Σειρά αρνητικών ρεκόρ σημειώνει η Ελλάδα στο «2020 EU Justice Scoreboard», τον πίνακα που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη Δικαιοσύνη.
Η αποτελεσματικότητα, η ποιότητα και η ανεξαρτησία είναι οι παράμετροι ενός αποτελεσματικού συστήματος Δικαιοσύνης, που σύμφωνα με σειρά σημαντικών μελετών, έχει ευεργετικό αντίκτυπο στην οικονομία μιας χώρας. Ωστόσο, η Ελλάδα δεν κατάφερε να προσφέρει στοιχεία για αρκετές κατηγορίες, ενώ διατήρησε αρνητικές πρωτιές και υψηλές θέσεις σε κατηγορίες, όπως ο χρόνος διεκπεραίωσης υποθέσεων αλλά και η αδυναμία διαχείρισης του συνόλου των υποθέσεων στις οποίες καλείται να ανταποκριθεί το δικαστικό σύστημα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μητροπολίτης Καλαβρύτων: Το τέλος της μονόφθαλμης δικαιοσύνης
Η Ελλάδα διαθέτει ακόμα τον υψηλότερο χρόνο διεκπεραίωσης υποθέσεων σε πρώτο βαθμό τόσο σε διοικητικές υποθέσεις όσο και σε αστικές και εμπορικές. Για το 2018 ο μέσος όρος ήταν περίπου 550 ημέρες καταγράφοντας αύξηση από το 2012, όπου ο μέσος όρος ήταν περίπου στις 450 ημέρες. Αντίστοιχα, η χώρα μας διατηρεί τον τρίτο χειρότερο μέσο όρο για την πλήρη ολοκλήρωση μια υπόθεσης, δηλαδή προκειμένου να περάσει από τα δικαστήρια και των τριών βαθμίδων. Ιδιαίτερα υψηλός παραμένει ο χρόνος για την επίλυση διοικητικών υποθέσεων ενώπιον διοικητικών δικαστηρίων. Για την ακρίβεια, παρά τη σημαντική μείωση από το 2012, όπου απαιτούνταν 1.500 ημέρες, ο αριθμός εκκρεμών υποθέσεων παραμένει από τους υψηλότερους στην Ε.Ε. για το 2018 με περίπου 600 ημέρες.
Τα δικαστήρια έχουν φρακάρει
Δραματική πρωτιά καταγράφει η χώρα, τουλάχιστον βάσει στοιχείων του 2012 αφού έκτοτε δεν παρείχε άλλα, στο αποκαλούμενο ποσοστό εκκαθάρισης, που δείχνει εάν ένα δικαστήριο μπορεί να διαχειριστεί τον όγκο υποθέσεων που εισέρχονται σε αυτό. Η Ελλάδα βρίσκεται στη χειρότερη θέση, χωρίς να έχει προσκομίσει νεότερα στοιχεία την τελευταία πενταετία, με ποσοστό περίπου 70%, που σημαίνει ότι τα δικαστήρια επιλύουν λιγότερες υποθέσεις από τον αριθμό εισερχόμενων περιπτώσεων.
Σημαντική μείωση εμφανίζεται στον αριθμό εκκρεμών αστικών και εμπορικών υποθέσεων της χώρας από το 2012 μέχρι το 2018, αν και ακόμη διατηρεί την τέταρτη χειρότερη επίδοση, ενώ υψηλός παραμένει και ο αριθμός των εκκρεμών υποθέσεων ενώπιον διοικητικών δικαστηρίων, που παρά την αξιοσημείωτη μείωση από το 2012, παραμένει με αρκετή διαφορά ο υψηλότερος στην Ε.Ε. (γράφημα 15). Την ίδια ώρα, η Ελλάδα διαθέτει έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς επίλυσης διοικητικών διαφορών, με την Κύπρο να βρίσκεται στην πρώτη θέση και την Ιταλία στην τρίτη.
Ποιότητα
Η φιλική προς τους πολίτες Δικαιοσύνη απαιτεί οι πληροφορίες σχετικά με το δικαστικό σύστημα να είναι εύκολα προσβάσιμες και προσαρμοσμένες σε συγκεκριμένες ομάδες της κοινωνίας που διαφορετικά θα είχαν δυσκολία στην πρόσβαση. Η Ελλάδα είναι μία από τις 4 χώρες (Κύπρος, Κροατία και Λουξεμβούργο) που δεν έχουν διαθέσιμες πληροφορίες για το δικαστικό σύστημα στο κοινό, ενώ Λιθουανία και Σλοβενία πρωτοπορούν.
Η ικανότητα ολοκλήρωσης συγκεκριμένων βημάτων στη δικαστική διαδικασία με ηλεκτρονικά μέσα αποτελεί σημαντικό μέρος της ποιότητας των συστημάτων Δικαιοσύνης, καθώς μπορεί να διευκολύνει την πρόσβαση και να μειώσει τις καθυστερήσεις και τα δικαστικά έξοδα. Σύμφωνα με σχετικό γράφημα, η Ελλάδα παρέχει από το 2018 μόνο τη δυνατότητα παρακολούθησης υποθέσεων με ηλεκτρονικά μέσα σε όλες τις διαδικασίες (γράφημα 27). Ταυτόχρονα, κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις σε ό,τι αφορά στην online πρόσβαση σε δικαστικές αποφάσεις από το κοινό (γράφημα 28), μαζί με την Κροατία και τη Φιλανδία, ενώ τις πρώτες θέσεις κατέχουν Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία.
Το κόστος προσφυγής αποτελεί βασικό παράγοντα για την πρόσβαση σε αυτή με την Ελλάδα να σημειώνει μια καλή επίδοση, αφού βρίσκεται στην τέταρτη θέση. Την ίδια στιγμή, η χώρα μας έχει αυξήσει σε μικρό βαθμό τις δαπάνες στη Δικαιοσύνη, ενώ μικρή αύξηση υπάρχει και στον αριθμό δικαστών, με την αναλογία των γυναικών να ανεβαίνει σημαντικά και τη χώρα μας να διατηρεί την πέμπτη θέση στην Ευρώπη. Διαρκώς αυξανόμενος είναι όμως και ο αριθμός δικηγόρων ανά κάτοικο, με την Ελλάδα να κατατάσσεται τρίτη στην Ευρωπαϊκή Ενωση με 400 δικηγόρους ανά 100.000 κατοίκους για το 2018.
