Σε κλειστή ενημέρωση προς δημοσιογράφους στη Νέα Υόρκη, διπλωματικές πηγές περιέγραψαν την ατμόσφαιρα που επικρατεί στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ενόψει της 80ής Γενικής Συνέλευσης. Όπως υπογράμμισαν, παρά τα σοβαρά προβλήματα, το σύστημα εξακολουθεί να παράγει «απτά αποτελέσματα» σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ωστόσο, οι ίδιες πηγές αναφέρθηκαν ανοιχτά στις προκλήσεις, με βασικότερη την αδυναμία του Συμβουλίου Ασφαλείας να ανταποκριθεί σε κρίσιμα ζητήματα, όπως η Ουκρανία, η Γάζα και οι συγκρούσεις στην Αφρική.
Κρίση χρηματοδότησης
Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στην έλλειψη χρηματοδότησης, η οποία αποδίδεται στην απόσυρση των ΗΠΑ από σειρά οργανισμών και στη μείωση των εθελοντικών συνεισφορών. «Η κατάσταση αυτή οδηγεί σε πραγματική κρίση ρευστότητας, με συνέπειες στη λειτουργία του Οργανισμού», τόνισαν χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, εξέφρασαν ανησυχία για χώρες που αμφισβητούν τη νομιμοποίηση του ΟΗΕ σε ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διεθνούς δικαίου, επιχειρώντας, όπως σημείωσαν, να δημιουργήσουν «παράλληλο σύστημα» με το επιχείρημα της δυτικής ηγεμονίας.
Οι πηγές δεν παρέλειψαν να αναδείξουν τις επιτυχίες του τελευταίου έτους: την ολοκλήρωση της Παγκόσμιας Συνθήκης για την Υγεία, νέες συμφωνίες στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου για την αλιεία, δύο συνθήκες στον Οργανισμό Διανοητικής Ιδιοκτησίας, καθώς και τη «Συνθήκη για την Ανοιχτή Θάλασσα».
Ιδιαίτερη μνεία έγινε και στη συναίνεση για δημιουργία διεθνούς μηχανισμού διακυβέρνησης της τεχνητής νοημοσύνης, στα πρότυπα της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή.
Στο επίκεντρο το Παλαιστινιακό
Κεντρικό θέμα της Συνέλευσης θεωρείται η Διάσκεψη της 22ας Σεπτεμβρίου για τη λύση δύο κρατών. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, πρόκειται για «ορόσημο που επαναφέρει ελπίδα», με τη Διακήρυξη της Νέας Υόρκης να έχει υπερψηφιστεί από 142 χώρες. «Η ψήφος υπέρ σημαίνει αναγνώριση τόσο της Παλαιστίνης όσο και του Ισραήλ», σημείωσαν.
Περισσότερες από δέκα χώρες, μεταξύ των οποίων η Γαλλία, το Βέλγιο και η Πορτογαλία, εξετάζουν επίσημη αναγνώριση της Παλαιστίνης. «Ήδη 145 χώρες έχουν προχωρήσει, και με τις νέες αναγνωρίσεις θα πλησιάσουμε τις 155», εκτίμησαν.
Η συζήτηση στη Γενική Συνέλευση αναμένεται να επηρεαστεί και από την επικείμενη ψηφοφορία για τον «μηχανισμό επαναφοράς κυρώσεων» κατά του Ιράν, εκτός εάν η Τεχεράνη δώσει άμεση πρόσβαση στον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας. Παράλληλα, πιθανή συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας για την Ουκρανία δεν θεωρείται ότι θα φέρει ουσιαστική πρόοδο.
«Δημοψήφισμα»
Οι ίδιες διπλωματικές πηγές τόνισαν ότι η 80ή Γενική Συνέλευση συνιστά «δημοψήφισμα για το μέλλον του πολυμερούς συστήματος». «Θα φανεί ποια κράτη παραμένουν προσηλωμένα στο διεθνές δίκαιο και ποια επιλέγουν τις σχέσεις ισχύος», υπογράμμισαν, σημειώνοντας ότι ο κόσμος βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι, ογδόντα χρόνια μετά τη Χάρτα του Σαν Φρανσίσκο.
