Οι ενδοκυβερνητικές συζητήσεις σχετικά με τις ανακοινώσεις μέτρων από τον Κυριάκο Μητσοτάκη στη ΔΕΘ μαίνονται με τον «αστερίσκο» πάντοτε της ανάγκης παρακολούθησης της δημοσιονομικής πορείας των επόμενων μηνών, λαμβάνοντας υπόψη και την ενδεχόμενη επίδραση εξωγενών παραγόντων όπως είναι οι τελευταίες εξελίξεις στις αγορές των καυσίμων.
Το τελευταίο, μάλιστα, είναι μια σοβαρή παράμετρος. Το τελικό πακέτο μέτρων της ΔΕΘ θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη των δημόσιων εσόδων μέχρι το τέλος του καλοκαιριού. Ένας βασικός παράγοντας άντλησης εσόδων για το ελληνικό κράτος είναι και ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (ΕΦΚ) που επιβαρύνει όλους τους πολίτες μέσα στην τιμή που πληρώνουν κάθε φορά που επισκέπτονται τα πρατήρια καυσίμων, την στιγμή που η εν λόγω αγορά έχει πάρει την… κάθοδο.
Το ιδανικό σενάριο προβλέπει πως, αν δεν υπάρξει καμία περιπλοκή από εξωτερικούς παράγοντες (όπως είναι οι άμεσες και έμμεσες συνέπειες του εμπορικού πολέμου) και πως αν η χώρα πιάσει τους στόχους για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, θα έχει στη διάθεση της ένα γεμάτο «κουμπαρά» για να διαμορφώσει ένα ισχυρό πακέτο μέτρων που θα ανακοινωθούν στη ΔΕΘ, δεδομένου ότι εφόσον ενεργοποιηθεί η ρήτρα διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες ο επιπλέον δημοσιονομικός χώρος που προκύπτει από αυτή και μόνο, θα διαμορφωθεί στα 600 εκατ. ευρώ.
Πηγές του υπουργείου Οικονομικών (ΥΠΟΙΚ) αναφέρουν στο newsit.gr πως εφόσον οι στόχοι για τη μείωση της φοροδιαφυγής και τα έσοδα από τον τουρισμό επιτευχθούν, η κυβέρνηση θα μπορούσε να πάει στη Θεσσαλονίκη με ένα «πορτοφόλι» 1,5 έως και 2 δισ. ευρώ περίπου, τα οποία θα μπορούσε να διαθέσει στο μεγαλύτερο τους κομμάτι για μέτρα ελάφρυνσης, κυρίως της μεσαίας τάξης.
Ο αστάθμητος παράγοντας της μείωσης των εσόδων από τον ΕΦΚ στα καύσιμα
Παρά τα αισιόδοξα μηνύματα που παίρνει η κυβέρνηση από το μέτωπο της μείωσης της φοροδιαφυγής και δεδομένου ότι δρομολογεί και την εφαρμογή των νέων ψηφιακών εργαλείων, οι διεθνείς εξελίξεις στον χώρο του πετρελαίου και εν γένει των καυσίμων, δημιουργούν ανησυχίες στο οικονομικό επιτελείο.
Ο λόγος είναι πως διεθνώς οι τιμές του πετρελαίου «κατρακυλούν», ενώ και η απόφαση του ΟΠΕΚ+ για τριπλασιασμό της παραγωγής γεννά νέες προσδοκίες για περαιτέρω μειώσεις.
Αν και οι μειώσεις στις διεθνείς τιμές πετρελαίου δεν αντανακλώνται αναλόγως και στις αντλίες των ελληνικών πρατηρίων, ήδη η τιμή της βενζίνης έχει διαγράψει τις τελευταίες εβδομάδες μία συνεχή καθοδική πορεία, με τους αναλυτές να προβλέπουν πως η αμόλυβδη ενδέχεται να φτάσει ακόμα και στα 1,65 ευρώ το λίτρο και για το πετρέλαιο κίνησης πως μπορεί να μειωθεί στο 1,30 ευρώ, την στιγμή που προ ολίγων μηνών η βενζίνη «φλέρταρε» με τα 2 ευρώ.
Αξίζει να σημειωθεί πως τα εν λόγω έσοδα δεν είναι διόλου αμελητέα για τα κρατικά ταμεία. Το 2024, βάσει της έκθεσης της ΑΑΔΕ για την πορεία των ετήσιων εσόδων από φόρους, ο ΕΦΚ βενζίνης απέφερε 2,07 δισ. ευρώ, ο ΕΦΚ στο diesel κίνησης 1,55 δισ. ευρώ, και ο ΕΦΚ στο diesel θέρμανσης 264 εκατ. ευρώ.
Οι ίδιες πηγές του ΥΠΟΙΚ αναφέρουν τα δημόσια έσοδα από τον ΕΦΚ προϋπολογίζονται βάσει συγκεκριμένης μέσης τιμής καυσίμων, αλλά αν υπάρξει συνέχιση της μεγάλης αποκλιμάκωσης στις τιμές, θα οδηγηθούμε σε μεγάλες αποκλίσεις από τους αρχικούς υπολογισμούς. Προσθέτουν δε, πως δεν αποκλείεται να υπάρξουν «τρύπες» ακόμα και της τάξης των 500 εκατ. ευρώ, από ΕΦΚ τον οποίο περίμενε πως θα εισπράξει το Δημόσιο, και τελικά δεν εισέπραξε…
Σε ένα τέτοιο δυσμενές σενάριο (για τα δημόσια ταμεία, όχι για τις τσέπες των αυτοκινητιστών…) για να μπορέσει η κυβέρνηση να μην πάει με ψαλιδισμένο «πακέτο» μέτρων στη ΔΕΘ κλείνοντας παράλληλα την «τρύπα», θα πρέπει:
- Ή να λάβει επιπλέον διαρθρωτικά μέτρα κατά της φοροδιαφυγής για να αυξήσει σε μόνιμη βάση τα δημόσια έσοδα, βάσει των όσων επιβάλει το Σύμφωνο Δημοσιονομικής Σταθερότητας και ο «κόφτης» δαπανών
- Ή να κόψει δαπάνες από «αλλού», προκειμένου να τα διαθέσει στις παροχές της ΔΕΘ.
Στη δεύτερη περίπτωση, όπως αναφέρουν οι πηγές του ΥΠΟΙΚ, περιθώρια δεν υπάρχουν. Περίπου 80% των δημόσιων δαπανών είναι ανελαστικές καθώς αφορούν συντάξεις, επιδόματα, παροχές κλπ. και δεν μπορούν να κοπούν για κοινωνικούς (και για πολιτικούς) λόγους. Το εναπομείναν περίπου 20% σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό, επίσης δεν μπορεί να «πειραχτεί» καθώς αφορά δεσμεύσεις της χώρας για συμμετοχή σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, δημόσιες επενδύσεις κλπ.
Με βάση τα παραπάνω, στην οδό Νίκης έχουν και έναν λόγο παραπάνω να παρακολουθούν καθημερινή την εξέλιξη της τιμής των καυσίμων στα πρατήρια βενζίνης…
