Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ισχυρίστηκε ότι «εξάλειψε εντελώς, ολοκληρωτικά» το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν σε μια σειρά από πυραυλικές επιθέσεις και βομβαρδισμούς, σηματοδοτώντας σαφή παρέμβαση των ΗΠΑ στον πόλεμο του Ισραήλ που διακινδυνεύει μια ευρύτερη διεθνή κρίση.
Αναμένονται αντίποινα, όπως και προσπάθειες για την αναβίωση των ήδη διαλυμένων διαπραγματεύσεων και διπλωματικές προσπάθειες για τη μείωση της έντασης.
Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες εμπλέκονται τώρα σε έναν πόλεμο μεταξύ δύο καλά εξοπλισμένων εθνών που θα μπορούσε να επεκταθεί πολύ πέρα από τα σύνορά τους με αμέτρητες απώλειες, προειδοποίησαν οι ειδικοί.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Παγκόσμια ανησυχία για την "απάντηση" του Ιράν! Η απειλή του παγκόσμιου πολέμου απλώνεται απειλητικά
«Θυμηθείτε, έχουν απομείνει πολλοί στόχοι», δήλωσε ο Τραμπ σε μια σύντομη ομιλία του προς το έθνος στις 21 Ιουνίου, περίπου δύο ώρες μετά την ανακοίνωση μιας «πολύ επιτυχημένης» σειράς επιθέσεων σε πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Φορντόου, το Νατάνζ και το Εσφαχάν.
«Εάν η ειρήνη δεν έρθει γρήγορα, θα επιτεθούμε σε αυτούς τους άλλους στόχους με ακρίβεια, ταχύτητα και επιδεξιότητα. Οι περισσότεροι από αυτούς μπορούν να εξουδετερωθούν σε λίγα λεπτά».
Ο κόσμος παρακολουθεί τι θα συμβεί, καθώς ειδικοί και αναλυτές εξετάζουν πώς οι τρέχουσες συνθήκες, η ιστορία και ένα ασταθές πολιτικό περιβάλλον θα μπορούσαν να επηρεάσουν το μέλλον.
Επικίνδυνη κλιμάκωση
Ο Τραμπ είχε κάνει προεκλογική εκστρατεία με την υπόσχεση να τερματίσει όλους τους πολέμους, συμπεριλαμβανομένου του πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα και της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, ωστόσο ο Πρόεδρος μέχρι στιγμής δεν έχει διαπραγματευτεί ένα τέλος σε κανέναν από τους δύο.
Το Ισραήλ ζήτησε αμερικανική στρατιωτική υποστήριξη για την εκστρατεία του κατά του Ιράν, αφού έλαβε ουσιαστικά άδεια για τον καταστροφικό πόλεμό του στη Γάζα μετά τις επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 , «υπονομεύοντας τον ισχυρισμό του Τραμπ ότι είναι ειρηνοποιός και τον ισχυρισμό του ότι οι πόλεμοι δεν θα είχαν ξεκινήσει ποτέ υπό την ηγεσία του», σύμφωνα με την Sharan Grewal, ανώτερη συνεργάτιδα του Ινστιτούτου Brookings στο Κέντρο Πολιτικής για τη Μέση Ανατολή.
Τώρα κινδυνεύει να προκαλέσει μια ευρύτερη κρίση σε όλη τη Μέση Ανατολή, η οποία θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τις αμερικανικές εγκαταστάσεις στο εξωτερικό και να ενθαρρύνει τους συμμάχους του Ιράν να αντιδράσουν, μετά από την αμερικανική παρέμβαση και αποσταθεροποίηση στη Μέση Ανατολή που συνάδει με την υποστήριξη των ΗΠΑ για τη συνεχιζόμενη καταστροφή του Ισραήλ στη Γάζα και στα κατεχόμενα εδάφη.
Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, δήλωσε αργά το Σάββατο ότι «ανησυχεί σοβαρά» από την απόφαση του Τραμπ να βομβαρδίσει το Ιράν, αποκαλώντας την «επικίνδυνη κλιμάκωση» και «άμεση απειλή για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια».
«Υπάρχει αυξανόμενος κίνδυνος αυτή η σύγκρουση να ξεφύγει γρήγορα από τον έλεγχο, με καταστροφικές συνέπειες για τους πολίτες, την περιοχή και τον κόσμο», είπε.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ θα πυροδοτήσει οικονομική καταιγίδα! Πώς επηρεάζει το εμπόριο
Το Ιράν μπορεί να μπλοκάρει τα στενά του Ορμούζ
Το Ιράν θα μπορούσε επίσης να αντιδράσει μπλοκάροντας το στρατηγικά σημαντικό Στενό του Ορμούζ ή επιτιθέμενο στις ενεργειακές υποδομές του Αραβικού Κόλπου, ανεβάζοντας δραματικά τις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου.
