Οι ισχυροί άνεμοι μεταφέρουν πλαστικά απορρίμματα από χωματερή στον ποταμό Βιόσα. Μερικά μέτρα μακριά, σωλήνες απορρίπτουν τόνους λυμάτων στο τρεχούμενο νερό.
Εκσκαφείς αφαιρούν χαλίκι από την κοίτη, αλλοιώνοντας την πορεία του ποταμού και αποσταθεροποιώντας τις όχθες του.
Αυτές οι αποκαρδιωτικές εικόνες έρχονται στο «φως» σε ρεπορτάζ του πρακτορείου Reuters.
Τον περασμένο μήνα, η UNESCO ανέδειξε την κοιλάδα του Βιόσα ως ένα από τα 26 νέα Αποθέματα Βιόσφαιρας, στο πλαίσιο πρωτοβουλίας για την προστασία ευαίσθητων οικοσυστημάτων.
Η κοιλάδα ακολουθεί την πορεία του ποταμού από τη Βόρεια Ελλάδα έως την Αδριατική. Φιλοξενεί βίδρες, απειλούμενους αιγυπτιακούς γύπες και σπάνια φυτά. Ο ποταμός, από τους τελευταίους αδιάσπαστους υδάτινους δρόμους στην Ευρώπη, διασχίζει φαράγγια και κοιλάδες. Το 2023, ανακηρύχθηκε εθνικό πάρκο.
Η διάκριση αυτή αποτελεί ευλογία για την Αλβανία, ένα κράτος με 2,4 εκατ. κατοίκους, αυξανόμενο τουρισμό και στόχο ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση έως το τέλος της δεκαετίας.
Ωστόσο, οι περιβαλλοντολόγοι ανησυχούν. «Τα έγγραφα της UNESCO δεν λύνουν τα προβλήματα», ανέφερε η Μπεσιάνα Γκούρι της οργάνωσης Lumi, κατά επίσκεψη στην κοιλάδα.
Σε προηγούμενες εκθέσεις, η UNESCO είχε επισημάνει ότι θα εφαρμόσει αυστηρά κριτήρια για τον χαρακτηρισμό της περιοχής.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος της γείτονος χώρας, Σοφιάν Γιαουπάι, υπογράμμισε ότι το υπουργείο θα διαθέσει περισσότερα από 150 εκατ. ευρώ για επεξεργασία των λυμάτων και κλείσιμο όλων των χωματερών.
Για πολλούς, η ζημιά έχει ήδη γίνει. Οι πετρελαιοπηγές και οι λάκκοι ασφάλτου αυξάνουν τον κίνδυνο ρύπανσης. Ο κτηνοτρόφος Άγκρον Ζία, 55 ετών, έδειξε προς τον σκουπιδότοπο, όπου το πλαστικό πιάστηκε στα δέντρα.
«Όταν ήμουν νέος, κολυμπούσαμε εδώ. Πονάει όταν τα παιδιά σου δεν μπορούν να έρθουν λόγω των λυμάτων και των σκουπιδιών», περιγράφει.
Τι είναι τα Αποθέματα Βιόσφαιρας της UNESCO
Πρόκειται για χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές που περιλαμβάνουν πολύτιμα οικοσυστήματα και κατοικούντες πληθυσμούς και επιδιώκουν να συνδυάσουν την προστασία του οικοσυστήματος με την αειφόρο χρήση του.
Αποτελούν τόπους εκμάθησης για βιώσιμη ανάπτυξη και δοκιμάζουν διεπιστημονικές προσεγγίσεις για την κατανόηση και τη διαχείριση των αλλαγών στο περιβάλλον.
Φυσικά, είναι ενεργά μέλη ενός παγκόσμιου δικτύου, αποκτώντας διεθνή αναγνώριση και προώθηση για καινοτόμες προσεγγίσεις στην οικονομική ανάπτυξη, ενώ, ενθαρρύνουν τη διάκριση των προϊόντων και των υπηρεσιών που παράγονται στις περιοχές αυτές, χάρη στην αναγνωρισιμότητα του δικτύου της UNESCO.
Στόχος είναι να προωθήσουν μία ισορροπημένη σχέση μεταξύ ανθρώπου και βιόσφαιρας, συνδυάζοντας τη διαφύλαξη των φυσικών και διαχειριζόμενων οικοσυστημάτων με τη βελτίωση της διαβίωσης των ανθρώπων.
