Από σήμερα, Δευτέρα 1η Δεκεμβρίου, τίθεται σε πλήρη και υποχρεωτική εφαρμογή για όλες τις επιχειρήσεις η δυνατότητα πληρωμών μέσω IRIS, ανεξαρτήτως μεγέθους και δραστηριότητας. Η αλλαγή αφορά κάθε σημείο πώλησης, από μικρά καταστήματα μέχρι μεγάλες αλυσίδες, και αποτελεί μία από τις σημαντικότερες παρεμβάσεις της ΑΑΔΕ στο πεδίο της ψηφιακής διαφάνειας και της άμεσης φορολογικής ενημέρωσης.
Οι επιχειρήσεις πλέον υποχρεούνται να δέχονται IRIS είτε μέσα από το POS είτε μέσω QR code, το οποίο συνδέεται απευθείας με τον φορολογικό μηχανισμό ή με εγκεκριμένο πάροχο ηλεκτρονικής τιμολόγησης. Με τον τρόπο αυτό γίνεται στιγμιαία μεταφορά χρημάτων από τον λογαριασμό του καταναλωτή στον λογαριασμό της επιχείρησης, χωρίς μεσολάβηση κάρτας ή άλλου μέσου πληρωμής. Πρόκειται για διαδικασία που μειώνει τον χρόνο αναμονής στο ταμείο, ενώ επιτρέπει στους πολίτες να ολοκληρώνουν τις συναλλαγές τους απευθείας από το κινητό.
Η ΑΑΔΕ έχει ξεκαθαρίσει ότι κάθε πληρωμή, είτε μέσω κάρτας είτε μέσω IRIS, οφείλει να καταλήγει υποχρεωτικά στην έκδοση απόδειξης από το ταμειακό σύστημα. Στόχος είναι η πλήρης ιχνηλασιμότητα των συναλλαγών και η άμεση ενημέρωση της Φορολογικής Διοίκησης, ώστε να περιοριστεί η φοροδιαφυγή και να ενισχυθεί η ηλεκτρονική διαφάνεια στην αγορά. Το IRIS δεν αντικαθιστά τις κάρτες ή τα μετρητά, αλλά προσθέτει έναν ακόμη επίσημο και υποχρεωτικό τρόπο πληρωμής.
Για τους πολίτες, η νέα εφαρμογή σημαίνει ότι δίπλα σε κάρτες και μετρητά υπάρχει πλέον η επιλογή της άμεσης μεταφοράς χρημάτων μέσω IRIS, κάτι που γίνεται ήδη γνωστό ως “pay-by-bank”. Η εφαρμογή είναι διαθέσιμη σε όλες τις τράπεζες και λειτουργεί σε πραγματικό χρόνο, χωρίς προμήθειες για τον καταναλωτή.
Σημαντικό είναι ότι τα όρια συναλλαγών δεν αλλάζουν προς το παρόν: παραμένουν στα 500 ευρώ ημερησίως για μεταφορές από ιδιώτη σε ιδιώτη ή προς επαγγελματίες, ενώ το ανώτατο ημερήσιο όριο τοποθετείται στα 1.000 ευρώ. Τα όρια αυτά θα ενισχυθούν στο πλαίσιο της περαιτέρω ανάπτυξης του συστήματος.
Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, από τον Ιανουάριο του 2026 προβλέπεται σημαντική αύξηση στα όρια: 1.000 ευρώ ημερησίως και 5.000 ευρώ μηνιαίως για ιδιώτες. Η αλλαγή αυτή θεωρείται απαραίτητη για την ευρύτερη υιοθέτηση του IRIS και την προσαρμογή του σε μεγαλύτερης κλίμακας συναλλαγές, καθώς η κυβέρνηση στοχεύει να μετατρέψει την άμεση τραπεζική πληρωμή σε βασικό εναλλακτικό τρόπο συναλλαγής στο λιανεμπόριο.
Η υποχρεωτικότητα για τις επιχειρήσεις συνοδεύεται από αυστηρό πλαίσιο προστίμων. Όσοι επαγγελματίες δεν συμμορφωθούν αντιμετωπίζουν πρόστιμο 10.000 ευρώ αν τηρούν απλογραφικά βιβλία και 20.000 ευρώ για όσους τηρούν διπλογραφικά. Πρόκειται για πρόστιμα που λειτουργούν αποτρεπτικά, καθώς η μη παροχή τρόπου IRIS θεωρείται πλέον παράβαση αντίστοιχη με την άρνηση αποδοχής κάρτας.
Υπάρχει όμως μια εξαίρεση: για επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε μικρούς οικισμούς ή σε νησιά με περιορισμένο πληθυσμό τα πρόστιμα μειώνονται κατά 50%, υπό την προϋπόθεση ότι οι συγκεκριμένες περιοχές δεν χαρακτηρίζονται ως τουριστικοί προορισμοί. Η εξαίρεση αυτή έχει στόχο να λαμβάνει υπόψη πραγματικές δυσκολίες πρόσβασης σε τραπεζικές υπηρεσίες ή τεχνικές υποδομές.
Η υποχρεωτική ενεργοποίηση του IRIS εντάσσεται στη συνολική προσπάθεια ψηφιοποίησης της φορολογικής διοίκησης. Η ΑΑΔΕ επιδιώκει ένα σύστημα στο οποίο όλες οι πληρωμές θα καταγράφονται σε πραγματικό χρόνο, ενώ η διασύνδεση των ταμειακών συστημάτων με την ηλεκτρονική τιμολόγηση αναμένεται να δημιουργήσει ένα περιβάλλον μεγαλύτερης ασφάλειας και λιγότερου “μαύρου χρήματος”. Για τις επιχειρήσεις, το νέο πλαίσιο σημαίνει ότι η ψηφιακή συμμόρφωση γίνεται πλέον υποχρεωτική και όχι προαιρετική.
Το IRIS παρουσιάζεται ως εργαλείο που μπορεί να διευκολύνει τη μικρή και μεσαία επιχειρηματικότητα, καθώς εξασφαλίζει άμεση είσπραξη χρημάτων χωρίς προμήθειες τραπεζών για εισερχόμενες συναλλαγές. Παράλληλα, μειώνει τη χρήση μετρητών, περιορίζοντας τα λειτουργικά λάθη και τις καθυστερήσεις στο ταμείο. Ωστόσο, απαιτείται η κατάλληλη ενημέρωση των πολιτών, καθώς και η προσαρμογή των επαγγελματιών στα νέα δεδομένα.
Η υποχρεωτική ένταξη του IRIS από σήμερα δημιουργεί ένα νέο τοπίο στην ελληνική αγορά, στο οποίο οι συναλλαγές γίνονται περισσότερο ψηφιακές, πιο ανιχνεύσιμες και πιο άμεσες, με το κράτος να παρακολουθεί πλέον σε πραγματικό χρόνο τόσο τις εισπράξεις όσο και τη φορολογική συμμόρφωση.
