Νέες πρωτοφανείς δηλώσεις έλαβαν χώρα στην Τουρκία από τους συμβούλους του Ερντογάν. Προτάσεις για δημιουργία «Τουρκορωσικής Αυτοκρατορίας», κατηγορίες για απόπειρα οικονομικού πραξικοπήματος και άμεσες απειλές κατά των Αμερικανών, πρωταγωνιστούν στον παραλογισμό των Ερντογανικών, εν μέσω της αμερικανοτουρκικής κρίσης.
Η στάση των Τούρκων απέναντι στον οικονομικό-εμπορικό πόλεμο που βρίσκεται σε εξέλιξη επιδεικνύει πως η κατάσταση θα κλιμακωθεί κι άλλο και επιβεβαιώνει το γεγονός πως η πορεία της Τουρκίας, σε οικονομικό και διπλωματικό, επίπεδο εξαρτάται από τις σχέσεις με την Ρωσία. Ωστόσο, αναφορές σε κοινή Τουρκική και Ρωσική ''Αυτοκρατορία'' αποτελούν στοιχεία για το άγχος των Τούρκων και την αντιαμερικανική παράνοια και ''σκεπάζει'' την χώρα.
Την ίδια στιγμή, βρίσκεται σε εξέλιξη ένα ''τεστ αξιοπιστίας'' για τον Τούρκο υπουργό Οικονομικών και γαμπρό του Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, κατά το οποίο θα καθοριστεί η στάση των διεθνών επενδυτών απέναντι στην Τουρκία.
Το μέλλον της τουρκικής οικονομίας αλλά και της γεωπολιτικής της θέσης και ισχύς κρέμεται από μία κλωστή...
Ο γνωστός στο ελληνικό κοινό από τις εξωφρενικές δηλώσεις του, σύμβουλος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Γιγίτ Μπουλούτ, πρότεινε τη δημιουργία μιας «Τουρκορωσικής Αυτοκρατορίας».
Μιλώντας στον κρατικό τηλεοπτικό σταθμό TRT Haber, κάλεσε την Τουρκία να τα σπάσει με τις ΗΠΑ, να φύγει από την αμερικανική σφαίρα επιρροής και να προχωρήσει στην εγκαθίδρυση μιας «τουρκορωσικής» αυτοκρατορίας, όπως είπε.
«Είναι ανάγκη να επανεκτιμήσουμε τη σχέση μας με τη Δύση τα τελευταία 200 χρόνια. Συνήθισαν να μας δολαριοποιούν. Οι ρωσο-τουρκικές σχέσεις ξαναγράφονται και αυτές οι σχέσεις θα μπορούσαν να επεκταθούν τόσο μακριά όσο μέχρι την Ιαπωνία», είπε ο Γιγίτ Μπουλούτ, τον οποίο ο Νίκος Κοτζιάς έχει χαρακτηρίσει σε δημόσια δήλωσή του ως «έναν ανόητο».
«Δεν εγκαταλείψαμε ποτέ τη θέση μιας τουρκο-ρωσικής αυτοκρατορίας», είπε ο Μπουλούτ.
«Εάν το 1854 είχαμε πάει χέρι χέρι με τους Ρώσους, σήμερα οι λαοί στις ακτές της Νορμανδίας θα κυκλοφορούσαν με ρωσο-τουρκικά λεξικά», είπε, αναφερόμενος στον Κριμαϊκό Πόλεμο όπου η Ρωσία πολέμησε ενάντια σε μια συμμαχία Βρετανίας, Γαλλίας και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Επίσης ο Γιγίτ Μπουλούτ πρότεινε στους Τούρκους να μη χρησιμοποιούν τη μηχανή αναζήτησης της Google στο διαδίκτυο αλλά τη ρωσική Yandex.
Σύμβουλος Ερντογάν: «Οικονομικό πραξικόπημα» - Δεν θα ξεχάσουμε όσους ήταν εναντίον μας
Για απόπειρα «οικονομικού πραξικοπήματος» εναντίον της Τουρκίας έκανε λόγο ο διευθυντής επικοινωνίας του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Φαχρετίν Αλτούν, προειδοποιώντας ότι η Άγκυρα δεν θα ξεχάσει αυτούς που στράφηκαν εναντίον της.
