Μια νέα αιματολογική εξέταση που μπορεί να ανιχνεύσει περισσότερους από 50 τύπους καρκίνου δείχνει να ανοίγει τον δρόμο για ταχύτερη και πιο αποτελεσματική διάγνωση, σύμφωνα με νέα μελέτη που παρουσιάστηκε στη Βόρεια Αμερική.
Τα αποτελέσματα, σύμφωνα με το BBC, δείχνουν ότι το τεστ Galleri, που ανέπτυξε η αμερικανική φαρμακευτική εταιρεία Grail, εντόπισε ένα ευρύ φάσμα καρκίνων — τα τρία τέταρτα εκ των οποίων δεν διαθέτουν καθόλου προγράμματα προληπτικού ελέγχου.
Πάνω από τους μισούς εντοπίστηκαν σε πρώιμο στάδιο, όταν η θεραπεία είναι ευκολότερη και οι πιθανότητες ίασης σημαντικά αυξημένες.
Η εξέταση λειτουργεί ανιχνεύοντας θραύσματα καρκινικού DNA που έχουν αποκοπεί από τον όγκο και κυκλοφορούν στο αίμα. Η μέθοδος δοκιμάζεται ήδη και από το NHS στη Βρετανία.
Η μελέτη
Στη μελέτη συμμετείχαν 25.000 ενήλικες από τις ΗΠΑ και τον Καναδά, με σχεδόν 1 στους 100 να λαμβάνει θετικό αποτέλεσμα. Σε ποσοστό 62% των περιπτώσεων, ο καρκίνος επιβεβαιώθηκε αργότερα.
Ο επικεφαλής της έρευνας, Δρ Nima Nabavizadeh του Πανεπιστημίου Υγείας και Επιστήμης του Όρεγκον, δήλωσε ότι τα δεδομένα μπορούν να «αλλάξουν ριζικά» τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζεται ο προσυμπτωματικός έλεγχος για τον καρκίνο.
Το τεστ απέκλεισε σωστά την παρουσία καρκίνου σε περισσότερο από το 99% των ατόμων με αρνητικό αποτέλεσμα, ενώ όταν συνδυάστηκε με τις ήδη υπάρχουσες εξετάσεις (μαστού, παχέος εντέρου και τραχήλου της μήτρας) πολλαπλασίασε επί επτά τον συνολικό αριθμό των διαγνώσεων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τρεις στους τέσσερις καρκίνους που εντοπίστηκαν αφορούσαν μορφές χωρίς προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου – όπως καρκίνο των ωοθηκών, του ήπατος, του στομάχου, της ουροδόχου κύστης και του παγκρέατος. Το Galleri εντόπισε σωστά την προέλευση του καρκίνου σε 9 στις 10 περιπτώσεις.
Ωστόσο, επιστήμονες που δεν συμμετείχαν στη μελέτη υπογραμμίζουν ότι απαιτείται περισσότερη έρευνα για να διαπιστωθεί αν η μέθοδος μειώνει πράγματι τη θνησιμότητα.
Η καθηγήτρια Clare Turnbull από το Ινστιτούτο Έρευνας για τον Καρκίνο του Λονδίνου τόνισε πως «μόνο οι τυχαιοποιημένες μελέτες με τη θνησιμότητα ως τελικό δείκτη μπορούν να δείξουν αν η έγκαιρη ανίχνευση μεταφράζεται σε πραγματικά οφέλη».
Εν αναμονή των επίσημων αποτελεσμάτων
Τα πρώτα επίσημα αποτελέσματα θα παρουσιαστούν στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ογκολογίας στο Βερολίνο, ενώ τα πλήρη δεδομένα θα δημοσιευθούν μέσα στο 2026, μετά την ολοκλήρωση της μεγάλης δοκιμής του NHS σε 140.000 άτομα στην Αγγλία.
Αν οι ενδείξεις επιβεβαιωθούν, το βρετανικό σύστημα υγείας σχεδιάζει να επεκτείνει το πρόγραμμα σε ακόμη ένα εκατομμύριο πολίτες. Όπως σημείωσε ο Sir Harpal Kumar, επικεφαλής του τμήματος βιοφαρμακευτικής της Grail, «οι περισσότεροι άνθρωποι πεθαίνουν από καρκίνο επειδή τον ανακαλύπτουμε πολύ αργά.
Ο στόχος μας είναι να αλλάξουμε αυτό – να τον εντοπίζουμε νωρίς, όταν οι θεραπείες είναι πιο αποτελεσματικές και συχνά ιάσιμες».
Παρά τις ελπίδες που γεννά, ειδικοί από το Cancer Research UK προειδοποιούν για τον κίνδυνο υπερδιάγνωσης και τονίζουν ότι ο Εθνικός Οργανισμός Προληπτικού Ελέγχου θα πρέπει να αξιολογήσει προσεκτικά τα στοιχεία πριν η εξέταση ενταχθεί επισήμως στα προγράμματα του NHS.
