Η εικόνα των συναλλαγών στην Ελλάδα αλλάζει με ταχείς ρυθμούς και οι εταιρείες που διαχειρίζονται πληρωμές με κάρτες προωθούν πλέον ένα σχέδιο που αναμένεται να φέρει νέα πραγματικότητα στην καθημερινότητα των πολιτών. Η πρόταση που βρίσκεται στο στάδιο της διαμόρφωσης προβλέπει ότι οι καταναλωτές θα μπορούν να κάνουν αναλήψεις και καταθέσεις μετρητών όχι μόνο από ΑΤΜ ή τραπεζικά καταστήματα αλλά απευθείας από τα ταμεία των εμπορικών επιχειρήσεων. Ο στόχος είναι η μετατροπή των καταστημάτων σε σημεία φυσικής πρόσβασης στο χρήμα χρησιμοποιώντας απλά την κάρτα.
Η λογική είναι ότι ο πελάτης που ήδη βρίσκεται στον χώρο ενός καταστήματος θα μπορεί να εξυπηρετείται άμεσα χωρίς να χρειάζεται να μετακινηθεί σε άλλο σημείο της πόλης για να σηκώσει χρήματα. Οι εταιρείες καρτών θεωρούν ότι η διευκόλυνση αυτή θα ενισχύσει τη ροή της αγοράς και θα αυξήσει την επισκεψιμότητα στις επιχειρήσεις. Παράλληλα οι πολίτες θα αποκτούν μια πιο ευέλικτη επιλογή διαχείρισης μετρητών με λιγότερο χρόνο αναμονής.
Το σχέδιο που δοκιμάζει διαθέσεις τραπεζών και εμπόρων
Η εφαρμογή του μέτρου δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς τη συνεργασία των τραπεζών και των παρόχων POS. Αυτοί είναι οι δύο κρίσιμοι κρίκοι που θα καθορίσουν αν οι συναλλαγές αναλήψεων και καταθέσεων μέσω καταστημάτων μπορούν να λειτουργήσουν στο ελληνικό περιβάλλον. Οι εταιρείες καρτών ήδη βολιδοσκοπούν τις διαθέσεις τους και οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι το τραπεζικό περιβάλλον αντιμετωπίζει θετικά την ιδέα.
Το μεγάλο ερώτημα αφορά τον εμπορικό κόσμο. Τα καταστήματα θα χρειαστεί να διαχειριστούν ποσότητες μετρητών που μέχρι σήμερα δεν αφορούν το σύνηθες ταμειακό τους μοντέλο. Πολλοί επαγγελματίες εμφανίζονται επιφυλακτικοί καθώς η αύξηση της διακίνησης μετρητών συνεπάγεται επιπλέον ευθύνη και μεγαλύτερη ανάγκη για έλεγχο ασφάλειας. Υπάρχει όμως και η αντίθετη πλευρά. Αν πράγματι αυξηθεί η κίνηση προς τα καταστήματα λόγω της νέας υπηρεσίας, αυτό θα μπορούσε να προσφέρει οικονομικό όφελος.
Παραδείγματα από το εξωτερικό και η ελληνική ιδιαιτερότητα
Η υπηρεσία λειτουργεί ήδη σε χώρες όπως η Αγγλία όπου οι καταναλωτές μπορούν να κάνουν αναλήψεις μέσω της επιλογής cashback στα ταμεία μεγάλων αλυσίδων. Εκεί η χρήση της υπηρεσίας προϋποθέτει αγορά προϊόντος. Οι εταιρείες καρτών που θέλουν να εφαρμόσουν το μοντέλο στην Ελλάδα προτείνουν να μην υπάρχει τέτοια υποχρέωση ώστε η διαδικασία να είναι πιο ευέλικτη και να μην αποκλείει όσους χρειάζονται γρήγορα μετρητά.