«Αποτρέπουμε αυτήν την προσπάθεια οικονομικού πραξικοπήματος με την ηγεσία του προέδρου μας και την προνοητικότητα του τουρκικού έθνους. Σε αυτό το πλαίσιο, αυτό το ισχυρό έθνος δεν θα ξεχάσει εκείνους που ήταν μαζί του και όσους ήταν εναντίον του», τόνισε ο Αλτούν σε μήνυμά του στο Twitter.
Οι σχέσεις ΗΠΑ και Τουρκίας κλυδωνίστηκαν επικίνδυνα όταν ο Ντόναλντ Τραμπ επέβαλε κυρώσεις σε δύο υπουργούς του τουρκικού υπουργικού συμβουλίου, αφότου η Τουρκία αρνήθηκε να απελευθερώσει τον Αμερικανό πάστορα Άντριου Μπράνσον ο οποίος αντιμετωπίζει κατηγορίες για τρομοκρατία και κατασκοπεία.
Η ένταση κλιμακώθηκε όταν ο Τραμπ διπλασίασε τους δασμούς στον τουρκικό χάλυβα και το αλουμίνιο, με τον Ερντογάν να προχωρά σε αντίποινα.
Αρχικά, ο Τούρκος πρόεδρος κάλεσε σε μποϊκοτάζ αμερικανικών ηλεκτρονικών προϊόντων, μεταξύ των οποίων και των iPhone, ενώ στη συνέχεια αύξησε τους τελωνειακούς δασμούς σε εισαγόμενα προϊόντα αμερικανικής προέλευσης, περιλαμβανομένων επιβατικών οχημάτων, αλκοολούχων ποτών και ποικιλιών καπνού.
Συγκεκριμένα το διάταγμα αυξάνει τους δασμούς σε επιβατικά αυτοκίνητα κατά 120%, στα αλκοολούχα ποτά κατά 140% και στα φύλλα καπνού κατά 60%. Οι δασμοί αυξήθηκαν επίσης σε προϊόντα όπως είναι τα καλλυντικά και το ρύζι.
Χθες ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισε λάθος την απόφαση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να επιβάλει δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα ως αντίποινα στην αντίστοιχη του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, με αφορμή απελευθέρωση του πάστορα Μπράνσον.
«Η συμπεριφορά της Τουρκίας και του Ερντογάν για τον Μπράνσον ήταν εντελώς άδικη. Η απόφαση της Άγκυρας να προχωρήσει στην επιβολή δασμών (σσ. ως αντίποινα) είναι λυπηρή και βήμα προς τη λάθος κατεύθυνση», δήλωσε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Σάρα Σάντερς, αξιώνοντας εκ νέου αποφυλάκιση του πάστορα.
Περιμένοντας την «ένεση» 15 δισ. από το Κατάρ
Την ίδια στιγμή το ρόλο «διαιτητή» ανέλαβε ο εμίρης του Κατάρ σεΐχης Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι, ο οποίος υποσχέθηκε χθες ότι η χώρα του θα προχωρήσει σε απευθείας επενδύσεις ύψους 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Τουρκία.
Η κίνηση αυτή στοχεύει στη στήριξη της τουρκικής οικονομίας, που έχει αποδυναμωθεί εξαιτίας της πτώσης της τουρκικής λίρας με φόντο τη διπλωματική κρίση με τις ΗΠΑ και τις κυρώσεις σε βάρος της Άγκυρας.
Τα χρήματα θα διοχετευτούν στις τουρκικές χρηματοπιστωτικές αγορές και τις τράπεζες, σύμφωνα με μια κυβερνητική πηγή στο Reuters.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης του με τον Ερντογάν, ο εμίρης «διαβεβαίωσε ότι το Κατάρ θα εφαρμόσει σύντομα ένα πρόγραμμα επενδύσεων ύψους 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων προς την Τουρκία» τονίζεται στην ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας.