Μέσα σε λίγες ώρες από τις επιθέσεις του Σαββάτου, περίπου 50 πετρελαιοφόρα εθεάθησαν να σπεύδουν να εγκαταλείψουν το Στενό του Ορμούζ.
Οι Χούθι, που υποστηρίζονται από το Ιράν, προειδοποίησαν ότι ο Τραμπ «πρέπει να υποστεί τις συνέπειες», δημοσίευσε στο X το μέλος του πολιτικού γραφείου των Χούθι, Χιζάμ αλ-Άσαντ.
Οι Ένοπλες Δυνάμεις της Υεμένης, που ελέγχονται από τους Χούθι, δήλωσαν επίσης ότι η ομάδα ήταν έτοιμη να στοχεύσει πολεμικά πλοία του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ στην Ερυθρά Θάλασσα «σε περίπτωση που ο Αμερικανός εχθρός εξαπολύσει επίθεση προς υποστήριξη» του Ισραήλ.
Οι αντάρτες Χούθι είχαν προηγουμένως επιτεθεί σε πλοία που συνδέονται με τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα και οι Ηνωμένες Πολιτείες ανταπέδωσαν με μια σειρά αεροπορικών επιδρομών στην Υεμένη νωρίτερα φέτος.
Το ερώτημα είναι αν η Αμερικανική επίθεση θα έχει ως αποτέλεσμα το Ιράν να σκληρύνει την στάση του στην πραγματικότητα ή αν απλά προκαλεί αρκετή ζημιά στο Ισραήλ για να επιβάλει διαπραγματεύσεις;
Τι σηματοδοτεί το χτύπημα των ΗΠΑ κατά του Ιράν;
Η επίθεση του Σαββάτου σηματοδοτεί ένα «άνευ προηγουμένου γεγονός που μπορεί να σημάνει μετασχηματιστικό για το Ιράν, τη Μέση Ανατολή, την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, την μη διάδοση των πυρηνικών όπλων και ενδεχομένως ακόμη και για την παγκόσμια τάξη», σύμφωνα με τον Καρίμ Σαντζαντπούρ, Ιρανοαμερικανό αναλυτή πολιτικής στο Carnegie Endowment for International Peace.
«Ο αντίκτυπός της θα μετρηθεί για τις επόμενες δεκαετίες», έγραψε.
Ιρανοί αξιωματούχοι έχουν τονίσει εδώ και χρόνια ότι τα πυρηνικά του προγράμματα προορίζονται μόνο για πολιτικούς και ειρηνικούς σκοπούς, αλλά το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι το Ιράν αναπτύσσει πυρηνικά όπλα, ένας ισχυρισμός που βρίσκεται στο επίκεντρο της μακράς και τώρα επιταχυνόμενης σύγκρουσης μεταξύ των δύο εθνών.
Μετά τις βομβιστικές επιθέσεις του Σαββάτου, η ατομική υπηρεσία του Ιράν ορκίστηκε «ποτέ» να μην σταματήσει το πυρηνικό του πρόγραμμα, σύμφωνα με τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης.
Ο Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας του Ιράν δήλωσε ότι οι τρεις στοχευμένες πυρηνικές εγκαταστάσεις δέχτηκαν «άγρια επίθεση», η οποία θεωρείται «κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου, ιδίως της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων».
Ο οργανισμός κατηγόρησε επίσης την πυρηνική αρχή του ΟΗΕ για «συνενοχή» στην προσπάθεια, καθώς προέτρεψε τη διεθνή κοινότητα να καταδικάσει τις επιθέσεις και «να μην επιτρέψει ποτέ να σταματήσει η πρόοδος αυτής της εθνικής βιομηχανίας...».
Ο αεροπορικός βομβαρδισμός από μόνος του δεν θα ήταν αρκετός για να σταματήσει οριστικά τυχόν πυρηνικές φιλοδοξίες, επειδή «ούτε το Ισραήλ ούτε οι ΗΠΑ μπορούν να σκοτώσουν όλους τους πυρηνικούς επιστήμονες», δήλωσε ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ, Ράιαν Κρόκερ, στο Politico.
