Πριν από 30 χρόνια (Νοέμβριος 1990) με Απόφαση της Βουλής συγκροτήθηκε η «Διακομματική κοινοβουλευτική επιτροπή για τη μελέτη των προβλημάτων των ακριτικών περιοχών της Θράκης και των νήσων του Ανατολικού Αιγαίου». Ήταν τότε, πράγματι, μία πρωτοπόρα πρωτοβουλία του πολιτικού μας κόσμου.
Στο Πόρισμά της (Φεβρουάριος1992), η Επιτροπή τόνιζε χαρακτηριστικά ότι, «απαιτείται όλοι οι Έλληνες, οι πολιτικοί φορείς, το εθνικό κοινοβούλιο, να ενστερνιστούμε τη θέση ότι η ανάπτυξη των κρίσιμων παραμεθορίων περιοχών της χώρας και ιδιαίτερα αυτών που βρίσκονται στο ανατολικό μας σύνορο, αποτελεί όρο εθνικής επιβίωσης».
Τον Ιούλιο του 2020 με Απόφαση της Βουλής συγκροτήθηκε μια νέα «Διακομματική κοινοβουλευτική επιτροπή για την ανάπτυξη της Θράκης», που φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει πιο συγκεκριμένα και αποκλειστικά «την ανάπτυξη της Θράκης».
Με αφορμή τις εργασίες της Επιτροπής και την επικείμενη έκδοση του πορίσματός της, εκθέτω τους προβληματισμούς μου σε θέματα που έχουν άμεση σχέση με αυτό που εδώ και χρόνια είναι το ζητούμενο, «η ανάπτυξη του λιμένα της Αλεξανδρούπολης».
***
Λιμάνι
Στη «γειτονιά» μας, στη Ραιδεστό (Tekirdag), στη Θάλασσα του Μαρμαρά, στο μέσον της διαδρομής Αλεξανδρούπολης – Κωνσταντινούπολης, όταν το 2010 στην πατρίδα μας άρχιζε η οικονομική κρίση και τα μνημόνια, η "Asyaport Liman SA" ξεκινούσε από το μηδέν την κατασκευή ενός σύγχρονου σταθμού εμπορευματοκιβωτίων (containers terminal), του ΑSYAPORT.
Το έργο αυτό, στο ξεκίνημα του αλλά και στη συνέχεια, για την καλύτερη και αποδοτική λειτουργία του χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (European Bank for Reconstruction and Development - EBRD) με ποσό που ξεπερνά τα 100.000.000 δολάρια μέσα από τέσσερα δάνεια. Το 4ο δάνειο, ύψους 12.000.000 δολαρίων δόθηκε στις αρχές του 2020.
Είχα δημοσιεύσει σχετικό άρθρο με τίτλο «Το ΑSYAPORT Ραιδεστού απειλεί το λιμάνι μας» γράφοντας μεταξύ άλλων ότι… η υπόθεση ΑSYAPORT φέρνει στο προσκήνιο και πάλι το λιμάνι μας… Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης που σαν άλλο «γεφύρι της Άρτας» επί είκοσι χρόνια φτιάχνεται και ακόμα γίνεται… ότι μήπως όταν αφυπνιστούμε και φτιάξουμε το λιμάνι μας – αν ποτέ το φτιάξουμε – θα ‘ναι αργά ; Μήπως θα μας έχουν «φάει» άλλοι στη στροφή και ας ξεκινήσαμε πρώτοι. το 1995. για την παράκαμψη των Στενών ; Δεν έχει κανένας ευθύνη γι αυτό ;
Αυτά έγραφα τότε…
Μάλιστα, είχα αναφέρει – τα επαναλαμβάνω και τώρα - μερικά από τα χαρακτηριστικά του ΑSYAPORT, μήπως και μας παραδειγματίσουν :
• Λειτουργεί αποκλειστικά ως «Conteiner terminal» σε έκταση 320.000 τετραγωνικών μέτρων.
• Έχει δυνατότητα διακίνησης ετησίως μέχρι και 2,5 εκατ. TEU.
• Δέχεται και τα μεγαλύτερα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων (Super Post Panamax Containers Ship) έχοντας βύθισμα 20 μ (υπόψη ότι το μεγαλύτερο Container ship του κόσμου έχει βύθισμα 16 μ. και μεταφορική ικανότητα 16.000 TEU. Τα μεγάλα πλοία δεν μπορούν να περάσουν τα Στενά του Βοσπόρου, καθώς αυτά εξυπηρετούν πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων χωρητικότητας μέχρι 6.500 TEU.
• Έχει ήδη συμφωνία με την MSC για διακίνηση 500.000 TEU ετησίως. Η Mediterranean Shipping Company (MSC) με έδρα τη Γενεύη, είναι παγκοσμίως η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων .
• Βρίσκεται δίπλα από την Ειδική Οικονομική Ζώνη (Ε.Ο.Ζ) Τσόρλου της Τουρκίας (περιοχή Ραιδεστού). Η ΕΟΖ Τσόρλου είναι ένα βιομηχανικό πάρκο έκτασης 2 εκατ. τ.μ., με 170 μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις που σε αρκετές περιπτώσεις είναι γραμμές παραγωγής μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών οι οποίες απολαμβάνουν ειδικό τελωνειακό και φορολογικό καθεστώς, καθώς για τον όγκο της παραγωγής τους, που εξάγεται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 85% εκτός της Τουρκίας, είναι εντελώς αφορολόγητες. Την ΕΟΖ Τσόρλου την επισκέφτηκαν με πρωτοβουλία του Economic Forum of Thrace πολλά σημαίνοντα πρόσωπα και από την Αλεξανδρούπολη.
