Σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε την περασμένη εβδομάδα με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ο Βλαντίμιρ Πούτιν απαίτησε την παράδοση του Ντονέτσκ, μίας στρατηγικής σημασίας περιοχής στην ανατολική Ουκρανία, ως βασική προϋπόθεση για τον τερματισμό του πολέμου, σύμφωνα με δύο ανώτερους αξιωματούχους, που γνωρίζουν το περιεχόμενο της συνομιλίας.
Ο Ρώσος πρόεδρος προσπαθεί ανεπιτυχώς εδώ και 11 χρόνια να κατακτήσει το Ντονέτσκ, αντιμετωπίζοντας την σθεναρή αντίσταση των ουκρανικών δυνάμεων, που θεωρούν την περιοχή κρίσιμη για την αποτροπή μιας ταχείας ρωσικής προέλασης προς το Κίεβο.
Η επιμονή του Πούτιν στο συγκεκριμένο αίτημα δείχνει ότι δεν υποχωρεί από τις πάγιες θέσεις του, παρά την αισιοδοξία του Τραμπ για επίτευξη συμφωνίας, ανέφεραν οι αξιωματούχοι, μιλώντας στη Washington Post υπό το καθεστώς της ανωνυμίας.
Από το 2014, ρωσικές ή ρωσόφιλες δυνάμεις ελέγχουν τμήματα του Ντονέτσκ, χωρίς ωστόσο να έχουν καταφέρει να κατακτήσουν ολόκληρη την περιοχή.
Η στάση του Τραμπ και οι διαπραγματεύσεις
Ο Τραμπ δεν έχει σχολιάσει δημόσια το αίτημα του Πούτιν για πλήρη έλεγχο του Ντονέτσκ. Μετά τη συνάντησή του την Παρασκευή στον Λευκό Οίκο με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Τραμπ δήλωσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
«Ήρθε η ώρα να σταματήσει το αίμα και να γίνει μια ΣΥΜΦΩΝΙΑ! Αρκετό αίμα έχει χυθεί. Ας σταματήσουν εκεί που είναι, ας δηλώσουν και οι δύο νίκη, κι ας αποφασίσει η Ιστορία».
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής επικοινωνίας, την περασμένη Πέμπτη, ο Πούτιν φέρεται να πρότεινε την παραχώρηση τμημάτων δύο άλλων ουκρανικών περιοχών -της Ζαπορίζια και της Χερσώνας- με αντάλλαγμα τον πλήρη έλεγχο του Ντονέτσκ. Η πρόταση αυτή θεωρήθηκε από ορισμένους αξιωματούχους του Λευκού Οίκου ως «βήμα προόδου», σε σχέση με τις προηγούμενες απαιτήσεις που είχε θέσει ο Πούτιν στη συνάντησή του με τον Τραμπ τον Αύγουστο στην Αλάσκα.
Ωστόσο, Ευρωπαίοι διπλωμάτες εκτιμούν ότι το Κίεβο δεν πρόκειται να αποδεχθεί έναν τέτοιο συμβιβασμό. «Είναι σαν να τους πεις να πουλήσουν το ίδιο τους το πόδι χωρίς αντάλλαγμα» σχολίασε χαρακτηριστικά ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Η στασιμότητα στο μέτωπο
Οι γραμμές του μετώπου μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών έχουν ουσιαστικά «παγώσει» τον τελευταίο χρόνο, με καμία πλευρά να μην έχει πάρει αποφασιστικό πλεονέκτημα. Η Ρωσία εξακολουθεί να ελέγχει περίπου το 20% του ουκρανικού εδάφους, έπειτα από την πλήρους κλίμακας εισβολή της, τον Φεβρουάριο του 2022.
Ο Τραμπ, μετά τη συμφωνία εκεχειρίας και ανταλλαγής ομήρων στη Γάζα, έχει στρέψει εκ νέου την προσοχή του στον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Οι Ουκρανοί, πάντως, είχαν ελπίσει να αποσπάσουν την έγκριση για την αποστολή πυραύλων Tomahawk κατά τη συνάντηση της Παρασκευής, όμως αποχώρησαν χωρίς συγκεκριμένα αποτελέσματα.
Το μήνυμα των συνομιλιών και οι επόμενες κινήσεις
Ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, φέρεται να πίεσε την ουκρανική αντιπροσωπεία για πιθανή παραχώρηση του Ντονέτσκ, επικαλούμενος ότι η περιοχή είναι «κατά κύριο λόγο ρωσόφωνη» -επιχείρημα που το Κίεβο θεωρεί προπαγανδιστικό και προσχηματικό.
Ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο έχει αναλάβει την προετοιμασία της επικείμενης συνόδου στη Βουδαπέστη, όπου Τραμπ και Πούτιν αναμένεται να συζητήσουν εκ νέου για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Η κυβέρνηση Ζελένσκι έχει στηρίξει την πρόταση Τραμπ για εκεχειρία, επιδιώκοντας παράλληλα ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, ώστε να αποτραπεί νέα ρωσική επίθεση.
Καθώς πλησιάζει ένας ακόμη δύσκολος χειμώνας, με τη Ρωσία να πλήττει ενεργειακές υποδομές της Ουκρανίας, ο Τραμπ εμφανίζεται πρόθυμος να αποφύγει την αποστολή βαρέων όπλων και να επικεντρωθεί στην επίτευξη μιας διπλωματικής λύσης.
