Η ακρίβεια στα τρόφιμα δεν τελείωσε απλώς άλλαξε μορφή. Οι τιμές μπορεί να μην «τρέχουν» πια με διψήφια ποσοστά, αλλά το καλάθι του νοικοκυριού παραμένει βαρύ. Και μέσα σ’ αυτό το σκηνικό, οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ δίνουν τη δική τους μάχη για τον «φτηνότερο Νοέμβριο» με όπλα… προσφορές-αστραπή, προσωποποιημένα κουπόνια και «εκπτώσεις» που συχνά είναι απλώς αριθμητικά παιχνίδια.
Η μάχη των προσφορών έχει ήδη ξεκινήσει στα ράφια των σούπερ μάρκετ, με τις αλυσίδες να ανεβάζουν στροφές καθώς πλησιάζουν τα Χριστούγεννα. Οι πρώτες «μαύρες» εκπτώσεις του Νοεμβρίου, στο πνεύμα της Black Friday , έχουν μεταφερθεί πλέον και στα τρόφιμα, στα είδη σπιτιού και στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Πίσω από τις εντυπωσιακές ετικέτες «-20%» και «2+1 δώρο» όμως, κρύβεται ένας σιωπηλός πόλεμος: ποιος θα κρατήσει τους πελάτες, ποιος θα αντέξει το κόστος και το κυριότερο ποιος θα καταφέρει να πείσει ότι η προσφορά είναι αληθινή.
Η αγορά σε «τεχνητή ισορροπία»
Η έρευνα του ΙΕΛΚΑ για τον Σεπτέμβριο 2025 δείχνει μικρές μεταβολές: +0,61% στις ετήσιες τιμές, -0,76% μηνιαία. Όμως η πραγματικότητα στα ράφια είναι άλλη:
- Φρέσκα κρέατα: +9,63%
- Ζαχαρώδη: +9,39%
- Γαλακτοκομικά: +2,22%
- Ελαιόλαδο: -18%
Τα «είδη πολυτελείας» υποχωρούν, αλλά τα βασικά –κρέας, ψωμί, γάλα– κρατούν τις τιμές στα ύψη.
Όπως λέει στο flash.gr στέλεχος μεγάλης αλυσίδας: «Οι προσφορές λειτουργούν περισσότερο ως ψυχολογικό παυσίπονο παρά ως πραγματική ανακούφιση».
Οι περίφημες «μειώσεις 2.000 κωδικών»
Από τα μέσα Οκτωβρίου εφαρμόζεται η πρωτοβουλία «μειώσεων» σε 1.000–2.000 προϊόντα. Όμως σύμφωνα με τις ενώσεις καταναλωτών, η πραγματικότητα απέχει πολύ από τις διακηρύξεις. Ο πρόεδρος της Ένωσης Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδος, Απόστολος Ραυτόπουλος, καταγγέλλει: «Υπάρχουν προϊόντα που όχι απλώς δεν μειώθηκαν, αλλά αυξήθηκαν. Άλλα αλλάζουν τιμή μέχρι και τέσσερις φορές μέσα σε έναν μήνα!»
«Καλάθι» με… σκούπες και πινέζες
Ακόμη μεγαλύτερη ειρωνεία; Στη λίστα των προϊόντων που «έπεσαν» σε τιμή περιλαμβάνονται… σκούπες, φαράσια, λάμπες, πανάκια, πινέζες, κεράκια γενεθλίων, συνδετήρες και πινέλα ξυρίσματος. Προϊόντα που σπάνια μπαίνουν στο καλάθι των νοικοκυριών, αλλά χρησιμεύουν μια χαρά για να «φουσκώσουν» τους αριθμούς των μειώσεων.
Όπως σχολιάζουν καταναλωτές, «Αν οι εκπτώσεις μετρούνται σε σκούπες, τότε μάλλον κάποιοι προσπαθούν να σκουπίσουν κάτω από το χαλί την ακρίβεια»
Το νέο μοντέλο προσφορών: προσωποποιημένο και βραχύβιο
Η εποχή των γενικών εκπτώσεων τελείωσε. Σύμφωνα με τα στοιχεία της NielsenIQ, το 78% των πελατών χρησιμοποιεί πλέον ψηφιακές εφαρμογές σούπερ μάρκετ, ενώ το 42% δηλώνει ότι ψωνίζει «όπου έχει καλύτερη προσφορά την ημέρα εκείνη».
Οι αλυσίδες απαντούν με:
- Εβδομαδιαίες καμπάνιες 48 ωρών,
- App-only κουπόνια για πιστούς πελάτες,
- Συνδυαστικές προσφορές (π.χ. «πάρε δύο προϊόντα διαφορετικής μάρκας και κέρδισε πόντους»).
Ουσιαστικά, το κάθε καλάθι είναι πλέον προσωποποιημένο και η τιμή που πληρώνει ο ένας καταναλωτής μπορεί να διαφέρει αισθητά από του άλλου.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει ήδη εντοπίσει περιπτώσεις «τεχνητής έκπτωσης» δηλαδή προϊόντα που πρώτα αυξήθηκαν και μετά «μειώθηκαν» ώστε να φαίνεται εντυπωσιακό το ποσοστό. Ο νόμος είναι σαφής: Η πραγματική έκπτωση πρέπει να υπολογίζεται βάσει της χαμηλότερης τιμής των τελευταίων 30 ημερών.
Κι όμως, λίγοι καταναλωτές το γνωρίζουν ή το ελέγχουν. Το αποτέλεσμα; Ένα παιχνίδι εντυπώσεων, όπου οι αριθμοί κερδίζουν, αλλά τα πορτοφόλια χάνουν.
Η νέα εποχή: προσφορές με ημερομηνία λήξης
Οι αλυσίδες επενδύουν πλέον σε προσωποποιημένες εκπτώσεις μέσω εφαρμογών.
Κουπόνια 48 ωρών, πόντοι επιβράβευσης και «έξυπνες» προτάσεις αγορών συνθέτουν το νέο μοντέλο. Το αποτέλεσμα; Δύο καταναλωτές μπορεί να πληρώσουν διαφορετική τιμή για το ίδιο προϊόν, την ίδια μέρα, στο ίδιο κατάστημα.
Η ακρίβεια γίνεται ψηφιακή και πιο δύσκολο να την πιάσεις.
Η μεγάλη εικόνα
Παρά τις εξαγγελίες και τις «πρωτοβουλίες», η Ελλάδα παραμένει στις πιο ακριβές χώρες της Ε.Ε. στα τρόφιμα – έως και 20% πάνω από τον μέσο όρο. Η ΕΣΕΕ προβλέπει ότι 6 στους 10 θα περιοριστούν στα απολύτως απαραίτητα τον Νοέμβριο, ενώ μόλις 1 στους 5 θα ψωνίσει λόγω προσφορών. Το στοίχημα των αλυσίδων δεν είναι πια οι τιμές – είναι η εμπιστοσύνη. Γιατί όταν ο καταναλωτής βλέπει το 1,99€ να γίνεται «προσφορά» στα 2,10€, ξέρει πια ότι η ακρίβεια δεν είναι πια θέμα αριθμών. Είναι θέμα ειλικρίνειας.