Η ελληνική αγορά έχει μια σημαντική ιδιαιτερότητα. Παρά τη σημαντική ανάπτυξη των ηλεκτρονικών συναλλαγών οι πολίτες εξακολουθούν να χρησιμοποιούν μετρητά σε υψηλό ποσοστό. Σήμερα το μερίδιο των μετρητών στις συναλλαγές παραμένει στο σαράντα δύο τοις εκατό, ποσοστό που είναι υψηλότερο από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η νέα υπηρεσία θα μπορούσε είτε να διευκολύνει αυτή την πραγματικότητα είτε να την παρατείνει, ανάλογα με το πώς θα χρησιμοποιηθεί από το κοινό.
Πληρωμή εισιτηρίου στα ΚΤΕΛ με κάρτα στο επόμενο βήμα
Παράλληλα με την υπηρεσία ανάληψης και κατάθεσης μετρητών υπάρχει και δεύτερη πρωτοβουλία που βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο. Οι εταιρείες καρτών θέλουν να επιτρέψουν την πληρωμή του εισιτηρίου μέσα στα τρία χιλιάδες πεντακόσια ΚΤΕΛ της χώρας απευθείας με κάρτα. Το σχέδιο κρίνεται πιο απλό τεχνολογικά καθώς το αντίστοιχο σύστημα χρησιμοποιείται ήδη στα μέσα μαζικής μεταφοράς όπως το μετρό και τα λεωφορεία.
Η δυνατότητα αυτή μπορεί να υλοποιηθεί ακόμη και μέσα στο δύο χιλιάδες είκοσι έξι και αναμένεται να διευκολύνει σημαντικά τις μετακινήσεις. Τα ΚΤΕΛ έχουν εκτεταμένο δίκτυο σε όλη την Ελλάδα και η εισαγωγή πληρωμών μέσω καρτών θα πλήξει το μοντέλο της αποκλειστικής χρήσης μετρητών που μέχρι σήμερα κυριαρχεί στις υπεραστικές μεταφορές.
Η σημερινή εικόνα των συναλλαγών με κάρτες στην Ελλάδα
Οι συναλλαγές με κάρτες έχουν εκτοξευθεί την τελευταία δεκαετία καθώς από οκτώ τοις εκατό το δύο χιλιάδες δεκαπέντε έχουν φτάσει στο σαράντα τοις εκατό. Οι αρμόδιες υπηρεσίες εκτιμούν ότι η αύξηση αυτή συνέβαλε καθοριστικά στη μείωση της παραοικονομίας η οποία από το είκοσι πέντε τοις εκατό το δύο χιλιάδες δεκαεπτά έχει περιοριστεί στο έντεκα τοις εκατό το δύο χιλιάδες είκοσι πέντε.
Παράλληλα οι ηλεκτρονικές συναλλαγές έχουν προσφέρει σημαντικά έσοδα στο κράτος ενώ το ηλεκτρονικό εμπόριο αναπτύσσεται ταχύτερα από οποιαδήποτε προηγούμενη περίοδο. Η χρήση καρτών έχει πλέον συγκλίνει με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης κάτι που δείχνει ότι η αγορά έχει ωριμάσει σημαντικά.
Μια αγορά που αλλάζει συνεχώς
Οι εταιρείες καρτών δηλώνουν ότι θα συνεχίσουν να εμπλουτίζουν τις υπηρεσίες τους με προνόμια όπως επιβραβεύσεις, cashback, άτοκες δόσεις και υψηλότερα επίπεδα ασφάλειας. Το επόμενο διάστημα αναμένεται να κρίνει εάν οι αναλήψεις από τα καταστήματα θα αποτελέσουν νέο κανόνα ή αν το εγχείρημα θα παραμείνει σε επίπεδο δοκιμής.
Η αλήθεια είναι ότι η καθημερινότητα των συναλλαγών μεταβαίνει σε πιο σύνθετο μοντέλο όπου οι πολίτες θα πρέπει να προσαρμοστούν σε νέα σημεία πρόσβασης στο χρήμα και σε νέους τρόπους πληρωμής. Εάν το εγχείρημα υλοποιηθεί πλήρως θα αλλάξει ριζικά η σχέση του πολίτη με τις τράπεζες, τα ΑΤΜ και τα καταστήματα.
