Μια ζοφερή σκιά απλώνεται πάνω από την παγκόσμια οικονομία, καθώς το εμπόριο μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας βυθίζεται σε αχαρτογράφητα νερά, προειδοποιεί ο Economist. Οι δασμοί του Τραμπ, σαν σκοτεινές κατάρες, απειλούν να πυροδοτήσουν ένα οικονομικό σοκ που μπορεί να κλονίσει τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου μέσα σε λίγες μόλις εβδομάδες.
Πέντε χρόνια πριν, η πανδημία έφερε τον κόσμο στα πρόθυρα της κατάρρευσης, αλλά τα μέτρα που ελήφθησαν κράτησαν την οικονομία όρθια. Σήμερα, οι οικονομολόγοι παλεύουν να αποτιμήσουν τη ζημιά από τους δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές. Αν και η αμερικανική οικονομία δεν έχει ακόμα παραπατήσει, οι οιωνοί είναι δυσοίωνοι: προβλήματα έρχονται, και μάλιστα γρήγορα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Έγινε αυτό που ήθελε ο Τραμπ! ΗΠΑ και Ουκρανία σφράγισαν την συμφωνία για τις σπάνιες γαίες και τα ορυκτά
Ήδη πριν την εφαρμογή των δασμών, στις 9 Απριλίου, η ανησυχία είχε κυριεύσει τους Αμερικανούς. Δημοσκόπηση αποκάλυψε ότι καταναλωτές και επιχειρήσεις τρέμουν τις συνέπειες. Σύμφωνα με την Federal Reserve του Ντάλας, η παραγωγή των κατασκευαστών κατέρρευσε σε ιστορικό χαμηλό τον Απρίλιο, σαν να προμηνύεται μια επερχόμενη καταιγίδα.
Ωστόσο, τα στατιστικά μπορεί να παραπλανούν. Οι Αμερικανοί, επηρεασμένοι από τις πολιτικές τους πεποιθήσεις, συχνά βλέπουν την οικονομία μέσα από έναν παραμορφωτικό φακό. Επί προεδρίας Μπάιντεν, εξέφραζαν δυσπιστία, αλλά συνέχιζαν να ξοδεύουν, καθιστώντας τις έρευνες αναξιόπιστες. Τα «σκληρά» δεδομένα, όπως οι μισθοί και το ΑΕΠ, αντικατοπτρίζουν έναν κόσμο που έχει πια χαθεί, ενώ οι θέσεις εργασίας του Μαρτίου απεικονίζουν μια εποχή που οι απειλές του Τραμπ ήταν ακόμα ασαφείς.
Τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο προσφέρουν μια πιο καθαρή, αλλά τρομακτική, εικόνα. Το παγκόσμιο εμπόριο, παρακολουθούμενο μέσω δορυφόρων, αποκαλύπτει ανησυχητικές τάσεις. Την εβδομάδα που έληξε στις 25 Απριλίου, δέκα πλοία με 555.000 τόνους εμπορευμάτων έφτασαν στα λιμάνια του Λος Άντζελες και του Λονγκ Μπιτς, αριθμός παρόμοιος με πέρυσι. Όμως, αυτά τα πλοία ξεκίνησαν πριν οι δασμοί τεθούν σε ισχύ, κρύβοντας την πραγματική έκταση του προβλήματος.
Άλλοι δείκτες προμηνύουν καταστροφή. Οι κρατήσεις για νέα ταξίδια από Κίνα προς ΗΠΑ κατέρρευσαν κατά 45% την εβδομάδα που ξεκίνησε στις 14 Απριλίου, σύμφωνα με τη Vizion. Το 40% των προγραμματισμένων δρομολογίων είναι πλέον «κενά», καθώς τα πλοία παραλείπουν λιμάνια ή οι μεταφορείς μειώνουν τα δρομολόγια. Οι εμπορικές ροές αναδιαρθρώνονται, σαν να προετοιμάζονται για έναν παρατεταμένο πόλεμο.
Το κόστος μεταφοράς από τη Σαγκάη στο Λος Άντζελες μειώθηκε κατά 1.000 δολάρια τον περασμένο μήνα, καθώς οι εταιρείες, σε μια απεγνωσμένη κούρσα, εισήγαγαν μαζικά για να προλάβουν τους δασμούς. Αντίθετα, το κόστος από το Βιετνάμ προς τις ΗΠΑ εκτοξεύτηκε, καθώς οι εισαγωγείς στρέφονται σε εναλλακτικούς προμηθευτές.
Μήπως, όμως, οι συναγερμοί είναι υπερβολικοί; Τα δεδομένα ναυτιλίας είναι εποχιακά και ασταθή. Η πτώση 30% στις κρατήσεις στο Λος Άντζελες εντάσσεται στη φυσιολογική διακύμανση, ενώ μικρότερα λιμάνια όπως το Σιάτλ βλέπουν ελάχιστη κίνηση ακόμα και σε κανονικές συνθήκες. Οι δαπάνες με πιστωτικές κάρτες και οι θέσεις εργασίας παρέμειναν σταθερές τον Απρίλιο, σύμφωνα με την Barclays, δείχνοντας ότι η οικονομία δεν έχει ακόμα παραλύσει.
Αλλά ο πόνος πλησιάζει, προειδοποιεί ο Economist. Οι εμπορικές κρίσεις χρειάζονται χρόνο για να ριζώσουν. Πολλές εταιρείες έχουν συσσωρεύσει αποθέματα πριν τους δασμούς, ενώ η ζήτηση για τελωνειακές αποθήκες εκτοξεύεται, επιτρέποντας την καθυστέρηση πληρωμής δασμών. Ορισμένες επιχειρήσεις αποφεύγουν τις αυξήσεις τιμών, δεσμευμένες από συμβόλαια ή από την ελπίδα ότι ο Τραμπ θα υποχωρήσει. Όμως, η ώρα της αλήθειας πλησιάζει, και οι αυξήσεις μπορεί να γίνουν αναπόφευκτες.
Η αβεβαιότητα από την απρόβλεπτη πολιτική του Τραμπ έχει παγώσει τις ναυτιλιακές εταιρείες, λέει ο Peter Sand της Xeneta. Μετά από μια δεκαετία που αντιμετώπισαν πανδημίες, μπλόκα στη διώρυγα του Σουέζ και επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα, οι εταιρείες βρίσκονται πάλι σε «ταραγμένα νερά». Τα πλοία καθυστερούν ή δεν φτάνουν ποτέ. Τα αποθέματα εξαντλούνται. Οι επενδύσεις και οι προσλήψεις έχουν παγώσει, και η επανεκκίνηση τους μοιάζει μακρινή.
Οι ΗΠΑ δεν έχουν ακόμα βυθιστεί στην καταιγίδα, αλλά οι ορίζοντες σκοτεινιάζουν. Η ναυτιλία, σαν προάγγελος συμφοράς, δείχνει ότι η οικονομία βαδίζει προς έναν γκρεμό. Ακόμα και αν οι δασμοί αμβλυνθούν, η ζημιά ίσως είναι μη αναστρέψιμη.
