Στο επίκεντρο της διμερούς ενεργειακής συνεργασίας Ελλάδας και Σαουδικής Αραβίας βρέθηκε η σύσταση της νέας κοινής εταιρείας Saudi Greek Interconnection, η οποία δημιουργείται από τον ΑΔΜΗΕ και τη Saudi National Grid, ως το πρώτο ουσιαστικό βήμα προς την υλοποίηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης των δύο χωρών. Η συμφωνία υπογράφηκε στην Αθήνα, κατά τη συνάντηση της Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρας Σδούκου με τον Βοηθό Υπουργό Ενέργειας της Σαουδικής Αραβίας Nasser Hadi Al-Qahtani, στο πλαίσιο της ενίσχυσης των στρατηγικών δεσμών των δύο πλευρών.
Στη διμερή σύσκεψη συμμετείχαν και οι επικεφαλής των Διυπουργικών Επιτροπών Ενεργειακής Συνεργασίας, Δρ. Θεόδωρος Τσακίρης και Δρ. Yasser Al-Turki, οι οποίοι υπογράμμισαν τη σημασία της ενέργειας για τη σταθερότητα και την οικονομική ολοκλήρωση της περιοχής, ειδικά μετά τη διαμόρφωση του αναδυόμενου διαδρόμου Ινδίας – Μέσης Ανατολής – Ευρώπης (IMEC). Και οι δύο πλευρές αναγνώρισαν ως βασικούς άξονες συνεργασίας το υδρογόνο, τις ΑΠΕ και τις σύγχρονες ηλεκτρικές υποδομές, με προτεραιότητα σε έργα που θα ενισχύσουν τη μεταφορά καθαρής ενέργειας προς την ευρωπαϊκή αγορά.
Η νεοσύστατη εταιρεία Saudi Greek Interconnection, με μετοχική δομή 50% ΑΔΜΗΕ – 50% National Grid, θα αναλάβει την εκπόνηση των μελετών για την εμπορική και τεχνική βιωσιμότητα της διασύνδεσης. Η υπογραφή της Συμφωνίας Μετόχων (SHA) από τους προέδρους και CEO των δύο Διαχειριστών, Μάνο Μανουσάκη και Eng. Abdullah Waleed Al-Saadi, σηματοδοτεί τη μετάβαση από το επίπεδο της πολιτικής σύμπλευσης στη φάση της έμπρακτης υλοποίησης.
Η συνεργασία αυτή αποτελεί συνέχεια της επίσημης επίσκεψης του πρίγκιπα διαδόχου Mohammed bin Salman στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 2022, όταν και υπογράφηκε το πρώτο Μνημόνιο Συνεργασίας (MoU) με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ανοίγοντας τον δρόμο για μια διευρυμένη ενεργειακή συνεργασία. Η ηλεκτρική διασύνδεση εξελίσσεται πλέον στο πρώτο μεγάλο έργο εξειδίκευσης αυτής της συμφωνίας.
Η συμφωνία εντάσσεται στη στρατηγική του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του ΑΔΜΗΕ για συμμετοχή της Ελλάδας στους μελλοντικούς ενεργειακούς διαδρόμους που θα μεταφέρουν καθαρή ενέργεια από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στην Ευρώπη. Η Ελλάδα επιδιώκει να καταστεί κομβικό σημείο πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας, ενισχύοντας τόσο την ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια όσο και τον γεωπολιτικό της ρόλο στη νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Ο σχεδιασμός προβλέπει υποθαλάσσια όδευση μέσω του Σουέζ πριν η διασύνδεση καταλήξει στο ελληνικό έδαφος, ενώ η συνολική δαπάνη εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 5 δισ. ευρώ, καθιστώντας το έργο μία από τις μεγαλύτερες ενεργειακές υποδομές της δεκαετίας. Όπως επισήμανε ο Μάνος Μανουσάκης, το έργο εντάσσεται σε έναν ευρύτερο χάρτη διακρατικών και διηπειρωτικών «ηλεκτρικών διαδρόμων», που θα επιτρέπουν τη διοχέτευση πράσινης ενέργειας από παραγωγικές αγορές της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής στη Γηραιά Ήπειρο.
Οι αραβικές χώρες της περιοχής διαθέτουν υψηλό ηλιακό δυναμικό και ιδιαίτερα χαμηλό μεσοσταθμικό κόστος ηλιακής παραγωγής, στοιχείο που καθιστά συμφέρουσα την εξαγωγή ενέργειας προς την Ευρώπη. Η Ελλάδα μπορεί να λειτουργήσει ως πύλη μεταφοράς, υπό την προϋπόθεση ότι θα αναπτυχθεί πλήρες δίκτυο διασυνδέσεων προς τα μεγάλα ευρωπαϊκά κέντρα κατανάλωσης, ώστε η ενέργεια να μην «σταματά» στην ελληνική αγορά αλλά να διοχετεύεται απρόσκοπτα.
Παράλληλα, προχωρά και ο σχεδιασμός της διασύνδεσης Ελλάδας – Αιγύπτου, ο οποίος συνοδεύεται από ανάπτυξη μεγάλων έργων ΑΠΕ στη Βόρεια Αφρική, που θα «τροφοδοτούν» απευθείας το καλώδιο. Η ανάγκη για ισχυρές διακρατικές ηλεκτρικές συνδέσεις αναδείχθηκε χαρακτηριστικά από το πρόσφατο μπλακ άουτ στην Ιβηρική, ενώ θα γίνει ακόμη εντονότερη με την εκθετική αύξηση της ενεργειακής ζήτησης λόγω τεχνολογιών υψηλής κατανάλωσης, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη.
Ο κ. Μανουσάκης απηύθυνε κάλεσμα προς την επενδυτική κοινότητα να στραφεί πιο ενεργά στον τομέα της μεταφοράς ενέργειας, ο οποίος αναμένεται να καταγράψει ισχυρή ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια. Η ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας περνά αναπόφευκτα μέσα από διεθνείς συνεργασίες και έργα μεγάλης κλίμακας, τα οποία μπορούν να διαμορφώσουν τη νέα ενεργειακή αρχιτεκτονική της περιοχής.
Σε πολιτικό επίπεδο, το project έχει λάβει καθαρή στήριξη από Αθήνα και Ριάντ. Η συνεργασία είχε ενισχυθεί ήδη από τον Ιανουάριο του 2025, όταν ο τότε υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης είχε επισκεφθεί τη Σαουδική Αραβία. Από τον Φεβρουάριο του 2024, οι δύο Διαχειριστές έχουν συστήσει την εταιρεία ειδικού σκοπού Saudi Greek Interconnection, η οποία έχει αναλάβει την εκπόνηση της μελέτης βιωσιμότητας που θα κρίνει οριστικά αν το έργο θα περάσει στο στάδιο της υλοποίησης.
