"Ήταν μια πόλη που όλο και περισσότερο απλωνόταν έξω από τα τείχη της Παλιάς Πόλης και μια πόλη που είχε έναν μικτό και ανακατεμένο πολυθρησκευτικό πληθυσμό. Μια πόλη με τόσες διαιρέσεις εντός των θρησκειών όσες και μεταξύ τους. Μια ιερή πόλη, αλλά σε καμία περίπτωση δεν ήταν απόλυτα ευσεβής", γράφει ο Γκράχαμ Άντισον για την Ιερουσαλήμ στις αρχές της δεκαετίας του 1900, στην περιγραφή της προσπάθειας της Αποστολής Πάρκερ να ανακαλύψει την Κιβωτό της Διαθήκης στο βιβλίο του Raiders of the Hidden Ark (Οι Κυνηγοί της Κρυμμένης Κιβωτού).
Διαρκής κληρονομιά
Μέσα σε αυτό το τεταμένο, ενίοτε διεφθαρμένο και διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, μια ιδιόμορφη ομάδα δωροδόκησε κρυφά την αποστολή για την αποκάλυψη της Κιβωτού και απελευθέρωσε μια τεράστια αλυσίδα επιπτώσεων. Αν και η αποστολή διήρκεσε μόνο τρία χρόνια, ο Addison ρίχνει φως στη διαρκή κληρονομιά της και στους παράγοντες που έκαναν την αποστολή να πιστέψει ότι θα πετύχει την αποκάλυψη του ιερού κειμηλίου ηλικίας 3.000 ετών.
Η τελευταία γνωστή θέση της Κιβωτού της Διαθήκης ήταν στα Άγια των Αγίων του Πρώτου Ναού. Ωστόσο, μετά την καταστροφή του Ναού το 586 π.Χ., εξαφανίστηκε.
Ο Φινλανδός μελετητής Valter Henrik Juvelius ισχυρίστηκε ότι αποκωδικοποίησε αριθμητικούς κώδικες στη Βίβλο που υποδεικνύουν ότι η Κιβωτός ήταν κρυμμένη στη διασταύρωση των υδροσήραγγων και του καναλιού που κάποτε μετέφερε το αίμα από τη θυσία στο Ναό.
Ο Juvelius έπεισε με επιτυχία ορισμένους Βρετανούς αριστοκράτες, μεταξύ των οποίων ο Montague Parker, να ξεκινήσουν μια αρχαιολογική αναζήτηση για τον εντοπισμό της Κιβωτού. Πολλοί από αυτούς, παρατηρεί ο Άντισον, είχαν βαρεθεί και "προσπαθούσαν να κάνουν κάτι με τη ζωή τους". Γι' αυτούς, η αποστολή ήταν "μια εξωτική περιπέτεια για να γεμίσουν τον χρόνο τους. Είχε στοιχεία ρίσκου και κινδύνου. Ήταν κάτι διαφορετικό".
Δωροδοκία, νυχτερινό σκάψιμο και απόδραση
Τα μέλη της αποστολής δεν ήταν αρχαιολόγοι και δεν μπήκαν στον κόπο να ερευνήσουν προηγούμενες ανασκαφές στην περιοχή ή να καταγράψουν τις δικές τους ανασκαφές. Επιπλέον, τα στοιχεία δείχνουν ότι δωροδόκησαν τις οθωμανικές αρχές για να επιτρέψουν τις ανασκαφές- ο Βρετανός πρεσβευτής στην Κωνσταντινούπολη έγραψε: "Υποψιάζομαι ότι πολλοί άνθρωποι πάχυναν από την επιχείρηση".
Παρ' όλα αυτά, τα μέλη της αποστολής προχώρησαν σε ανασκαφές από τη σημερινή Πόλη του Δαβίδ στις σήραγγες και τα φρεάτια νερού της αρχαίας Ιερουσαλήμ, αποστραγγίζοντας πλήρως τη σήραγγα του Σιλωάμ, εκτρέποντας νερό από την πηγή Γκιχόν και άλλες διόδους και αναζητώντας μια πρώην βυθισμένη μυστική είσοδο. Δεν βρήκαν τίποτα, εκτός από κάποια κεραμικά, ένα κομμάτι ιωνικού κίονα, παλιές λάμπες, ρωμαϊκά βλήματα και νομίσματα και μια αρχαία τουαλέτα.
Παρόλο που απαγορευόταν να σκάβουν μέσα στο Όρος του Ναού, ο Πάρκερ κατάφερε τελικά να δωροδοκήσει τις αρχές για να επιτρέψουν στην αποστολή να το κάνει.
Τα μέλη της αποστολής έσκαβαν για εννέα νύχτες πριν ανακαλυφθούν, την ώρα που οι εχθροπραξίες μεταξύ των θρησκειών στην Ιερουσαλήμ ήταν στα ύψη λόγω του Πάσχα, και των μουσουλμανικών εορτασμών του Nabi Musa. Ακολούθησε χάος, με τοπική αναταραχή, διαδηλώσεις και τη σύλληψη των φρουρών του Όρους του Ναού και του μεσάζοντα της αποστολής- τα υπόλοιπα μέλη εγκατέλειψαν την Ιερουσαλήμ.
