Ο Βαγγέλης Καζαντζόγλου δεν ήταν άλλος ένας καρατερίστας του εθνικού μας σινεμά, αλλά ένας σπουδαίος ηθοποιός που έγραφε καταπληκτικά στο πανί με τα τραχιά του χαρακτηριστικά και την υποκριτική του δεινότητα.
Δεν ήταν καθόλου τυχαίο πως τον είχε επιλέξει ο κορυφαίος σκηνοθέτης μας Θόδωρος Αγγελόπουλος για μια σειρά από αριστουργήματά του, αν και ο Καζάν δεν περιορίστηκε σε αυτούς τους ρόλους που άφησαν τη δική τους εποχή.
Στη μεγάλη του διαδρομή στον ελληνικό κινηματογράφο έπαιξε σε περισσότερες από 100 ταινίες και διακρίθηκε με το χαρακτηριστικό ταμπεραμέντο του σε ρόλους σκληρού και κακού. Από τον κατάσκοπο στον «Θίασο» του Αγγελόπουλου μέχρι και τον ταγματάρχη Παπαδόπουλο στον «Άνθρωπο με το γαρύφαλλο», ο Καζάν στοίχειωνε το πανί με την ηθοποιία του και έκλεβε συχνά την παράσταση ως το δυνατό ατού που ερχόταν από τα μετόπισθεν.
Ηθοποιός χαρακτήρων, ο ναυπλιώτης καλλιτέχνης άφησε τη σφραγίδα του στο θέατρο, το σινεμά και την τηλεόραση για μισό περίπου αιώνα και μέσω των διεθνών παραγωγών του Αγγελόπουλου έφτασε στα μεγαλύτερα φεστιβάλ του πλανήτη, έχοντας έτσι την ευκαιρία να τον γνωρίσει και το διεθνές κοινό.
Τεράστιος ηθοποιός και εξίσου μεγάλος άνθρωπος, ο Καζάν ήταν φυσιολάτρης και παθιασμένος ειρηνιστής, αφήνοντας το σημάδι του σε πολλά ακόμα και αλλότρια πράγματα. Ενεργότατος πολίτης, ήταν ιδιαιτέρως ευαισθητοποιημένος σε θέματα παγκόσμιας ειρήνης και προστασίας του περιβάλλοντος, λαμβάνοντας μέρος σε δεκάδες ειρηνοδρομίες και μαραθωνίους, αυτοπροσδιοριζόμενος ως «περιπατητής».
«Η μεγαλύτερη αξία για μένα είναι η ζωή, η φύση και η δημιουργία», συνήθιζε να λέει προσυπογράφοντας τους βασικούς πυλώνες της ζωής του. Δεν έχανε ευκαιρία να βρεθεί στην αγαπημένη του εξοχή και αντιμετώπιζε τόσο την τέχνη όσο και τη ζωή πολύ απλά και χαλαρά, «σαν το τρεχούμενο νερό, σαν τον ποταμό Ευρώτα», τον οποίο και υπεραγαπούσε.
Καταφρονούσε τη δόξα και την τρυφή και οι ειρηνοδρομίες του, αρχής γενομένης από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’80, τόσο στην Ελλάδα όσο και το εξωτερικό, πέρασαν στην Ιστορία.
Ο Βαγγέλης Καζάν, ο μεγάλος καρατερίστας, ο ενεργός πολίτης, ο καλλιτέχνης και ο παθιασμένος κήρυκας της ειρήνης άφησε παρακαταθήκη στον τόπο μας όχι μόνο τους ξεχωριστούς του ρόλους, αλλά και την κοινωνική συνείδηση με την οποία μαχόταν για την αλληλεγγύη των λαών και την οικολογία…
Πρώτα χρόνια
Ο Ευάγγελος Καζαντζόγλου γεννιέται το 1936 (ή 1938) στο Ναύπλιο μέσα σε φτωχή προσφυγική οικογένεια. Για την παιδική του ηλικία δεν είναι τίποτα γνωστό και θα τον ξαναβρούμε μετά το σχολείο να σπουδάζει υποκριτική στη Δραματική Σχολή του Κωστή Μιχαηλίδη.
