Η κυβέρνηση Τραμπ φέρεται να εργάζεται εντατικά για τη δημιουργία πολυεθνικής δύναμης ασφαλείας στη Γάζα, την αξιολόγηση πιθανών Παλαιστινίων πολιτικών ηγετών και την έναρξη των πρώτων βημάτων ανοικοδόμησης της περιοχής, σύμφωνα με δύο ανώτερους συμβούλους του Αμερικανού προέδρου.
Η πρώτη εβδομάδα ειρήνης στη Γάζα χαρακτηρίστηκε από συγκρουόμενες εικόνες: επανενώσεις οικογενειών, δημόσιες εκτελέσεις, ισραηλινή αποχώρηση αλλά και νέες αιματηρές συγκρούσεις. Παρά τη συνέχιση της ειρηνευτικής διαδικασίας, ήδη διαφαίνονται οι πρώτες κρίσεις, όπως αναφέρει το Axios.
Μετά από δύο χρόνια πολέμου, η ανταλλαγή ομήρων και κρατουμένων ολοκληρώθηκε, η ανθρωπιστική βοήθεια ρέει και οι εργασίες εκκαθάρισης των ερειπίων ξεκινούν. Ωστόσο, το μέλλον της Γάζας παραμένει αβέβαιο: ποιος θα κυβερνήσει, ποιος θα διασφαλίσει την τάξη και ποιο θα είναι το μέλλον της Χαμάς και των ισραηλινών δυνάμεων κατοχής.
Οι Αμερικανοί σύμβουλοι του Τραμπ υπογράμμισαν ότι πιέζουν και τις δύο πλευρές να προχωρήσουν στη δεύτερη φάση των διαπραγματεύσεων, που θα καθορίσει τη διακυβέρνηση και την ασφάλεια στη μεταπολεμική Γάζα. Παράλληλα, επιδιώκουν να ξεκινήσουν έργα ανοικοδόμησης σε περιοχές εκτός ελέγχου της Χαμάς, με επίκεντρο τη Ράφα, κοντά στα σύνορα με την Αίγυπτο. Εκεί, ελπίζουν να δημιουργήσουν πιλοτικό παράδειγμα Γάζας μετά τη Χαμάς.
Προτεραιότητές τους είναι η αποφυγή νέων συγκρούσεων κατά μήκος της λεγόμενης «κίτρινης γραμμής» ανάμεσα στη Χαμάς και το Ισραήλ, η επιτάχυνση της ανθρωπιστικής βοήθειας και η επιστροφή των σορών των Ισραηλινών ομήρων. Ωστόσο, Ισραηλινοί αξιωματούχοι προειδοποίησαν ότι η ειρηνευτική διαδικασία κινδυνεύει να παγώσει αν η Χαμάς δεν εκπληρώσει πλήρως τις δεσμεύσεις της.
Μια άμεση κρίση αποφεύχθηκε όταν η Χαμάς επέστρεψε κάποιες σορούς, οδηγώντας το Ισραήλ να αποσύρει απειλές αντιποίνων. Παρόλα αυτά, η οργάνωση δηλώνει πλέον πως δεν διαθέτει άλλες σορούς και ότι η ανάκτηση νέων απαιτεί εξειδικευμένα μέσα. Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι 15 έως 20 σώματα μπορούν να επιστραφούν άμεσα.
Αντιδράσεις και φόβοι για αναζωπύρωση
Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι δεν συμμερίζονται την ισραηλινή θέση ότι η καθυστέρηση συνιστά παραβίαση της συμφωνίας. Την ίδια ώρα, ανησυχία επικρατεί πως σκληροπυρηνικά στελέχη της κυβέρνησης Νετανιάχου μπορεί να χρησιμοποιήσουν το ζήτημα για να υπονομεύσουν τη συμφωνία και να πιέσουν για επανέναρξη των εχθροπραξιών.
Στο εσωτερικό της Γάζας, η Χαμάς εξαπέλυσε κατασταλτική επιχείρηση, εκτελώντας δημοσίως φερόμενους συνεργάτες του Ισραήλ και εμπλεκόμενη σε ένοπλες συγκρούσεις με αντίπαλες φατρίες. Αυτή η κλιμάκωση εγείρει φόβους ότι η οργάνωση επανακτά τον έλεγχο αντί να προετοιμάζεται να τον παραδώσει.
Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ είχαν εγκρίνει προσωρινά τη διατήρηση της ασφάλειας από τη Χαμάς, σημειώνοντας πως η οργάνωση «εξουδετέρωσε ορισμένες επικίνδυνες συμμορίες». Ωστόσο, ο διοικητής της CENTCOM, Μπραντ Κούπερ, κάλεσε τη Χαμάς να τερματίσει τη βία εναντίον αμάχων.
Η αποστρατιωτικοποίηση της Χαμάς παραμένει κρίσιμο ζήτημα. Η οργάνωση ανησυχεί ότι, αν καταθέσει άμεσα τα όπλα, οι μαχητές της θα είναι ευάλωτοι σε αντιπάλους. Οι ΗΠΑ συνεργάζονται με Τουρκία, Κατάρ και Αίγυπτο για να καθοριστεί ο τρόπος υλοποίησης της διαδικασίας. Παράλληλα, προωθείται η ιδέα οδού διαφυγής για Παλαιστινίους που αισθάνονται απειλή από τη Χαμάς, με στήριξη από το Ισραήλ.
Πολυεθνική δύναμη και προετοιμασία νέας κυβέρνησης
Παρά μεμονωμένα περιστατικά βίας κατά μήκος της νέας γραμμής ελέγχου, η εκεχειρία γενικά τηρείται, με το Ισραήλ να εξακολουθεί να ελέγχει περίπου το ήμισυ της Λωρίδας. Χώρες όπως η Ινδονησία, τα ΗΑΕ, η Αίγυπτος και το Αζερμπαϊτζάν φέρονται πρόθυμες να συνεισφέρουν στρατεύματα στη νέα πολυεθνική δύναμη σταθεροποίησης.
Παράλληλα, οι ΗΠΑ αξιολογούν υποψήφια μέλη για την τεχνοκρατική κυβέρνηση που θα αναλάβει τη διοίκηση της Γάζας, μεταξύ αυτών και μέλη της παλαιστινιακής διασποράς που επιθυμούν να επιστρέψουν.
Η επόμενη φάση των διαπραγματεύσεων θεωρείται ιδιαίτερα απαιτητική, ειδικά όσον αφορά την πλήρη αποστρατιωτικοποίηση και τις προϋποθέσεις περαιτέρω αποχώρησης των ισραηλινών δυνάμεων.
Ο Τραμπ, μιλώντας την Τετάρτη, ισχυρίστηκε ότι «έφερε ειρήνη στη Μέση Ανατολή για πρώτη φορά εδώ και 3.000 χρόνια», προειδοποιώντας ταυτόχρονα ότι αν η Χαμάς αρνηθεί τον αφοπλισμό, αυτό θα επιβληθεί με τη βία, ακόμα και με επανέναρξη του πολέμου.
