Του Άγγελου Ρούσσου
Ποια είναι η τρίτη επανάσταση και τι είναι το glocalization;
Ο Τζέρεμι Ρίφκιν είναι Αμερικανός οικονομικός και κοινωνικός θεωρητικός, συγγραφέας, δημόσιος ομιλητής, πολιτικός σύμβουλος και ακτιβιστής. Ο Rifkin είναι ο συγγραφέας 21 βιβλίων σχετικά με τον αντίκτυπο των επιστημονικών και τεχνολογικών αλλαγών στην οικονομία, το εργατικό δυναμικό, την κοινωνία και το περιβάλλον. Τα πιο πρόσφατα βιβλία του είναι: The Green New Deal (2019), The Zero Marginal Cost Society (2014), The Third Industrial Revolution (2011), The Empathic Civilization (2010) και The European Dream (2004).
Ο Rifkin είναι ο κύριος αρχιτέκτονας του προγράμματος μακροπρόθεσμης οικονομικής βιωσιμότητας της Τρίτης Βιομηχανικής Επανάστασης για την αντιμετώπιση της τριπλής πρόκλησης της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, της ενεργειακής ασφάλειας και της κλιματικής αλλαγής. Η Τρίτη Βιομηχανική Επανάσταση (TIR) εγκρίθηκε επίσημα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2007 και τώρα εφαρμόζεται από διάφορους οργανισμούς εντός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ο Ρίφκιν μιλώντας στο BBC είπε πως "Αντιμετωπίζουμε την απειλή εξαφάνισης και οι άνθρωποι δεν το γνωρίζουν καν"
Αρχικά ρωτήθηκε: Από τη Μεγάλη Ύφεση έως το ξέσπασμα του 2008: πώς επιλύθηκαν 4 μεγάλες οικονομικές κρίσεις του παρελθόντος (και ποιες λύσεις θα μπορούσαν να εφαρμοστούν στην κρίση του κοροναϊού) και απάντησε : “Αρκετές αλλαγές συμβαίνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εάν είχαμε έναν διαφορετικό Λευκό Οίκο, θα ήταν υπέροχο, αλλά, ωστόσο, αυτή η Τρίτη Βιομηχανική Επανάσταση αναδύεται στην ΕΕ και στην Κίνα και έχει ξεκινήσει στην Καλιφόρνια, στην πολιτεία της Νέας Υόρκης και σε τμήμα του Τέξας”.
Αναφορικά με τα βασικά συστατικά αυτών των αλλαγών που είναι τόσο συναφή σε διαφορετικές περιοχές του κόσμου ο Ρίφκιν επισήμανε πως “η νέα βιομηχανική επανάσταση φέρνει μαζί της νέα μέσα επικοινωνίας, ενέργειας, μεταφορών και logistics. Η επικοινωνιακή επανάσταση είναι το Διαδίκτυο, όπως και το τυπογραφείο και ο τηλεγράφος στην Πρώτη Βιομηχανική Επανάσταση τον 19ο αιώνα στο Ηνωμένο Βασίλειο ή το τηλέφωνο, το ραδιόφωνο και η τηλεόραση στη δεύτερη επανάσταση τον 20ο αιώνα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σήμερα έχουμε περισσότερα από 4.000 εκατομμύρια άτομα συνδεδεμένα και σύντομα θα έχουμε όλα τα ανθρώπινα όντα να επικοινωνούν μέσω του Διαδικτύου. όλοι είναι τώρα συνδεδεμένοι. Σε μια περίοδο όπως αυτή που ζούμε, οι τεχνολογίες μας επιτρέπουν να ενσωματώσουμε μεγάλο αριθμό ανθρώπων σε ένα νέο πλαίσιο οικονομικών σχέσεων. Το Διαδίκτυο της γνώσης συνδυάζεται με το Διαδίκτυο της ενέργειας και το Διαδίκτυο της κινητικότητας. Αυτά τα τρία διαδικτυακά συστήματα δημιουργούν την υποδομή της Τρίτης Βιομηχανικής Επανάστασης. Αυτά τα τρία Ίντερνετ θα συγκλίνουν και θα αναπτύσσονται σε ένα διαδίκτυο υποδομών πραγμάτων που θα αναδιαμορφώνουν τον τρόπο διαχείρισης όλων των δραστηριοτήτων τον 21ο αιώνα”.
Σχετικά με το ρόλο που θα διαδραματίσουν οι νέοι οικονομικοί παράγοντες στη διαμόρφωση αυτού του νέου οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου ο Ρίφκιν απάντησε:
“Δημιουργούμε μια νέα εποχή που ονομάζεται glocalization .Η τεχνολογία μηδενικών εκπομπών αυτής της τρίτης επανάστασης θα είναι τόσο φθηνή που θα μας επιτρέψει να δημιουργήσουμε τους δικούς μας συνεταιρισμούς και τις δικές μας επιχειρήσεις τόσο σωματικά όσο και ουσιαστικά. Οι μεγάλες εταιρείες θα εξαφανιστούν. Μερικές από αυτές θα συνεχίσουν, αλλά θα πρέπει να συνεργαστούν με μικρές και μεσαίες εταιρείες με τις οποίες θα συνδεθούν σε όλο τον κόσμο. Αυτές οι μεγάλες εταιρείες θα είναι πάροχοι δικτύου και θα συνεργάζονται αντί να ανταγωνίζονται μεταξύ τους”
Ο κοινωνιολόγος Jeremy Rifkin ορίζεται ως ακτιβιστής υπέρ ενός ριζικού μετασχηματισμού του συστήματος που βασίζεται στο πετρέλαιο και άλλα ορυκτά καύσιμα, και έχει περάσει δεκαετίες απαιτώντας μια αλλαγή από τη βιομηχανική κοινωνία σε περισσότερο βιώσιμα μοντέλα.