Αυτό το περιστατικό άφησε ανεξίτηλο σημάδι στον μουσουλμανικό πληθυσμό της Ιερουσαλήμ, ενθαρρύνοντας, όπως το περιγράφει ο Addison, "μια αίσθηση παλαιστινιακής ταυτότητας, με επίκεντρο την Ιερουσαλήμ και το Χαράμ αλ-Σαρίφ". Υποστηρίζει ότι το σκάνδαλο βοήθησε να συγκεντρωθούν οι μουσουλμάνοι κάτω από ένα ενιαίο μέτωπο για την υπεράσπιση του al-Haram al-Sharif σε μια "αναδυόμενη αίσθηση παλαιστινιακού εθνικισμού".
Ο εβραϊκός πληθυσμός ένιωθε επίσης να απειλείται από την επέμβαση της Αποστολής Πάρκερ, προσλαμβάνοντας τότε τον βαρόνο ντε Ρότσιλντ για να επενδύσει σε παράλληλες ανασκαφές και να διασφαλίσει ότι τα εβραϊκά κειμήλια δεν θα έπεφταν σε χριστιανικά χέρια.
Εβδομήντα χρόνια αργότερα, ο ραβίνος Shlomo Goren και ο ραβίνος Yehuda Getz, ο ραβίνος του Δυτικού Τείχους, επανέλαβαν το κόλπο της αποστολής, σκάβοντας κρυφά κάτω από το Όρος του Ναού, μέχρι που ανακαλύφθηκαν και αυτοί.
Ενώ η αποστολή μπορεί να προκάλεσε μεγάλη οργή, παρείχε επίσης μια υπηρεσία στον τοπικό πληθυσμό, απασχολώντας εκατοντάδες στο έργο και φιλτράροντας το νερό στο πηγάδι της Παρθένου και στη λίμνη του Σιλωάμ, αφού πρώτα αποστράγγισε και καθάρισε την περιοχή. Ανακατασκεύασαν ακόμη και σκαλοπάτια για την καλύτερη πρόσβαση στην πηγή.
Οι σήραγγες που έσκαψε η αποστολή Parker χαρτογραφήθηκαν σχολαστικά από τον πατέρα Vincent, έναν Γάλλο αρχαιολόγο και μοναχό, και αποτέλεσαν τους πυλώνες για τις μελλοντικές αρχαιολογικές ανασκαφές στην περιοχή για τον επόμενο αιώνα.
Η "κατάρα" της αποστολής
Πιο συγκεκριμένα, το 1995, οι Ισραηλινοί αρχαιολόγοι Ronny Reich και Eli Shukron συνέχισαν να σκάβουν στις ίδιες σήραγγες και φρεάτια νερού, ανοίγοντάς τες τελικά στο κοινό στην πόλη του Δαβίδ.
"Το ότι αυτοί οι επισκέπτες περπατούν μέσα από τη σήραγγα Siloam και βλέπουν το σύστημα των φρεατίων Warren είναι άμεση κληρονομιά της εργασίας που πραγματοποίησε η αποστολή Parker", γράφει ο Addison.
Η κληρονομιά των ίδιων των μελών της αποστολής ήταν ίσως λιγότερο τυχερή.
"Μέσα σε λίγα χρόνια, τρεις ήταν νεκροί, ένας τρελός, δύο χρεοκόπησαν, ένας χώρισε και ένας άλλος απελάθηκε", σημειώνει ο Addison. Όσο για τον Juvelius, συνέχισε να αποκρυπτογραφεί πρόσθετα κρυπτογραφήματα που δεν ωφέλησαν ποτέ σε καμία ανακάλυψη μέχρι το τέλος της ζωής του.
Ενώ η αφήγηση της εκστρατείας Πάρκερ είναι από μόνη της μάλλον εκκεντρική, η αφήγηση του Άντισον δεν υπολείπεται από περαιτέρω παράξενες ιστορίες, θεωρίες της Κιβωτού, ανέκδοτα και αποσπάσματα από διάσημους συγγραφείς της εποχής που αναφέρονται σε μέλη ή γεγονότα σχετικά με την εκστρατεία.
Το αν η Κιβωτός είναι κρυμμένη κάτω από την Ιερουσαλήμ είναι άγνωστο. Ωστόσο, η πεποίθηση ότι είναι κρυμμένη και διατηρείται κάτω από την πόλη εδώ και 3.000 χρόνια έδωσε το έναυσμα για μια αποστολή τόσο παράξενη, που προσέλκυσε την προσοχή του κόσμου και προκάλεσε ένα κυματισμό του οποίου ο απόηχος είναι αισθητός ακόμη και σήμερα.