• Διαθέτει σύστημα έλεγχου εμπορευματοκιβωτίων X-Ray.
• Συνδέεται με οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο και πρόκειται να λειτουργήσει και ως Κέντρο logistics εξασφαλίζοντας απασχόληση συνολικά σε 1.200 άτομα.
• Διαθέτει πιστοποίηση διαχείρισης ενέργειας ISO 50001
• Διαθέτει πιστοποίηση περιβαλλοντικής διαχείρισης ISO 14000
• Διαθέτει ηλεκτρικές γερανογέφυρες (E-RTG), που μειώνουν την κατανάλωση καυσίμων περίπου 95% ενώ μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας που χρησιμοποιείται στο λιμάνι παράγεται από τους ηλιακούς συλλέκτες.
• Τα ελαστικοφόρα οχήματά του χρησιμοποιούν υγροποιημένο φυσικό αέριο( LNG).
Πέρασαν άλλα δέκα (10) χρόνια από τότε, που το ΑSYAPORT μας χτυπούσε το καμπανάκι, και ακόμα δεν ξυπνήσαμε για την ανάπτυξη του δικού μας λιμένα. Είμαστε πάλι στο σημείο μηδέν. Τα τελευταία νέα είναι αποκαρδιωτικά καθώς μιλούν για νέα καθυστέρηση του διαγωνισμού εκ μέρους του ΤΑΙΠΕΔ.
Πλωτή εξέδρα φυσικού αερίου (FSRU)
Ένα ακόμα πρόσφατο γεγονός, στη γειτονιά μας, στον Κόλπο του Ξηρού (Σάρος), με κάνει να αναρωτιέμαι γιατί η περιβόητη ανάπτυξη στην περιοχή μας, είναι ακόμα άπιαστο όνειρο.
Τον Ιούλιο του 2020, η Botas, η κρατική εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου της Τουρκίας, ξεκίνησε διαγωνισμό για την κατασκευή ενός νέου, του δεύτερου, πλωτού σταθμού εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αεριού Floating Storage Regasification Unit (FSRU), στον Κόλπο του Ξηρού (Σάρος), με στόχο να λειτουργήσει μέσα στο 2022. Ενός, πανομοιότυπου με τον σχεδιαζόμενο από το 2010 στην Αλεξανδρούπολη, πλωτού Ανεξάρτητου Σταθμού Φυσικού Αερίου (ΑΣΦΑ).
Υπόψη ότι η Τουρκία, μέχρι σήμερα, διαθέτει δύο χερσαίους τερματικούς σταθμούς εισαγωγής ΥΦΑ (υγροποιημένου φυσικού αεριού). Στο Marmara με την επωνυμία «Ereglisi LNG Storage Facility» από το 1994 με δυνατότητα αποθήκευσης 255.000 m3. Στη Σμύρνη, με την επωνυμία «Izmir Aliaga LNG Terminal» από το 2006 με δυνατότητα αποθήκευσης 280.000 m3.
Επίσης, διαθέτει και ένα πλωτό σταθμό εισαγωγής ΥΦΑ, Floating Storage Regasification Unit (FSRU) από το 2016, στην περιοχή της Σμύρνης με την επωνυμία «ETKI LNG Terminal» με δυνατότητα αποθήκευσης 145.000 m3. Το αξιοσημείωτο εδώ είναι, ότι από την τελική επενδυτική απόφαση μέχρι την ολοκλήρωση και λειτουργία του, χρειάστηκαν μόνο επτά μήνες. Ο σταθμός αυτός, το 2018 ενισχύθηκε και με δεύτερο αποθηκευτικό χώρο χωρητικότητας 263.000 m3.
Κίνδυνοι για το FSRU Αλεξανδρούπολης
Δυο πρόσφατα γεγονότα, που είδαν το φως της δημοσιότητας, με κάνουν να ανησυχώ για το μέλλον του FSRU Αλεξανδρούπολης :
(Α). Ο Ρωσικός ενεργειακός γίγαντας Gazprom μέσω του αγωγού Turk Stream ήδη παρέχει φυσικό αέριο στη Σερβία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη μέσα από μια νέα διαδρομή που διασχίζει την Τουρκία και τη Βουλγαρία οπότε τώρα συνολικά έξι (6) ευρωπαϊκές χώρες εισάγουν ρωσικό φυσικό αέριο μέσω του αγωγού Turk Stream.
(Β). Η Gazprom και η Nord Stream 2 AG, μετά την ήττα του Ντόναλντ Τραμπ, η κυβέρνηση του οποίου αντιτάχθηκε σθεναρά στον αγωγό Nord Stream 2, εκτιμούν ότι ο αγωγός Nord Stream 2 θα λειτουργήσει μέσα στο 2021 και θα επωφεληθούν οι χώρες της Βαλτικής και της Ευρώπης και ιδιαίτερα η Γερμάνια στην οποία και καταλήγει.
***
Η Διακομματική Επιτροπή για την ανάπτυξη της Θράκης, καλό θα είναι να ασχοληθεί και με αυτά τα θέματα εκτός αν εκτιμά ότι αυτά δεν σηματοδοτούν την ανάπτυξη της Θράκης.
Αλεξανδρούπολη Ιανουάριος 2021
ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Υποναύαρχος Λ.Σ (ε.α)