Στο σανίδι ανεβαίνει ως σπουδαστής ακόμα, καθώς ήδη από το 1955 περιλαμβάνεται στον θίασο που ανεβάζει τον «Μάκβεθ». Η πρώτη του επαγγελματική εμφάνιση έρχεται το 1959 με τον θίασο της Μαίρης Αρώνη στη «Μαντώ Μαυρογένους». Τον Ιανουάριο του 1960 παίρνει μέρος στον σεξπιρικό «Ριχάρδο τον Γ’» που ανεβάζει για λογαριασμό του Εθνικού Θεάτρου ο Αλέξης Μινωτής και παίρνει τις πρώτες καλές κριτικές.
Ο Καζάν βρήκε αμέσως τη θέση του στο ελληνικό θέατρο και η επόμενη δεκαετία του ανήκει υποκριτικά. Συνεργάζεται με τον θίασο των Ηνωμένων Καλλιτεχνών της Νέας Ιωνίας, επιστρέφει στο Εθνικό Θέατρο και μετά παίζει για λογαριασμό όλων, από τους θιάσους του Δημήτρη Παπαμιχαήλ, της Έλλης Λαμπέτη, του Σπύρου Ευαγγελάτου και της Άννας Συνοδινού μέχρι το Θέατρο Νέας Ιωνίας και το Θέατρο Τέχνης.
Το όνομά του θα γίνει ευρύτερα γνωστό μέσα από τις θρυλικές για τα ελληνικά δεδομένα παραστάσεις του Θεάτρου Τέχνης και μέσα σε λίγα χρόνια θα γίνει ένας από τους καταξιωμένους θεατράνθρωπους της χώρας μας. Όσο τον κέρδιζε όμως ο κινηματογράφος, τόσο πιο σποραδικά εμφανιζόταν στο σανίδι. Η τελευταία του εμφάνιση στο θέατρο θα λάβει χώρα το 1972, στους «Μουσικούς» του Σκούρτη, όπου καθηλώνει το αθηναϊκό κοινό ως Πάντζο. Το 1978 θα επιστρέψει για μια σεζόν στο θέατρο, καθώς τώρα το σινεμά, που τόσο λατρεύει, του τρώει όλο τον χρόνο…
Ο κινηματογραφικός Καζάν
Παρά το γεγονός ότι το κινηματογραφικό του ντεμπούτο θα έρθει ιδιαιτέρως νωρίς, μιας και το 1953 περιλαμβάνεται στο καστ του αντιστασιακού δράματος του Σταύρου Χατζόπουλου «Από έξι μείναμε δύο», η καριέρα του στο πανί θα αρχίσει ουσιαστικά μια δεκαετία αργότερα.
Αφού περάσει και από μερικούς ακόμα μικρούς ρόλους στα φιλμ «Ο άχρηστος της κοινωνίας» (1956), «Η λίμνη των στεναγμών» (1959) και «Το κατρακύλισμα στο βούρκο» (1962), το κοινό θα τον μάθει ουσιαστικά το 1963 στους «Τουρίστες». Θα τον μάθουν όμως και οι παραγωγοί κι έτσι μόλις την επόμενη χρονιά θα εμφανιστεί σε όχι λιγότερες από 10 ταινίες!
Ως το 1972, που θα τον ανακαλύψει ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, έχει ήδη προλάβει να παίξει σε καμιά πενηνταριά ταινίες(!) και τον αναγνωρίζουν πια όλοι. Από τα φιλμ «Γάμος αλά ελληνικά», «Κάθε λιμάνι και καημός», «Ματωμένη γη» και «Ορατότης μηδέν» μέχρι τις ταινίες «Απαγωγή», «Η σοφερίνα», «Τζένη Τζένη» και «Η Οδύσσεια ενός ξεριζωμένου», ο Καζάν ήταν ήδη ο σκληρός του πανιού που περίμεναν οι παραγωγές για να συμπεριλάβουν στο καστ τους.
