Τουλάχιστον 3.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν στην Αϊτή τους πρώτους έξι μήνες του 2025, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, που φοβάται πως η επέκταση της βίας των συμμοριών μπορεί να αποσταθεροποιήσει άλλες χώρες της Καραϊβικής.
Η Αϊτή, η πιο φτωχή χώρα της αμερικανικής ηπείρου, υποφέρει επί μακρόν από τη βία εγκληματικών συμμοριών, σε ένα πλαίσιο πολιτικής αστάθειας. Η βία έχει ενταθεί περαιτέρω από τις αρχές του 2024.
«Από την 1η Ιανουαρίου έως τις 30 Ιουνίου, τουλάχιστον 3.141 άνθρωποι σκοτώθηκαν στην Αϊτή», δήλωσε εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η Ραβίνα Σαμντασάνι, κατά την παρουσίαση έκθεσης στη Γενεύη.
Η έκθεση, που συντάχθηκε με τη συνδρομή του Γραφείου του ΟΗΕ στην Αϊτή (Binuh), καταδεικνύει πως η βία αυξήθηκε πολύ στη διάρκεια των τελευταίων μηνών, ιδιαίτερα στα διαμερίσματα Μπας Αρτιμπονίτ και Κέντρο, καθώς οι συμμορίες εξακολουθούν να διευρύνουν την επιρροή τους στο βόρειο και κεντρικό τμήμα της χώρας, καθώς και προς τη Δομινικανή Δημοκρατία.
«Εν τω μέσω αυτής της ιστορίας τρόμου χωρίς τέλος, ο αϊτινός λαός είναι στο έλεος της φρικτής βίας των συμμοριών και εκτεθειμένος στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τις δυνάμεις ασφαλείας και από τις λεγόμενες δυνάμεις 'αυτοάμυνας'», ανέφερε ο Ύπατος Εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Φόλκερ Τουρκ σε μια ανακοίνωση.
Από την 1η Οκτωβρίου 2024 έως τις 30 Ιουνίου 2025, τουλάχιστον 1.018 άνθρωποι σκοτώθηκαν, άλλοι 213 τραυματίστηκαν και 620 απήχθησαν στο Αρτιμπονίτ και στο Κέντρο, καθώς και στο Γκαντιέρ και το Φοντ Παριζιέν, δυτικά της μητροπολιτικής ζώνης του Πορτ-ο-Πρενς, σύμφωνα με την έκθεση.
Μαζικές δολοφονίες και εκτοπισμοί
Την ίδια περίοδο, ο συνολικός αριθμός των δολοφονιών στην Αϊτή ανήλθε σε 4.864, εκ των οποίων τουλάχιστον 3.141 τους πρώτους έξι μήνες του 2025.
Ο ΟΗΕ σημειώνει πως οι μαζικές δολοφονίες στο Ποντ Σοντέ τον περασμένο Οκτώβριο, κατά τις οποίες πάνω από 100 άνθρωποι σκοτώθηκαν, αποτέλεσε «σημαντική καμπή στον κύκλο της βίας ανάμεσα στις συμμορίες και στις λεγόμενες ομάδες αυτοάμυνας».
Πολλές άλλες σφαγές ακολούθησαν, προκαλώντας μαζικούς εκτοπισμούς κυρίως στην πόλη Μιρεμπαλέ (διαμέρισμα του Κέντρου), που, στις αρχές του έτους, είδε τους 100.000 κατοίκους της να φεύγουν για να γλιτώσουν.
«Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έξω από το Πορτ-ο-Πρενς εντείνονται στις περιοχές της χώρας όπου η παρουσία του κράτους είναι εξαιρετικά περιορισμένη», προειδοποίησε η Ουλρίκα Ρίτσαρντσον, προσωρινή επικεφαλής της Binuh, στην ανακοίνωση.
Η πολυεθνική Αποστολή υποστήριξης στην ασφάλεια (MMAS), που αναπτύχθηκε τον Ιούνιο του 2024 στην Αϊτή, υπό την ηγεσία της Κένυας, δυσκολεύεται να συγκρατήσει τη βία, ελλείψει μέσων.
Εξάπλωση της βίας και αύξηση του λαθρεμπορίου όπλων και της διακίνησης ανθρώπων
Ο ΟΗΕ αναφέρει στην έκθεσή του πως η επέκταση του εδαφικού ελέγχου των συμμοριών συνιστά μεγάλο κίνδυνο για την εξάπλωση της βίας και την αύξηση του λαθρεμπορίου όπλων και της διακίνησης ανθρώπων πέρα από τα εθνικά σύνορα που μπορεί να "οδηγήσει σε σημαντική αποσταθεροποίηση των χωρών της υποπεριοχής της Καραϊβικής".
Προκειμένου να αποφευχθεί μια ραγδαία αποσταθεροποίηση στην περιοχή αυτή, ο ΟΗΕ καλεί τη διεθνή κοινότητα να «ενισχύσει την υποστήριξή της στις αϊτινές αρχές που έχουν την πρωταρχική ευθύνη να προστατεύσουν τα δικαιώματα του πληθυσμού τους. καθώς και στους διεθνείς και εθνικούς οργανισμούς που παρέχουν αρωγή στις ευάλωτες ομάδες».
Το 2022, το Συμβούλιο Ασφαλείας έθεσε σε ισχύ καθεστώς κυρώσεων το οποίο περιελάμβανε στοχευμένο εμπάργκο στα όπλα, το οποίο ενισχύθηκε στη συνέχεια ώστε να απαγορευθεί η μεταφορά όπλων προς την Αϊτή.
Όμως ο ΟΗΕ υπογραμμίζει πως το εμπάργκο προσκρούει «σε μεγάλες ελλείψεις στον έλεγχο των συνόρων, τόσο από την πλευρά των χωρών προέλευσης ή διέλευσης αυτών των όπλων όσο και της Αϊτής», που αφορούν κυρίως την ικανότητα εντοπισμού και αναχαίτισης των παράνομων φορτίων.
