Τι συμβαίνει στο σώμα μας όταν πεθαίνουμε; Ένας γιατρός σε κέντρο ανακουφιστικής φροντίδας που επιβλέπει τη φροντίδα ασθενών σε τελικό στάδιο και στις τελευταίες τους στιγμές περιγράφει με λεπτομέρεια όλα τα στάδια που περνά ο οργανισμός.
Η διαδικασία του θανάτου
Ο θάνατος συνήθως συμβαίνει όταν η καρδιά του ασθενούς σταματά να χτυπά, έχει σταματήσει να αναπνέει και έχει χάσει τις αισθήσεις του. Ωστόσο, όπως εξηγεί η Δρ. Sarah Holmes, επικεφαλής ιατρός στο Marie Curie UK, υπάρχουν μια σειρά από πράγματα που συμβαίνουν τις ώρες και τις ημέρες πριν από το θάνατο κάποιου και που υποδηλώνουν ότι ο θάνατος πλησιάζει.
«Καθώς το σώμα επιβραδύνεται, οι άνθρωποι νιώθουν πιο κουρασμένοι και κοιμούνται περισσότερο. Τρώνε και πίνουν λιγότερο, καθώς το πεπτικό σύστημα αρχίζει να σταματά να λειτουργεί», αναφέρει η Δρ. Holmes. Κατά τη διάρκεια αυτής της «μεταβατικής φάσης», οι ασθενείς μπορεί να χρειάζονται περισσότερη βοήθεια στις καθημερινές τους δραστηριότητες και να δυσκολεύονται να ακολουθήσουν μια συζήτηση, καθώς η κόπωση τους καταβάλλει.
Σε ασθενείς με εκφυλιστικές ασθένειες, όπως η άνοια ή η νόσος Πάρκινσον, αυτό το στάδιο μπορεί να μην είναι τόσο εμφανές, καθώς τα συμπτώματα συνδέονται ήδη με την ασθένειά τους.
Οι αλλαγές του σώματος
Λόγω της μειωμένης όρεξης, οι ασθενείς συχνά εισέρχονται σε κατάσταση κέτωσης, όπου το σώμα καίει λίπος αντί για γλυκόζη για ενέργεια, οδηγώντας σε σημαντική απώλεια βάρους. Όλα αυτά τα συμπτώματα επιδεινώνονται σταδιακά μέχρι τις τελευταίες στιγμές, όταν η αναπνοή γίνεται ακανόνιστη, η κυκλοφορία του αίματος επιβραδύνεται και ο καρδιακός παλμός σταματά.
Περίπου το ένα τρίτο των ασθενών βιώνει μια «ανάκαμψη» λίγο πριν τον θάνατο, μια ξαφνική, σύντομη έκρηξη διανοητικής διαύγειας. Για λίγα λεπτά, ώρες ή μερικές φορές ημέρες, επιστρέφουν στο «φυσιολογικό» τους εαυτό, εμφανίζοντας σημάδια ανάκαμψης. Οι λόγοι γι’ αυτό δεν είναι πλήρως κατανοητοί, αλλά έχει παρατηρηθεί ότι ο εγκέφαλος συνεχίζει να λειτουργεί για λίγο μετά την καρδιακή ανακοπή, με σποραδικές εκρήξεις δραστηριότητας ακόμη και μετά από μία ώρα χωρίς οξυγόνο.
Η τελευταία αναπνοή
Το τελικό στάδιο χαρακτηρίζεται από μια ιδιαίτερη αλλαγή στην αναπνοή, γνωστή ως αναπνοή Cheyne-Stokes: ο ασθενής κάνει σειρές γρήγορων αναπνοών, ακολουθούμενες από μακρά διαστήματα χωρίς αναπνοή, σαν να έχει ήδη πάρει την τελευταία του ανάσα. Τελικά, η αναπνοή και ο καρδιακός παλμός σταματούν, ακολουθούμενοι από τον εγκέφαλο. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η διαδικασία είναι ήρεμη, και οι άνθρωποι φεύγουν χωρίς πόνο.
Η σημασία της ανακουφιστικής φροντίδας
«Συχνά υπενθυμίζω στις οικογένειες ότι η ανακουφιστική φροντίδα αφορά τη ζωή, όχι τον θάνατο. Ο θάνατος είναι σύντομος. Όπως η γέννηση, έτσι και η πράξη του να αφήνεις τον κόσμο είναι στιγμιαία», λέει η Δρ. Holmes.
Η προετοιμασία για τον θάνατο, μέσω συζητήσεων με αγαπημένους και συλλογισμού για το τέλος της ζωής, μειώνει το φόβο. Η ανακουφιστική φροντίδα βοηθά να γίνουν τακτοποιήσεις, να εκφραστούν συναισθήματα και να ζήσει κανείς πλήρως μέχρι το τέλος: να πει ό,τι θέλει, να κάνει ό,τι έχει σημασία για εκείνον.
«Είναι πιο δύσκολο όταν υπάρχουν ανεπίλυτα συναισθήματα ή εκκρεμείς υποθέσεις. Μερικοί άνθρωποι είναι γαλήνιοι, ενώ άλλοι αγωνίζονται να το ξεπεράσουν», καταλήγει η Δρ. Holmes.
Τι λένε οι μελέτες
Εδώ και χρόνια, μελέτες έχουν δείξει ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος συνεχίζει να λειτουργεί κανονικά για ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα μετά την καρδιακή ανακοπή. Η έρευνα έχει επίσης αποκαλύψει ότι ο εγκέφαλος μπορεί να συνεχίσει να παρουσιάζει σποραδικές εκρήξεις δραστηριότητας ακόμη και μετά από μία ώρα χωρίς οξυγόνο, κατά τη διάρκεια της ανάνηψης.
Τέτοιες ανακαλύψεις έχουν οδηγήσει ορισμένους γιατρούς να ζητήσουν την αναθεώρηση της καθιερωμένης πρακτικής που ορίζει ότι οι άνθρωποι πρέπει να κηρύσσονται νεκροί μετά από τρία έως πέντε λεπτά στέρησης οξυγόνου στον εγκέφαλο, καθώς αυτοί οι ασθενείς θα μπορούσαν θεωρητικά να επανέλθουν μέσω της ανάνηψης.
Πηγή: ygeiamou.gr
