Η Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών αναμένεται να τοποθετηθεί σήμερα επί της λεγόμενης «Δήλωσης της Νέας Υόρκης», ενός πολιτικού κειμένου που φιλοδοξεί να δώσει νέα ώθηση στη λύση των δύο κρατών – Ισραήλ και Παλαιστίνης – αποκλείοντας ρητά τη Χαμάς από οποιοδήποτε μελλοντικό ρόλο στη διακυβέρνηση της Γάζας.
Σαφής καταδίκη της Χαμάς από το κείμενο
Παρά τις έντονες επικρίσεις της ισραηλινής κυβέρνησης προς τον ΟΗΕ, που εδώ και σχεδόν δύο χρόνια δεν έχει καταφέρει να καταδικάσει απερίφραστα την πρωτοφανή επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ, το κείμενο που συνέταξαν Γαλλία και Σαουδική Αραβία είναι ξεκάθαρο:
«Καταδικάζουμε τις επιθέσεις που διαπράχθηκαν την 7η Οκτωβρίου (2023) από τη Χαμάς εναντίον αμάχων», αναφέρεται χαρακτηριστικά, ενώ προστίθεται πως «η Χαμάς πρέπει να αφήσει ελεύθερους όλους τους ομήρους» που εξακολουθούν να κρατούνται στη Λωρίδα της Γάζας.
Αποστρατιωτικοποίηση και μεταβίβαση εξουσίας στην Παλαιστινιακή Αρχή
Η δήλωση, την οποία προσυπέγραψαν ήδη από τον Ιούλιο 17 κράτη, ανάμεσά τους και αραβικά, κατά την πρώτη φάση της συνόδου του ΟΗΕ για τη λύση των δύο κρατών, προχωρά ακόμη πιο πέρα:
Στο πλαίσιο του τερματισμού της σύγκρουσης στη Γάζα, «η Χαμάς θα πρέπει να πάψει να ασκεί την εξουσία της στη Λωρίδα της Γάζας και να παραδώσει τον οπλισμό της στην Παλαιστινιακή Αρχή, με την υποστήριξη και τη συνεργασία της διεθνούς κοινότητας», ώστε να καταστεί εφικτή η ίδρυση «κυρίαρχου και ανεξάρτητου κράτους της Παλαιστίνης».
Η θέση αυτή υιοθετήθηκε πρόσφατα και από τον Αραβικό Σύνδεσμο, γεγονός που ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Νοέλ Μπαρό χαρακτήρισε ως «σημαντικό βήμα» για τη διεθνή και περιφερειακή απομόνωση της Χαμάς.
Διεθνής στήριξη και πολιτική πίεση προς το Ισραήλ
Σύμφωνα με πηγή της γαλλικής προεδρίας που μίλησε στο AFP, υπάρχει ελπίδα η δήλωση να υιοθετηθεί με μεγάλη πλειοψηφία από τη Γενική Συνέλευση, καθώς θεωρείται η βάση της συνόδου που θα συνδιοργανώσουν Παρίσι και Ριάντ στις 22 Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη. Εκεί, ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει δεσμευτεί να αναγνωρίσει το παλαιστινιακό κράτος.
Ο αναλυτής Ρίτσαρντ Γκόουαν του International Crisis Group επισημαίνει πως η υιοθέτηση του κειμένου είναι σημαντική, παρότι η ισραηλινή πλευρά τη θεωρεί ανεπαρκή και καθυστερημένη. Όπως εξηγεί:
Το κείμενο προσφέρει «ασπίδα έναντι των επικρίσεων του Ισραήλ» σε χώρες που ετοιμάζονται να αναγνωρίσουν παλαιστινιακό κράτος, απορρίπτοντας τις κατηγορίες περί έμμεσης στήριξης της Χαμάς.
Αναγνώριση Παλαιστίνης και διεθνής αποστολή σταθεροποίησης
Αρκετοί ηγέτες κρατών αναμένεται να ανακοινώσουν την αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους κατά την εβδομάδα υψηλού επιπέδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, που ξεκινά στις 22 Σεπτεμβρίου. Η κίνηση αυτή θεωρείται μέσο πίεσης προς το Ισραήλ για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα.
Η «Δήλωση της Νέας Υόρκης» συνηγορεί υπέρ του:
«Τερματισμού του πολέμου στη Γάζα» και «δίκαιης, ειρηνικής και διαρκούς ρύθμισης της ισραηλινοπαλαιστινιακής διένεξης, βασισμένης στην αληθινή εφαρμογή της λύσης των δύο κρατών».
Παράλληλα, προβλέπει την ανάπτυξη «προσωρινής διεθνούς αποστολής σταθεροποίησης» στη Λωρίδα της Γάζας, με εντολή του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, για:
- Προστασία του πληθυσμού
- Ενίσχυση των κρατικών δομών της Παλαιστίνης
- Παροχή εγγυήσεων ασφαλείας τόσο στην Παλαιστίνη όσο και στο Ισραήλ
Αβεβαιότητα για την υλοποίηση της λύσης δύο κρατών
Αξίζει να σημειωθεί πως σχεδόν τα τρία τέταρτα των 193 κρατών-μελών του ΟΗΕ αναγνωρίζουν το κράτος της Παλαιστίνης, το οποίο ανακηρύχθηκε από την παλαιστινιακή ηγεσία στην εξορία το 1988.
Ωστόσο, με φόντο σχεδόν δύο χρόνια πολέμου στη Γάζα, που έχει υποστεί ανυπολόγιστη καταστροφή και ανθρωπιστική κρίση, την επέκταση των ισραηλινών οικισμών στη Δυτική Όχθη και τις δηλώσεις Ισραηλινών αξιωματούχων υπέρ της προσάρτησης κατεχόμενων περιοχών, η ανησυχία για την πρακτική υλοποίηση της λύσης δύο κρατών εντείνεται.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας:
«Δεν θα υπάρξει παλαιστινιακό κράτος», επανέλαβε χθες.
Την ίδια στιγμή, η αμερικανική κυβέρνηση, βασικός σύμμαχος του Ισραήλ, έχει ξεκαθαρίσει πως ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς δεν θα επιτραπεί να μεταβεί στη Νέα Υόρκη.