Το Πεντάγωνο προχώρησε σε σημαντική μείωση των προγραμματισμένων προμηθειών μαχητικών πέμπτης γενιάς F-35 για το οικονομικό έτος 2026, περιορίζοντας τον συνολικό αριθμό σε μόλις 47 αεροσκάφη. Η απόφαση αυτή συνιστά πτώση της τάξης του 45% σε σύγκριση με τα 86 αεροσκάφη που είχαν αποκτηθεί το οικονομικό έτος 2024, σηματοδοτώντας μια από τις μεγαλύτερες περικοπές στο πρόγραμμα από την έναρξή του.
Οι νέες παραγγελίες περιλαμβάνουν 24 F-35A για την Πολεμική Αεροπορία, αριθμό που αντιστοιχεί σε λιγότερο από το μισό των προηγούμενων προμηθειών. Παράλληλα, προβλέπεται η απόκτηση 11 F-35B για το Σώμα Πεζοναυτών και 12 F-35C, εκ των οποίων οκτώ θα παραδοθούν στο Ναυτικό και τέσσερα στους Πεζοναύτες. Η πρόθεση του Υπουργείου Άμυνας να περικόψει κατά 50% τις προμήθειες της έκδοσης F-35A είχε γίνει γνωστή ήδη από τον Ιούνιο, μετά την ανακατανομή κονδυλίων υπέρ της ανάπτυξης του μαχητικού έκτης γενιάς F-47.
«Καθηλωμένος» στόλος και χαμηλή διαθεσιμότητα
Την ίδια ώρα, οι στόλοι των F-35 που επιχειρούν με την Πολεμική Αεροπορία, το Ναυτικό και το Σώμα Πεζοναυτών των ΗΠΑ εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα διαθεσιμότητας. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Γραφείου του Γενικού Επιθεωρητή του Υπουργείου Άμυνας, που δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2025, μόλις το 50% των αεροσκαφών παραμένει επιχειρησιακά διαθέσιμο.
Νωρίτερα μέσα στο ίδιο έτος, η ετήσια έκθεση του Διευθυντή Επιχειρησιακών Δοκιμών και Αξιολόγησης (DOT&E) του Πενταγώνου ανέδειξε τις επίμονες δυσκολίες στην αναβάθμιση των F-35 στο καθυστερημένο πρότυπο υλικού και λογισμικού Technology Refresh-3. Οι καθυστερήσεις αυτές οδήγησαν στη μετάθεση της πλήρους αναβάθμισης στο πρότυπο Block 4 για τις αρχές της δεκαετίας του 2030, επηρεάζοντας αρνητικά τη συνολική εικόνα του προγράμματος.
Πίεση στον προϋπολογισμό και προτεραιότητα στο F-47
Ο συνδυασμός των τεχνικών προβλημάτων και των καθυστερήσεων θεωρείται ότι υπονόμευσε τη ζήτηση του Πενταγώνου για το F-35. Οι περικοπές στις προμήθειες πραγματοποιούνται σε ένα περιβάλλον ολοένα και εντονότερης δημοσιονομικής πίεσης για την Πολεμική Αεροπορία, κυρίως λόγω του τεράστιου κόστους ανάπτυξης, προμήθειας και λειτουργίας του F-47.
Παράλληλα, το Υπουργείο Άμυνας συνεχίζει να καθυστερεί το πρόγραμμα μαχητικού έκτης γενιάς του Ναυτικού, F/A-XX, επιτρέποντας την ανακατεύθυνση πόρων και προτεραιοτήτων υπέρ του F-47, το οποίο έχει αναδειχθεί σε κεντρικό πυλώνα της μελλοντικής αεροπορικής ισχύος των ΗΠΑ.
Κινεζικές εξελίξεις και ενίσχυση των εξαγωγών
Στο διεθνές περιβάλλον, η αποκάλυψη δύο κινεζικών μαχητικών έκτης γενιάς τον Δεκέμβριο του 2024, τα οποία βρίσκονται ήδη σε στάδιο πρωτοτύπων πτήσης, προκάλεσε έντονο προβληματισμό για τη μελλοντική βιωσιμότητα του F-35 σε επιχειρήσεις υψηλής έντασης. Οι εξελίξεις αυτές ενίσχυσαν τις αμφιβολίες για το κατά πόσο το αμερικανικό μαχητικό μπορεί να διατηρήσει το τεχνολογικό του πλεονέκτημα στο μέλλον.
Παρά τη μείωση των εγχώριων παραγγελιών, η συνολική παραγωγή των F-35 αναμένεται να παραμείνει σε υψηλά επίπεδα, ξεπερνώντας τα 130 αεροσκάφη, καθώς η διεθνής ζήτηση συνεχίζει να αυξάνεται. Ήδη 20 χώρες έχουν παραγγείλει το αεροσκάφος, το οποίο εξακολουθεί να υπερισχύει έναντι άλλων δυτικών μαχητικών σε διεθνείς διαγωνισμούς, επιβεβαιώνοντας τη θέση του ως ο μοναδικός τύπος μαχητικού πέμπτης γενιάς που βρίσκεται σήμερα σε παραγωγή παγκοσμίως.
Νέοι πελάτες και ταχύτερη υλοποίηση συμβολαίων
Παραδοσιακοί πελάτες, όπως η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, αναμένεται να συνεχίσουν την επέκταση των παραγγελιών τους, ενώ νέες χώρες, από την Πορτογαλία έως τη Σαουδική Αραβία, εκτιμάται ότι θα εισέλθουν στο πρόγραμμα. Οι μειώσεις στις παραγγελίες των ΗΠΑ διευκολύνουν την ταχύτερη εκτέλεση των εξαγωγικών συμβάσεων, καθώς ολοένα και μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής κατευθύνεται προς το εξωτερικό.