Στοχευμένες επιθέσεις που θα βλάψουν σημαντικά τις επιχειρήσεις θα μπορούσαν να πείσουν το Ιράν να διαπραγματευτεί, σύμφωνα με τον πρώην ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ, Ντένις Ρος.
Ωστόσο, μια ευρύτερη επίθεση ,τροφοδοτούμενη από τις απαιτήσεις Ισραηλινών αξιωματούχων και των γερακιών του Ιράν στις Ηνωμένες Πολιτείες, θα μπορούσε να θεωρηθεί από το Ιράν ως η αντίληψη ότι «έχουν λίγα να χάσουν και το καλύτερο στοίχημά τους είναι να δείξουν ότι μπορούν να μας κάνουν να πληρώσουμε ένα βαρύ τίμημα», δήλωσε στο Politico.
Αντιδράσεις στις ΗΠΑ
Οι επιθέσεις του Τραμπ κινδυνεύουν να εμβαθύνουν ένα αυξανόμενο χάσμα μεταξύ των συμμάχων του και των αντι-επεμβατικών Ρεπουμπλικανών που τώρα είναι αδύναμα ευθυγραμμισμένοι με ένα ευρύτερο αντιπολεμικό κίνημα και την πλειοψηφία των Αμερικανών που δεν θέλουν καθόλου τις Ηνωμένες Πολιτείες να εμπλακούν στην εκστρατεία του Ισραήλ.
Αρκετά μέλη του Κογκρέσου έχουν αμφισβητήσει το κατά πόσον οι ενέργειες του προέδρου είναι καν νόμιμες, ισοδυναμώντας με μια αντισυνταγματική προσπάθεια να διαφύγει της εξουσιοδότησης του Κογκρέσου.
Τουλάχιστον δύο Ρεπουμπλικάνοι του Κογκρέσου - οι βουλευτές Γουόρεν Ντέιβιντσον και Τόμας Μάσι - ενώθηκαν με τους Δημοκρατικούς για να καταδικάσουν αμέσως τις βομβιστικές επιθέσεις ως αντισυνταγματικές.
«Η μόνη οντότητα που μπορεί να οδηγήσει αυτή τη χώρα σε πόλεμο είναι το Κογκρέσο των ΗΠΑ», δήλωσε ο γερουσιαστής Μπέρνι Σάντερς σε δηλώσεις του στην Οκλαχόμα, καθώς το πλήθος έμαθε για τις βομβιστικές επιθέσεις σε πραγματικό χρόνο.
«Ο πρόεδρος δεν έχει το δικαίωμα».
Σημείωσε ότι Ισραηλινοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι οι βόμβες τους έχουν ήδη μειώσει την πυρηνική ικανότητα του Ιράν κατά δύο έως τρία χρόνια.
«Τι έκανε λοιπόν τον Τραμπ να αποφασίσει απερίσκεπτα να βιαστεί και να βομβαρδίσει σήμερα;» είπε.
«Φρικτή κρίση. Θα πιέσω όλους τους Γερουσιαστές να ψηφίσουν για το αν είναι υπέρ αυτού του τρίτου ηλίθιου πολέμου στη Μέση Ανατολή».
Σοβαρά ερωτήματα
Η επίθεση των ΗΠΑ κατά του Ιράν θα μπορούσε να εδραιώσει το καθεστώς ή να επιταχύνει την πτώση του;
Θα μπορούσε να αποτρέψει ένα πυρηνικό Ιράν ή να το επιταχύνει;
Είναι δύο πολύ σημαντικά ερωτήματα που ζητούν απαντήσεις.
Άποψή μας είναι πως το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν , εντός του εδάφους της χώρας, έχει υποστεί σημαντικότατη ζημιά, καθυστερώντας το για πολλά χρόνια, ενώ είναι άγνωστο αν ήδη αυτό αναπτύσσεται παράλληλα σε έδαφος σύμμαχης προς αυτό χώρας, είδε Ρωσία-Κίνα, ή αν θα αναπτυχθεί μελλοντικά σε αυτές.
Αναφορικά με το καθεστώς, αν και θεωρείται δύσκολο να πέσει λόγω δομής και οργάνωσής του, που θέλει τους μουλάδες να έχουν στελέχη φίλα προσκείμενα σε αυτούς μέχρι το τελευταίο Ιρανικό χωριό, εντούτοις θεωρείται αυτή τη φορά πολύ πιθανό, αν φυσικά δολοφονηθεί ο Χαμενεϊ, κάτι που αναμένουμε όχι μόνο εμείς , αλλά και ο ίδιος, ορίζοντας διαδόχους του ήδη.
