Ομιλία του Υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ στα εγκαίνια της Έκθεσης ιστορικών αρχείων, αφιερωμένη στην 190η επέτειο από την εγκαθίδρυση των διπλωματικών σχέσεων Ρωσίας-Ελλάδας.
Αναλυτικά η ομιλία:
Αξιότιμε κύριε Πρέσβη,
Αξιότιμοι συνάδελφοι, κυρίες και κύριοι,
Σήμερα εγκαινιάζουμε την έκθεση, η οποία είναι αφιερωμένη στην 190η επέτειο από την εγκαθίδρυση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ της Ρωσίας και της Ελλάδας. Το 1828, με την αναγνώριση της Ελλάδας, παρά την ισχυρή αντίδραση των εξωτερικών δυνάμεων, η χώρα μας προέβη σε ένα εξαιρετικά σημαντικό και σωστό βήμα.
Αυτό το γεγονός σηματοδότησε την κατ’ αρχήν καινούργια φάση στα μακραίωνα κοινά χρονικά των δύο λαών, τους οποίους συνδέει η πνευματική και πολιτιστική ενότητα. Ήταν από το Βυζάντιο που στο αρχαίο Κράτος των Ρως ήρθε ο χριστιανισμός, ο οποίος διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ρωσικής κρατικής οντότητας. Η Ορθόδοξη πίστη παραμένει ένας ισχυρός συνδετικός κρίκος για τους Ρώσους και τους Έλληνες εδώ και πάνω από μια χιλιετία.
Στην έκθεση, την οποία εγκαινιάζουμε σήμερα, παρουσιάζονται πάνω από 60 έγγραφα και φωτογραφίες από τα Αρχεία της εξωτερικής πολιτικής της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Πολλά από αυτά είναι μοναδικά. Ανάμεσά τους συμπεριλαμβάνεται η επιστολή Ελλήνων οπλαρχηγών προς τον Αυτοκράτορα Νικόλαο Α’ με παράκληση να στηρίξει τον αγώνα του Ελληνικού λαού και να τον συνδράμει για απόκτηση της Ανεξαρτησίας. Ανταποκρινόμενη σε αυτό το αίτημα η Ρωσία όχι μόνο υποστήριξε, ως θέση αρχής, την ίδρυση του κυρίαρχου και ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, αλλά και συνέβαλε πρακτικά στην επίτευξη αυτού του στόχου.
Ο απελευθερωτικός αγώνας των Ελλήνων έχει ιδιαίτερη σημασία για τους λαούς μας, η φιλία των οποίων επισφραγίστηκε με το αίμα των Ρώσων και των Ελλήνων μαχητών που από κοινού, κάτω από τις δυσκολότερες συνθήκες, πολεμούσαν με γνώμονα τον θρίαμβο των διηνεκών αξιών της αλήθειας και του δικαίου.
Η Ρωσία υπήρχε δεύτερη Πατρίδα για πολλούς Έλληνες, συμπεριλαμβανομένων όσων αποφάσισαν να συνδέσουν τη ζωή τους με τη διπλωματία ή τη στρατιωτική υπηρεσία. Στο ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών υπηρετούσαν καρποφόρα πολλοί απόδημοι Έλληνες. Περίπου 150 από αυτούς είχαν το βαθμό του πληρεξούσιου υπουργού ή ακόμα και του πρέσβη. Το κορυφαίο παράδειγμα αποτελεί ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο ρόλος και η θέση του οποίου στην ιστορία των χωρών μας είναι δύσκολο να υπερεκτιμηθεί. Το Ψήφισμα για την εκλογή του Ιωάννη Καποδίστρια ως επικεφαλής της Ελληνικής Κυβέρνησης εκτίθενται σήμερα εδώ.
Ένα μέρος της έκθεσης είναι αφιερωμένη στην Όλγα Κωνσταντίνοβνα Ρομάνοβα (Βασίλισσα των Ελλήνων Όλγα) – την εγγονή του Αυτοκράτορα Νικόλαου Α’ και τη σύζυγο του Βασιλιά της Ελλάδας Γεώργου Α’. Το φιλανθρωπικό της έργο τυγχάνει ευρείας αναγνώρισης και στα δύο κράτη. Υπήρξε μεταξύ των ιδρυτών του ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Με την ενεργό συμβολή της και με τα έξοδά της ιδρύθηκε το Ρωσικό στρατιωτικό-ναυτικό νοσοκομείο στον Πειραιά. Η Όλγα Κωνσταντίνοβνα συνέβαλε σημαντικά στη διατήρηση της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς, στην ίδρυση του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου στην Αθήνα και στον εμπλουτισμό της συλλογής του.
Στα δύσκολα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ήμασταν σύμμαχοι στον αγώνα κατά του ναζισμού. Στη Ρωσία πάντοτε εκτιμούσαν τη συμβολή των αγωνιστών της Ελληνικής Αντίστασης στη Μεγάλη Νίκη. Θυμόμασταν και θυμόμαστε το κατόρθωμα του Μανώλη Γλέζου και του Απόστολου Σάντα που κατέβασαν την χιτλερική σημαία από την Ακρόπολη. Θα ήθελα να εκφράσω την ειλικρινή ευγνωμοσύνη στους Έλληνες φίλους μας για την προσεγμένη στάση απέναντι στη μνήμη των Ρώσων και Σοβιετικών στρατιωτών που ενταφιάστηκαν στην ελληνική γη.
Αξιότιμοι κυρίες και κύριοι,
Η πνευματική ενότητα των λαών μας, οι δεσμοί συμπάθειας και συμπαράστασης που τους ενώνουν, η κοινή ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά αποτελούν ακλόνητο και αδιάβρωτο θεμέλιο της ρωσοελληνικής συνεργασίας. Οι περιστάσεις μπορεί να είναι διαφορετικές, αλλά εκτιμούμε βαθιά το γεγονός ότι οι σχέσεις μας, στη βάση τους, δεν υπόκεινται στις πιέσεις των έξωθεν δυνάμεων και παραμένουν σημαντική συνιστώσα της σταθερότητας και της ειρήνης στην Ευρώπη. Είμαστε έτοιμοι από κοινού να εδραιώσουμε περαιτέρω τη σκληραγωγημένη πολύπλευρη συνεργασία μεταξύ της Ρωσίας και της Ελλάδας, χωρίς να επηρεαζόμαστε από τους ευμετάβλητους πολιτικούς ανέμους. Ένα σημαντικό σημείο αναφοράς σε αυτές τις προσπάθειες αποτελεί το Σύμφωνο Φιλίας και Συνεργασίας που υπεγράφη πριν από 25 χρόνια.
Είμαι πεπεισμένος ότι η σημερινή έκθεση θα αποτελέσει χρήσιμη συμβολή στην ενίσχυση των ανθρωπιστικών ανταλλαγών μεταξύ των χωρών και των λαών μας.
Ευχαριστώ για την προσοχή σας.
