Η εξέλιξη αυτή έρχεται στον απόηχο της πρωτοβουλίας της κυβέρνησης Τραμπ, που παρουσίασε τον Σεπτέμβριο τα σχέδια για τη δημιουργία της κυβερνητικής πλατφόρμας TrumpRx.gov, η οποία αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία στις αρχές του 2026 και θα επιτρέπει στους πολίτες να προμηθεύονται συνταγογραφούμενα φάρμακα σε χαμηλότερες τιμές.
Σήμερα, οι Αμερικανοί ασθενείς πληρώνουν σχεδόν τριπλάσια ποσά για τα φάρμακά τους σε σχέση με τους πολίτες άλλων ανεπτυγμένων χωρών. Ο Ντόναλντ Τραμπ, επικαλούμενος την ανάγκη «να σταματήσει το πάρτι των μεσαζόντων», έχει ζητήσει από τις φαρμακευτικές να μειώσουν δραστικά το κόστος και να παρακάμψουν τους ενδιάμεσους, όπως φαρμακεία, ασφαλιστικές εταιρείες και διαχειριστές φαρμακευτικών παροχών.
Ήδη από τον Ιούλιο, ο Αμερικανός πρόεδρος απέστειλε επιστολές σε 17 φαρμακευτικές κολοσσούς, ζητώντας τους να προχωρήσουν σε γενναίες μειώσεις τιμών για την αμερικανική αγορά. Σύμφωνα με το Reuters, οι εταιρείες που ανταποκρίνονται στο κάλεσμα είναι οι εξής:
1. AbbVie
Θα διαθέσει από τον Σεπτέμβριο το φάρμακο για τον καρκίνο των ωοθηκών στο Ηνωμένο Βασίλειο, με ίδια τιμή καταλόγου με αυτήν των ΗΠΑ -μια κίνηση που ερμηνεύεται ως ένδειξη συμμόρφωσης προς την απαίτηση του Τραμπ οι Ηνωμένες Πολιτείες να έχουν “most-favored-nation pricing”, δηλαδή τις ευνοϊκότερες τιμές διεθνώς.
2. AstraZeneca
Στις 10 Οκτωβρίου υπέγραψε συμφωνία με την κυβέρνηση Τραμπ, βάσει της οποίας θα διαθέτει ορισμένα φάρμακα με έκπτωση στο πρόγραμμα Medicaid. Σε αντάλλαγμα θα τύχει τριετούς απαλλαγής από δασμούς. Επίσης, προβλέπονται εκπτώσεις έως και 80% σε συγκεκριμένα σκευάσματα που θα διατίθενται μέσω της νέας ιστοσελίδας TrumpRx.gov.
3. Bristol-Myers Squibb
Θα μειώσει τις τιμές για τους επιλέξιμους ασθενείς των ΗΠΑ στο φάρμακο για τους θρόμβους αίματος και για τη ψωρίαση, με το δεύτερο να προσφέρεται με έκπτωση που ξεπερνά το 80% από την αρχική του τιμή.
4. Eli Lilly
Προανήγγειλε ότι θα διαθέτει τις 2 υψηλότερες δόσεις του δημοφιλούς φαρμάκου της για απώλεια βάρους μέσω της ιστοσελίδας της, απευθείας σε πελάτες που πληρώνουν μετρητά.
5. Novo Nordisk
Η δανέζικη εταιρεία ανακοίνωσε ότι θα προσφέρει το φάρμακο για τον διαβήτη τύπου 2 σε επιλέξιμους ασθενείς στην τιμή των 499 δολαρίων τον μήνα, μέσω του δικού της φαρμακείου και συνεργασιών με την πλατφόρμα GoodRx και άλλες υπηρεσίες. Παράλληλα, συνεργάζεται ήδη με εταιρείες τηλεϊατρικής για την πώληση του σκευάσματός της για απώλεια βάρους, σε πελάτες που πληρώνουν μετρητά.
6. Pfizer
Συμφώνησε με την κυβέρνηση να μειώσει τις τιμές των φαρμάκων της στο Medicaid, ώστε να ευθυγραμμιστούν με τα επίπεδα άλλων ανεπτυγμένων χωρών, σε αντάλλαγμα με δασμολογικές ελαφρύνσεις. Η εταιρεία δεσμεύτηκε να επενδύσει 70 δισ. δολάρια σε έρευνα, ανάπτυξη και εγχώρια παραγωγή, ενώ για τα επόμενα τρία χρόνια τα προϊόντα της δεν θα υπόκεινται σε αμερικανικούς δασμούς.
7. PhRMA
Ο φαρμακευτικός σύνδεσμος PhRMA ανακοίνωσε ότι από τον Ιανουάριο θα λειτουργήσει η νέα διαδικτυακή πλατφόρμα με την ονομασία AmericasMedicines.com, όπου οι ασθενείς θα μπορούν να αγοράζουν συνταγογραφούμενα φάρμακα απευθείας από τους παραγωγούς.
8. Roche
Η ελβετική εταιρεία εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο να προχωρήσει σε απευθείας διάθεση των φαρμάκων της στους ασθενείς των ΗΠΑ, στο πλαίσιο της στρατηγικής μείωσης του κόστους. Η προσέγγιση αυτή στοχεύει τόσο στους ανασφάλιστους και υπο-ασφαλισμένους, όσο και σε εκείνους τους ασφαλισμένους που συγκρίνουν το πραγματικό κόστος αγοράς με τις τιμές που προσφέρουν οι ασφαλιστικοί πάροχοι.
9. Sanofi
Δεσμεύτηκε να προσφέρει οποιοδήποτε προϊόν ινσουλίνης της στην τιμή των 35 δολαρίων τον μήνα σε όλους τους ασθενείς των ΗΠΑ με έγκυρη ιατρική συνταγή, ανεξάρτητα από την ασφαλιστική τους κάλυψη.
10. Wisp
Η εταιρεία τηλεϊατρικής, που εξειδικεύεται στην υγεία των γυναικών, επεκτείνει τη δραστηριότητά της στην αγορά ελέγχου βάρους. Θα διαθέτει τα δημοφιλή φάρμακα των Novo Nordisk και Eli Lilly χωρίς απαίτηση ασφάλισης, με τιμές από 489 έως 598 δολάρια τον μήνα. Το κόστος περιλαμβάνει ιατρική συμβουλή, μηνιαίες παρακολουθήσεις και κατ’ οίκον παράδοση.
11. Zealand Pharma
Εξετάζει ένα υβριδικό μοντέλο, συνδυάζοντας απευθείας πωλήσεις σε ασθενείς μαζί με τα παραδοσιακά ασφαλιστικά κανάλια, για το πειραματικό φάρμακο απώλειας βάρους που αναπτύσσει σε συνεργασία με τη Roche.
Νέα εποχή για την τιμολόγηση φαρμάκων
Οι κινήσεις αυτές σηματοδοτούν μια ριζική αναδιάταξη της φαρμακευτικής αγοράς στις ΗΠΑ, όπου οι εταιρείες στρέφονται σε πιο ευέλικτα μοντέλα πώλησης. Αν και η πρωτοβουλία προβάλλεται ως βήμα προς την προσβασιμότητα και τη μείωση του κόστους, αρκετοί αναλυτές επισημαίνουν ότι η εξίσωση των τιμών με την αγορά άλλων χωρών και η παράκαμψη των παραδοσιακών δικτύων διανομής ενδέχεται να φέρουν ανατροπές στις σχέσεις φαρμακοβιομηχανιών, ασφαλιστικών και φαρμακείων.