Τεστ αξιοπιστίας για τον Αλμπαϊράκ
Αντιμέτωπος με τεστ αξιοπιστίας βρίσκεται ο Τούρκος υπουργός Οικονομικών Μπεράτ Αλμπαϊράκ. Ο "εκλεκτός" του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πραγματοποιεί τηλεδιάσκεψη με διεθνείς επενδυτές προκειμένου να τους διαβεβαιώσει ότι οι φορείς χάραξης πολιτικής μπορούν να περιορίσουν τη χειρότερη κρίση που αντιμετωπίζει το νόμισμα της χώρας από το 2001.
Ο Αλμπαϊράκ, γαμπρός του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν, διορίστηκε υπουργός Οικονομικών πριν από περίπου ένα μήνα και είναι σχετικά άγνωστος στους διεθνείς επενδυτές, οι οποίοι φοβούνται ότι η τουρκική οικονομία γίνεται ολοένα και περισσότερο όμηρος της πολιτικής εμπλοκής.
Η λίρα έχει χάσει σχεδόν το 40% της αξίας της έναντι του δολαρίου φέτος, υποχωρώντας τη Δευτέρα στο χαμηλό επίπεδο ρεκόρ των 7,24 λιρών ανά δολάριο, εν μέρει εξαιτίας των συνεχών δηλώσεων του Ερντογάν υπέρ των χαμηλότερων επιτοκίων παρά τον αλματώδη πληθωρισμό. Η βουτιά της προκάλεσε φόβους για μετάδοση της κρίσης στις αναδυόμενες αγορές.
Η λίρα ενισχύθηκε κατά 3% σήμερα ενόψει της παρουσίασης του Αλμπαϊράκ, εν μέρει λόγω των μέτρων ρευστότητας που έλαβε η κεντρική τράπεζα για να σταθεροποιήσει το νόμισμα χωρίς να καταφύγει σε μία αύξηση των επιτοκίων.
Μέσα σε μερικούς μήνες αναβαθμίστηκε στο υπουργικό συμβούλιο ως υπουργός Ενέργειας. Τον Ιούλιο, αφού ο Ερντογάν επανεξελέγη με σαρωτικές, νέες εκτελεστικές εξουσίες, ο πρόεδρος του ανέθεσε το χαρτοφυλάκιο της οικονομίας.
Τούρκοι ακαδημαϊκοί και αρθογράφοι εφημερίδων που παραβρέθηκαν σε ενημέρωση του Αλμπαϊράκ τον Ιούλιο υποστηρίζουν ότι ο 40χρονος υπουργός έχει τα κατάλληλα προσόντα για να ηγηθεί της τουρκικής οικονομίας και είναι πρακτικός άνθρωπος και πρόθυμος να ακούσει αντίθετες γνώμες.
Οι διεθνείς επενδυτές, ωστόσο, φαίνονται λιγότερο πεπεισμένοι μέχρι στιγμής.
Η λίρα έχασε σχεδόν 3% μέσα στα πρώτα λεπτά από τον διορισμό του, με τους επενδυτές να ανησυχούν από την αποχώρηση του πρώην αντιπροέδρου της τουρκικής κυβέρνησης Μεχμέτ Σιμσέκ και του πρώην υπουργού Οικονομικών Νατσί Αγκμπάλ, δυο προσώπων που θεωρήθηκαν φιλικά διακείμενα προς τις αγορές σε μια χώρα που ακολουθεί ολοένα και πιο αντισυμβατικές οικονομικές πολιτικές.
«Το θέμα είναι ότι του λείπει αξιοπιστία», δήλωσε ο Πιοτρ Ματίς, αναλυτής αναδυόμενων αγορών στη Rabobank αναφορικά με τον Αλμπαϊράκ. «Η αγορά δεν θέλει να του δώσει το τεκμήριο της αμφιβολίας».