Η Rifkin είναι σύμβουλος κυβερνήσεων και εταιρειών σε όλο τον κόσμο.
Τι σημαίνει, όμως, ότι η "Ιστορία επιταχύνεται" λόγω της κρίσης του κοροναϊού;
“Είχαμε και άλλες πανδημίες τα τελευταία χρόνια και έχουν εκδοθεί προειδοποιήσεις ότι κάτι πολύ σοβαρό θα μπορούσε να συμβεί. Η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει δημιουργήσει αυτές τις πανδημίες επειδή έχουμε αλλάξει τον κύκλο του νερού και το οικοσύστημα που διατηρεί την ισορροπία στον πλανήτη. Οι φυσικές καταστροφές - πανδημίες, πυρκαγιές, τυφώνες, πλημμύρες ... - θα συνεχιστούν επειδή η θερμοκρασία στη Γη συνεχίζει να αυξάνεται και επειδή έχουμε καταστρέψει το έδαφος. Υπάρχουν δύο παράγοντες που δεν μπορούμε να λάβουμε υπόψη μας: η κλιματική αλλαγή προκαλεί μετακινήσεις ανθρώπινου πληθυσμού και άλλων ειδών. Το δεύτερο είναι ότι η ζωή των ζώων και του ανθρώπου πλησιάζει κάθε μέρα ως συνέπεια της κλιματικής έκτακτης ανάγκης και, ως εκ τούτου, οι ιοί τους ταξιδεύουν μαζί”.
Ειδικά για τον αντίκτυπο της πανδημίας του COVID-19 τόνισε:“Δεν μπορούμε να πούμε ότι αυτό μας εξέπληξε. Όλα όσα συμβαίνουν σε εμάς προέρχονται από την κλιματική αλλαγή, για την οποία οι ερευνητές και εγώ προειδοποιούμαστε εδώ και πολύ καιρό.
Στην πρώτη και δεύτερη επανάσταση, οι υποδομές έγιναν συγκεντρωτικές, ιδιωτικές. Ωστόσο, η τρίτη επανάσταση έχει ευφυείς υποδομές για να ενώσει τον κόσμο με έναν τρόπο Glocal , διανομής, με ανοιχτά δίκτυα”.
Ο υπερπληθυσμός και ο ρόλος της γυναίκας
Σχετικά με το πώς επηρεάζει ο υπερπληθυσμός τη βιωσιμότητα του πλανήτη στο βιομηχανικό μοντέλο ο Αμερικανός αναλυτής απαντά:“Είμαστε 7,594 δισεκατομμύρια άνθρωποι και θα φτάσουμε τα 9 πολύ σύντομα. Αυτή η εξέλιξη, ωστόσο, θα τελειώσει. Οι λόγοι για αυτό έχουν να κάνουν με το ρόλο των γυναικών και τη σχέση τους με την ενέργεια. Στην αρχαιότητα οι γυναίκες ήταν σκλάβοι, ήταν οι πάροχοι ενέργειας, έπρεπε να διατηρήσουν νερό και φωτιά. Η άφιξη του ηλεκτρικού ρεύματος σχετίζεται στενά με τις κινήσεις των πολιτών στην Αμερική. Ελευθέρωσε τις νέες γυναίκες, που πήγαιναν στο σχολείο και μπορούσαν να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους μέχρι το πανεπιστήμιο. Όταν οι γυναίκες έγιναν πιο αυτόνομες, ελεύθερες, πιο ανεξάρτητες, υπήρχαν λιγότερες γεννήσεις”.
“Να καταργηθούν τα σύνορα”
Σχετικά με το μέλλον ο Ρίφκιν εναποθέτει την ελπίδα του στους νέους, αυτούς που ονομάζονται διεθνώς Millennials, λόγω του ότι γεννήθηκαν μετά το 2000.“ Βγήκαν από τις τάξεις τους για να εκφράσουν την ανησυχία τους. Εκατομμύρια από αυτά τα παιδιά απαιτούν την κήρυξη έκτακτης ανάγκης για το κλίμα και ζητούν μια Πράσινη Νέα Συμφωνία .Το ενδιαφέρον είναι ότι αυτό δεν μοιάζει με άλλη διαμαρτυρία στην ιστορία, και υπήρξαν πολλές, αλλά αυτό είναι διαφορετικό: κινεί την ελπίδα, είναι η πρώτη πλανητική εξέγερση του ανθρώπου σε όλη την ιστορία στην οποία δύο γενιές έχουν θεωρηθεί είδος , το οποίο απειλείται με εξαφάνιση. Προτείνουν να εξαλειφθούν όλα τα όρια και τα σύνορα, οι προκαταλήψεις, όλα όσα μας χωρίζουν. Αρχίζουν να βλέπουν τον εαυτό τους ως απειλούμενο είδος και προσπαθούν να συντηρήσουν τα άλλα πλάσματα του πλανήτη. Αυτή είναι ίσως η πιο σημαντική μεταμόρφωση της ανθρώπινης συνείδησης στην ιστορία” καταλήγει....
