίτερα καυστική:
«Το Υπουργείο Εξωτερικών και Διεθνούς Συνεργασίας της κυβέρνησης της Λιβύης εκφράζει την έντονη ανησυχία και αποδοκιμασία του για την πρόσφατη απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης, όπως δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2025/3335/C, 12 Ιουνίου 2025), να προκηρύξει διεθνή διαγωνισμό για την εξερεύνηση και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες περιοχές νοτίως της Κρήτης, τμήματα των οποίων εμπίπτουν σε αμφισβητούμενες ζώνες που διεκδικεί η Λιβύη.
Η Λιβύη επιβεβαιώνει το αδιαμφισβήτητο δικαίωμά της να εξερευνά και να αξιοποιεί τους φυσικούς της πόρους στις διεθνώς αναγνωρισμένες θαλάσσιες περιοχές της, σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982. Οποιαδήποτε μονομερής ενέργεια για την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων σε περιοχές που εμπίπτουν στη θαλάσσια δικαιοδοσία της Λιβύης, χωρίς την προηγούμενη συγκατάθεσή της, συνιστά παράνομη πράξη και παραβίαση του διεθνούς δικαίου.
Τέτοιες ενέργειες από την Ελλάδα κινδυνεύουν να κλιμακώσουν τις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, υπονομεύοντας τις προσπάθειες για περιφερειακή σταθερότητα και συνεργασία. Καλούμε την ελληνική κυβέρνηση να αναστείλει άμεσα κάθε διαδικασία σχετική με τον διαγωνισμό, να απέχει από μονομερείς ενέργειες που παραβιάζουν τα δικαιώματα της Λιβύης και να δεσμευτεί σε ειλικρινή διάλογο για την επίλυση των διαφορών με βάση το διεθνές δίκαιο.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Κλιμάκωση τρόμου στη Μ. Ανατολή! Ιρανικές Πυραυλικές επιθέσεις σείουν το Ισραήλ-Ερντογάν: Χωρίς επιστροφή ο πόλεμος πλέον
Η Λιβύη διατηρεί το δικαίωμα να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία της κυριαρχίας της και των φυσικών της πόρων, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.»
Η κλιμάκωση αυτή υπογραμμίζει την ευθραυστότητα των σχέσεων στην Ανατολική Μεσόγειο και θέτει την Ελλάδα ενώπιον ενός διπλωματικού και γεωπολιτικού σταυροδρομίου. Η ανάγκη για διάλογο και αποκλιμάκωση καθίσταται πιο επιτακτική από ποτέ, καθώς η περιοχή κινδυνεύει να βυθιστεί σε νέο κύκλο εντάσεων.