Οι επενδυτές πιθανόν να θέλουν να δουν περισσότερες λεπτομέρειες από τον Αλμπαϊράκ σε σχέση με όσα ανακοίνωσε την περασμένη Παρασκευή όταν περιέγραψε το νέο οικονομικό πλάνο της κυβέρνησης σε μια παρουσίαση powerpoint σε Τούρκους τραπεζίτες και επικεφαλής επιχειρήσεων.
Ο υπουργός υποσχέθηκε ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας, πιο αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία, διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και «βιώσιμη και υγιή ανάπτυξη». Ωστόσο, η έλλειψη λεπτομερειών ή ξεκάθαρης κατεύθυνσης δημιούργησαν ανησυχίες στις αγορές.
Στην παρουσίασή του «ασχολήθηκε με τα σωστά ζητήματα» αλλά και πάλι μιλούσε για τις μελλοντικές ενέργειες, δήλωσε ο Γκιγιόμ Τρεσκά, αναλυτής αναδυόμενων αγορών στην Credit Agricole. «Αλλά αυτό είναι πολύ μακρινό. Χρειαζόμαστε κάτι τώρα».
Ο Αλμπαϊράκ απηχούσε την εκτίμηση του Ερντογάν ότι η κρίση της λίρας είναι αποτέλεσμα «οικονομικού πολέμου».
Ωστόσο, αν και είναι λίγο γνωστός σε ξένους επενδυτές, έχει πραγματοποιήσει μια σειρά από συναντήσεις στην Τουρκία με παράγοντες του επιχειρηματικού κόσμου, με ακαδημαϊκούς και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών από τότε που έγινε υπουργός Οικονομικών.
Ο Κερέμ Αλκίν, καθηγητής Οικονομικών και αρθρογράφος στη φιλοκυβερνητική εφημερίδα Sabah, τον χαρακτηρίζει άνθρωπο «γεμάτο ενέργεια και ανοικτό σε κάθε είδους απόψεις», επικαλούμενος μια συνάντηση που είχε ο υπουργός με ομάδα ακαδημαϊκών στα τέλη Ιουλίου.
«Έκανε μόνο κάποια σύντομα εισαγωγικά σχόλια και κράταγε σημειώσεις ασταμάτητα για δυόμιση ώρες… Ήταν θετικός απέναντι στις απόψεις ανθρώπων που δεν ήταν κοντά στην κυβέρνηση», δήλωσε ο Αλκίν.
Στο πλαίσιο των συνταγματικών αλλαγών που τέθηκαν σε ισχύ μετά τις εκλογές καταργήθηκε η θέση του πρωθυπουργού, περιορίζοντας έτσι τον κύκλο επιρροής γύρω από τον Ερντογάν, που κυριαρχεί στην τουρκική πολιτική σκηνή εδώ και 15 χρόνια και έχει χαρακτηρίσει τα επιτόκια «μητέρα και πατέρα όλων των δεινών».
Την τελευταία φορά που η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας πραγματοποίησε έκτακτη συνεδρίαση για να αυξήσει τα επιτόκια, τον Μάιο, ήταν ο τότε πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ που έπεισε τον Ερντογάν για την ανάγκη δραστικών μέτρων, δήλωσαν πρόσωπα με γνώση του θέματος.
Το εάν ο Αλμπαϊράκ θα είναι πρόθυμος ή ικανός να κάνει το ίδιο είναι ένα ανοικτό ερώτημα για τους επενδυτές.
Ο Ερντάλ Σαγκλάμ, αρθρογράφος της εφημερίδας Hurriyet που παραβρέθηκε στην ενημέρωση του Ιουλίου από τον Αλμπαϊράκ, δήλωσε ότι ο τρόπος σκέψης του υπουργού είναι «πιο κοντά στην αγορά» απ’ ό,τι φαντάζονται πολλοί.
«Αλλά δεδομένης της θέσης του (ως γαμπρού του Ερντογάν), είναι δύσκολο να αξιολογηθεί πόσο περιθώριο έχει για ελιγμούς στο να εφαρμόσει αυτό που έχει στο μυαλό του», πρόσθεσε ο ίδιος.
