Από την 1η Ιανουαρίου 2027, ένας νέος ευρωπαϊκός κανονισμός για την απανθρακοποίηση, μέσω του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ETS2), φέρνει ένα δυσβάσταχτο «πράσινο φόρο» που απειλεί να συντρίψει τα ελληνικά νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις. Η επέκταση του συστήματος στους τομείς των κτηρίων, των οδικών μεταφορών και των μικρών βιομηχανιών επιβάλλει έναν «φόρο άνθρακα» στα ορυκτά καύσιμα, ο οποίος αναμένεται να εκτοξεύσει το κόστος ζωής, βαθαίνοντας την οικονομική ασφυξία σε μια χώρα που ήδη παλεύει με την ακρίβεια.
Ένα βαρύ τίμημα για την «πράσινη μετάβαση»
Η νέα ρύθμιση, που θα επιβληθεί στους παρόχους ενέργειας και θα μετακυλιστεί στους καταναλωτές, φέρνει δραματικές αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων. Με βάση τις τρέχουσες τιμές των δικαιωμάτων εκπομπών CO₂, η βενζίνη θα επιβαρυνθεί κατά 10,2 λεπτά ανά λίτρο, το πετρέλαιο κίνησης κατά 11,3 λεπτά ανά λίτρο και το μαζούτ κατά 14 λεπτά ανά λίτρο. Εάν η κατανάλωση παραμείνει στα σημερινά επίπεδα, τα ελληνικά νοικοκυριά και οι μικρές επιχειρήσεις, που μέχρι σήμερα εξαιρούνταν από το σύστημα ρύπων, θα κληθούν να καταβάλουν επιπλέον 800 εκατομμύρια ευρώ ετησίως μόνο για καύσιμα. Το ποσό αυτό προστίθεται σε ένα ήδη επιβαρυμένο κόστος διαβίωσης, απειλώντας την οικονομική επιβίωση χιλιάδων οικογενειών και επιχειρήσεων.
Αντιδράσεις και φόβοι για την ανταγωνιστικότητα
Η επιβολή του «πράσινου φόρου» έχει πυροδοτήσει έντονες αντιδράσεις, καθώς οι συνέπειες για την ελληνική οικονομία και την κοινωνία προβλέπονται οδυνηρές. Ο διευθύνων σύμβουλος της Ελίν και πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ, Γιάννης Αληγιζάκης, εξέφρασε βαθιά ανησυχία για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής αγοράς. «Πώς θα αντέξουν οι Έλληνες καταναλωτές αυτό το νέο βάρος; Πώς θα επηρεάσουν οι επιβαρύνσεις τις εξαγωγές μας; Η πράσινη μετάβαση πρέπει να γίνει με σύνεση, διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων», δήλωσε, υπογραμμίζοντας το κρίσιμο διακύβευμα για την ελληνική οικονομία.Εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι φωνές που ζητούν πιο ρεαλιστικά χρονοδιαγράμματα και μετριασμό των οικονομικών επιπτώσεων πληθαίνουν, καθώς η Ελλάδα, με το υψηλό κόστος διαβίωσης και τα χαμηλά εισοδήματα, βρίσκεται σε ιδιαίτερα ευάλωτη θέση. Ο νέος κανονισμός, αν και στοχεύει στη μείωση των εκπομπών ρύπων για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, κινδυνεύει να επιδεινώσει την κοινωνική ανισότητα και να πλήξει την οικονομική ανθεκτικότητα.
Για την ανακούφιση των νοικοκυριών, το Green Tank προτείνει τη χρηματοδότηση μέτρων στήριξης μέσω του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα, με πόρους ύψους 11,9 έως 15,5 δισ. ευρώ. Το σχέδιο περιλαμβάνει άμεσες χρηματικές ενισχύσεις για 1,15 έως 1,17 εκατομμύρια νοικοκυριά, με έμφαση στους μεταφορικά ευάλωτους πολίτες εκτός Αττικής και Θεσσαλονίκης (448.000–475.000 νοικοκυριά), με κόστος που υπολογίζεται από 742 εκατ. ευρώ έως 1,42 δισ. ευρώ.
Παράλληλα, προτείνονται μακροπρόθεσμες δομικές παρεμβάσεις για την ενίσχυση της ενεργειακής ανθεκτικότητας, όπως η ενεργειακή αναβάθμιση της κοινωνικής κατοικίας, προγράμματα ανακαίνισης κατοικιών, αντικατάσταση συστημάτων θέρμανσης πετρελαίου με αντλίες θερμότητας και εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων. Ωστόσο, οι προτάσεις αυτές, αν και φιλόδοξες, παραμένουν αβέβαιες ως προς την υλοποίηση, ενώ το χρονοδιάγραμμα του 2027 πλησιάζει απειλητικά.
Μια πρόκληση για την κοινωνική και οικονομική αντοχή
Η «πράσινη μετάβαση», αν και απαραίτητη για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, κινδυνεύει να μετατραπεί σε εφιάλτη για τα ελληνικά νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις. Η επιβολή του «πράσινου φόρου» απειλεί να βαθύνει την οικονομική κρίση, ιδιαίτερα σε μια χώρα που ήδη δοκιμάζεται από την ακρίβεια και την ενεργειακή φτώχεια. Η πρόκληση για την Ελλάδα και την Ευρώπη είναι σαφής: πώς θα επιτευχθεί η περιβαλλοντική βιωσιμότητα χωρίς να θυσιαστεί η κοινωνική και οικονομική ανθεκτικότητα. Χωρίς ουσιαστικά μέτρα στήριξης, ο «πράσινος φόρος» κινδυνεύει να γίνει ακόμα ένα βάρος στις πλάτες των Ελλήνων, σε μια εποχή που η επιβίωση είναι ήδη καθημερινός αγώνας.