Το 1972 θα τον επιλέξει ο Αγγελόπουλος για τις μοναδικές «Μέρες του '36», δείχνοντας στο πανί έναν τελείως άλλο Καζάν. Τρία χρόνια αργότερα, θα παίξει στο αγγελοπουλικό αριστούργημα «Ο Θίασος» και θα τιμηθεί για την ερμηνεία του στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης.
Με τον Θόδωρο θα ξανασυνεργαστεί στους «κυνηγούς» (1977), το «Τοπίο στην ομίχλη» (1988) και «Το βλέμμα του Οδυσσέα» (1995), εμφανιζόμενος έτσι στις οθόνες των μεγαλύτερων φεστιβάλ της οικουμένης.
Την ίδια ώρα, θα παίξει και σε πολλές ακόμα σημαντικές ελληνικές παραγωγές, όπως τις «Κελί μηδέν» (1975), «Υπόθεση Πολκ» (1978), «Καγγελόπορτα» (1978), «Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο» (1980) και «Το τραγούδι της επιστροφής» (1983). Τελευταία του ταινία ήταν το «Παραλάβατε διορισμόν» το 1996.
Ταυτοχρόνως, παίρνει μέρος σε πλήθος ταινιών μικρού μήκους και κοσμεί για πολλά χρόνια και τη μικρή οθόνη, συμμετέχοντας σε πάμπολλες σειρές. Αναφέρουμε ενδεικτικά τα σίριαλ «Χατζημανουήλ», «Η αγάπη της γάτας», «Επισκέπτης της ομίχλης», «Κάμπινγκ», «Οι τρεις σωματοφύλακες» και «Ανατομία ενός εγκλήματος».
Πέρα από τα περισσότερα από 20 σίριαλ που έπαιξε, εμφανίστηκε στο τηλεοπτικό θέατρο αλλά και σε ραδιοφωνικές εκπομπές…
Προσωπική ζωή και τελευταία χρόνια
Πέρα από την ηθοποιία, ο Καζάν είχε ασχοληθεί ιδιαιτέρως και με τον στίβο, αφήνοντας κληρονομιά τις περίφημες ειρηνοδρομίες του. Ειλικρινής υπηρέτης του φιλειρηνικού κινήματος, διένυσε χιλιόμετρα και χιλιόμετρα για την αλληλεγγύη των λαών κάνοντας κάλεσμα στα νιάτα να φτιάξουν έναν καλύτερο κόσμο.
Ο αγαπημένος ηθοποιός ήταν πρωτίστως, όπως έλεγε, ένας συνειδητοποιημένος πολίτης, σταθερά προσανατολισμένος στα ιδεώδη της ειρήνης και της οικολογίας. Μαραθωνοδρόμος φοβερός, ήταν εξάλλου ο μόνος ηθοποιός που έγινε ποτέ μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ελληνικής ομοσπονδίας κλασικού αθλητισμού (ΣΕΓΑΣ).
Στην προσωπική του ζωή, ήταν παντρεμένος και πατέρας δύο παιδιών. Τα τελευταία του χρόνια τα πέρασε μακριά από τις κάμερες και πολλοί τον έβλεπαν να κουβαλά νερό για να ποτίζει τα δέντρα που διψούσαν στον δήμο του Κορυδαλλού. Τις ειρηνοδρομίες του δεν τις σταμάτησε ποτέ, παρά την ηλικία του.
Ο Βαγγέλης Καζάν έφυγε από τον κόσμο στις 10 Μαρτίου 2008 χτυπημένος από την επάρατο. Θα τον θυμόμαστε πάντα για τους αξέχαστους ρόλους του αλλά και την προσήλωσή του στα ιδανικά της παγκόσμιας ειρήνης. Αλλά και ως δρομέα μεγάλων αποστάσεων φυσικά!
